Reino da Galiza

Gonzalo Navaza abriu esta terza feira, cunha conferencia sobre 'As intervencións monárquicas na toponimia galego-portuguesa', unhas xornadas que se desenvolverán até maio, entre Compostela e Braga, sobre a lingua no Reino Medieval da Galiza.

Antes de aproximarnos á Mariña Occidental para afondar na vila de Viveiro, entendemos interesante traer até aquí uns apuntamentos históricos sobre o Castelo da Portela, ao noso entender localizado na Mariña Central. Despois de desenvolver ambos capítulos facilitaremos algúns datos sobre os castelos de Baamonde e Castro de Rei, ergueitos outrora na Terra Chá. Certo é que moitos son os inmobles e recintos urbanos nos que poderíamos mergullar, porén este quiñón representa a nosa particular escolla.

O encontro salienta o galego-portugués como idioma de prestixio.

Alén de rescatarmos algúns apuntamentos históricos sobre as vilas amuralladas de Ribadeo e Mondoñedo, na Mariña Oriental e Central, respectivamente, buscaremos nas seguintes liñas achegar algúns datos sobre as fortalezas, torres ou castelos que no interior de ambas as urbes existiron. Mais tamén daremos uns pequenos bosquexos arquitectónicos e históricos noutros inmóbeis de interese: a torre de Vilariño, na primeira das bisbarras, así como a de Cabal e A Frouxeira, na bisbarra da Mariña Central.

As investigacións que desde estas liñas se van ir vertendo son froito da consulta de moitas fontes bibliográficas e non menos arquivísticas. Ao longo de varios capítulos trataremos de dar conta de certas vilas e cidades amuralladas galegas que –paseniño– perderon os seus cerrumes ou ben foron absorbidos polo desenvolvemento urbano. Porén, a nosa curiosidade non só se ha introducir no interior deses recintos para describir, no mellor dos casos, a estrutura da cerca e os seus elementos defensivos, senón que –ademais– farase parada en diversas fortalezas, castelos e torres medievais esparexidos por diversos recunchos da Galiza.

'Nós Diario' achega a partir da próxima terza feira, 3 de xaneiro, un novo coleccionábel de 17 entregas titulado 'Fortalezas esquecidas do Reino da Galiza. Un percorrido arquitectónico e histórico polo patrimonio civil medieval'. Conversamos co seu autor, Héitor Picallo, sobre as urbes amullaradas, fortalezas, torres e castelos do país, moitos deles desaparecidos.

Héitor Picallo, enxeñeiro e investigador sobre o Reino da Galiza, publica xunto a Damián Porto, doutor en Historia Moderna e técnico documentalista no Arquivo Histórico Diocesano de Santiago, Amores clandestinos no Renacemento: O deán Gabriel Rodríguez e María Criada. Picallo conversa con Nós Diario sobre algúns aspectos desta relación que ten, como el di, “todos os ingredientes para ser unha novela”. 

A iniciativa conta cun portal web con moitos contidos.

O reino que recebeu García abranxía non só a Galiza actual, senón tamén o condado portucalense e, mais ao sul, a longa proxección do reino até a liña do Mondego.

O movemento das irmandades foi unha ben organizada mobilización contra a aristocracia rebelde, lexitimada pola autorización do rei.

O relato historiográfico dominante non só nega a existencia do Reino de Galiza para afirmar o carácter unitario de España desde tempos inmemoriais, senón que agocha a oposición do país ao proxecto asimilacionista de Castela para poder presentar a anexión de Galiza como un proceso non conflitivo e ao galego como un pobo submiso.

Resulta case imposible vivir, ou coexistir, no mundo do mariscal Pardo de Cela sen que a súa sombra te envolva ata case diluírte. Moitos dos que conviviron co mariscal acabaron reducidos, pola magnitude desta fgura tráxica, a unha ínfma sombra do que realmente signifcaron na historia de Galicia. Unha destas fguras foi o nobre Pedro Fernández de Bolaño e Balboa, que pasou á historia co nome de Pedro de Bolaño.

A produción aborda as etapas do medievo galego.