Teño o costume de lembrar datas, de celebrar aniversarios, brindar polas persoas queridas que se foron, evocar ás descoñecidas que me fixeron crecer, gozar coas que labraron co verso e a palabra e agradecer, sobre todo agradecer ás que axudaron a arrombar a casa común, en mans alleas e alleeiras.

Sempre me alegrou chegar á casa de Lois Tobío en Madrid e atopar entre os retratos da familia o de Rosalía de Castro, tiña as súas razóns, as mesmas que teño eu, as mesmas que teñen vostedes, xa que a autora de Cantares gallegos convértenos en fillas e fillos da súa tinta. 

O futuro de Galiza, a nosa identidade como pobo, a súa visibilidade, a súa existencia, tamén dependen da súa presenza no Parlamento Europeo. Eu asegúrolles que moito máis do que se pensa. Cando o pobo galego faga súas as palabras de sermos célula de universalidade, sen pasarmos por Madrid, sen termos que pagar esa peaxe para chegarmos directamente a Europa, cando asuma a súa fondura, escribiremos outras páxinas, viviremos en galego e mellor, sen complexos.

Dicíanlle Felicitas e podería ter herdado o nome da súa avoa que atendía por Felicidade, iso foi hai tanto tempo que xa case non queda vivo ningunha persoa para lembralo. A memoria é un lenzo moi fino que esvaece nas mans, unhas veces, outras, pode morrer afogada no abandono da poeira e, moitas, voa imprecisa a non se sabe onde.

Hai uns días, o 27 de abril, falecía en Frankfurt a escritora e xornalista Stefanie