franquismo

O investigador Uxío-Breogán Diéguez Cequiel. (Foto: Nós Diario)
Entrevista

Uxío-Breogán Diéguez, investigador: "Galiza tivo unha proposta de ruptura co franquismo"

O investigador Uxío-Breogán Diéguez Cequiel vén de coordinar A Transición en Galiza (Edicións Laiovento, 2023). O volume reúne catorce investigacións que dan conta do traballo levado a cabo desde a Cátedra de Memoria Histórica da Universidade da Coruña. Desta cuestión conversa con Nós Diario.
Bouzas
MEMORIA E HISTORIA

O mestre de Flariz queimado e asasinado polos fascistas en 1936 será homenaxeado na Gudiña

A asociación cultural Os Torgueiros da Gudiña homenaxeará o domingo 20 de agosto a  Xosé Luís Bouzas e Anunciación Casado vítimas da represión franquista nas Frieiras. A recuperación da súa loita e do seu martirio desenvolverase no marco dunhas xornadas pola memoria cunha ampla programación.

A ministra de Traballo, Yolanda Díaz, en rolda de prensa. (Foto: Diego Radamés / Europa Press)
Agora

O Goberno español retira a medalla do mérito ao traballo a Franco

O Consello de Ministras e Ministros do Estado español aprobou esta terza feira a retirada da medalla do mérito ao traballo concedida ao ditador Francisco Franco en 1953 e a outros oito cargos da ditadura que "participaron activa e destacadamente na represión tras o golpe de Estado de 1936". Entre eles hai relixiosos, militares ou ministros durante a ditadura, que perderon a distinción após a luz verde do Executivo á proposta do Ministerio de Traballo e Economía Social. A titular do Ministerio e vicepresidenta segunda do Goberno español, Yolanda Díaz, defendeu que estas persoas "representan o peor do réxime" de extrema dereita, así como que a medida cumpre co estipulado na Lei de memoria democrática, detallando a responsabilidade dos altos cargos franquistas na represión ou na prohibición das folgas.
Devane, Iago Eireos, Rubén Arroxo e Maite Ferreiro, ante o mural. (Foto: Nós Diario)
MEMORIA E HISTORIA

Mon Devane homenaxea o doutor De Vega, fusilado polos franquistas

Novo mural no festival Culturbán de Lugo.
Falanxistas enxalzando o fascismo o día da exhumación de José Antonio Primo de Rivera, o que vulnera a lei. (Foto: Ricardo Rubio / Europa Press)
23-X

A Xunta Electoral dá a razón á Falange e non cre que o 'Cara al Sol' vulnere a Lei de memoria

O órgano responde á consulta de RTVE sobre se podía emitir na radio pública unha cuña do partido fascista ou se, pola contra, iso sería contrario ao disposto na nova lei, que recolle como "infracción moi grave" a realización de campañas que "inciten á exaltación persoal ou colectiva da sublevación militar, da guerra civil ou da ditadura cando entrañe descrédito, menosprezo ou humillación das vítimas".
Falanxistas enxalzando o fascismo o día da exhumación de José Antonio Primo de Rivera, o que vulnera a lei. (Foto: Ricardo Rubio / Europa Press)
POLÍTICA

RTVE pregunta á Xunta Electoral se pode emitir un anuncio de Falange co 'Cara al sol'

O partido fascista enviou aos medios públicos unha cuña radiofónica que contiña o himno adoptado pola ditadura franquista.
Traballos de escavación no cemiterio inaugurado en 1932. (Foto: ARMH)
MEMORIA E HISTORIA

Buscan na fosa de Ribadeo os restos de dous homes asasinados en 1936

Os golpistas mataron 7 persoas o 23 de xullo do 36.
O Val de Cuelgamuros, na Comunidade de Madrid. (Foto: A. Pérez Meca / Europa Press)
Agora

Achan os restos de catro vítimas do franquismo no Val de Cuelgamuros

O equipo forense que traballa na identificación de vítimas da Guerra Civil e da represión franquista enterradas na cripta do Val de Cuelgamuros logrou estabelecer a identidade de catro deles, segundo confirmaron fontes ao tanto dos traballos. Trátase de tres homes e unha muller: Valerico Canales, Emilio Caro, Román González e Flora Labajos. O ministro español de Memoria Democrática, Félix Bolaños, comunicouse esta cuarta feira coas familias para trasladarlles que foran identificadas. O 13 de marzo o Tribunal Supremo español deu luz verde ás exhumacións dos restos das vítimas enterradas no Val de Cuelgamuros ao rexeitar o recurso presentado pola Fundación Francisco Franco.
'A meiga do pasteco', 1977.
star
CULTURA

A Transición na Galiza segundo Anna Turbau

O Cárcere Vello de Lugo acolleu esta cuarta feira a inauguración de 'A intimidade da imaxe', unha escolma de cen fotografías realizadas por Anna Turbau na Galiza entre 1975 e 1977. A mostra, comisariada pola cineasta e académica Margarita Ledo Andión, está impulsada polo Consello da Cultura Galega, a quen Turbau cedeu un arquivo que contén máis de 10.000 negativos de imaxes tiradas durante aqueles anos.
Sánchez Cantón, no centro, foi o responsábel de que algunhas obras acabaran en Pontevedra. (Foto: Concello de Pontevedra)
star
Análise

Recuperar a memoria, unha obra de arte

Montse Fajardo é xornalista e escritora especializada en memoria histórica.
Visitantes nos xardíns do pazo de Meirás. (Foto: Concello de Sada).
Agora

Suspendidas as visitas ao pazo de Meirás mentres os Franco retiran os bens autorizados polo xulgado

As visitas ao pazo de Meirás quedan suspendidas desde esta quinta feira, día 15, e até novo aviso debido ás dilixencias xudiciais polas que a familia Franco poderá retirar a partir do 26 de xuño os bens autorizados polo xulgado. Vén de notificalo o Concello de Sada, que é o encargado de xestionar as visitas despois de que a propiedade pasase, de maneira provisional, ao Estado. Recibirán un aviso as persoas que xa tiñan feita a reserva e o Concello pide desculpas por esta situación. O Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña fixou o 26 de xuño como a data a partir da cal os Franco poderán retirar os bens autorizados, alén daqueles sobre os que non estivo en discusión a propiedade ou que non se reclamaron.
Entrada ao Valle de Cuelgamuros (Comunidade de Madrid), esta segunda feira. (Foto:  Gustavo Valiente / Europa Press)
Agora

Inician os traballos forenses para exhumar 128 vítimas da Guerra Civil española

Esta segunda feira comezaron no Valle de Cuelgamuros, en Madrid, os traballos de exhumación de 128 vítimas da Guerra Civil española, a maioría asasinadas polas forzas franquistas, reclamadas polas súas familias, despois de que o 13 de marzo o Tribunal Supremo rexeitara un recurso da extrema dereita e avalara os traballos forenses. Estas exhumacións estaban contempladas na Lei de Memoria Democrática de 2022.
A deputada en funcións de Memoria Histórica de Pontevedra, María Ortega, nunha imaxe da campaña 'E se fose hoxe?' (Foto: Alba Díaz).
star
Análise

Non deixemos para mañá o que debemos facer hoxe

Manuel Monge é sociólogo e vítima do franquismo.
Alexandre Bóveda
MEMORIA E HISTORIA

O parlamento galego homenaxea Alexandre Bóveda

Dáse cumprimento a un acordo parlamentario de 2021.

Á presentación da exposición asistiron as persoas protagonistas das imaxes. (Foto: Deputación de Pontevedra)
MEMORIA E HISTORIA

"E se fose hoxe?": unha exposición mostra o que suporía reeditar o ideario franquista na actualidade

A deputada de Memoria Histórica da entidade provincia, María Ortega, subliña que Galiza segue sen lei nin políticas públicas de memoria e que a dereita estatal ameaza con derrogar a normativa vixente na materia.

Arturo Colorado.
CULTURA

A incautación de patrimonio tras o golpe de estado franquista

O catedrático e profesor emérito de Arte e Comunicación da Universidad Complutense de Madrid pronunciará o xoves 1 de xuño, ás 19 horas, a conferencia ‘Patrimonio en tempos de guerra e posguerra. Incautacións e diáspora’.
Alfonso Rueda, Senén Pousa e José Manuel Baltar nunha foto de arquivo (Foto: Xunta da Galiza).
28-M

O rexedor máis veterano da Galiza, o franquista Senén Pousa, perde a Alcaldía de Beade

Co 100 % dos votos escrutados, o PP, encabezado por Fernando Taboada, logrou facerse con 3 dos 7 representantes da Corporación, baixando un edil; mentres que o PSOE logra 2 actas (unha menos) e, ademais da agrupación encabezada por Pousa, entra no Concello, un representante da Agrupación Veciñal Independente de Electores (Avide).

Discurso de Ana Pontón ao ser escollida portavoz nacional do BNG

4
MEMORIA E HISTORIA

Paradela, o ‘Billy el Niño’ da comisaría da Coruña

A historia do franquismo é a historia da impunidade. Impunidade para facer o mal contra os bos pero, tamén, impunidade para continuar de donos da situación unha vez morto o ditador e no marco dun novo contexto político definido pola constitución de 1978. Francisco Paradela Castro, Paradela, para todo o antifranquismo da Coruña é un símbolo disto.

Helena Pousa no monumento erguido pola comisión en lembranza dos fusilados en Portecelo (O Rosal). [Foto: Nós Diario]
Contracultura

Helena Pousa: "Non era unha represión individual, pretendía acabar coa idea da semente a través das familias"

Helena Pousa, presidenta da Comisión pola Memoria Histórica do Baixo Miño, é unha das impulsoras da publicación Mulleres represaliadas no cárcere de Tui (1936-1939) xunto co apoio do Concello de Tui.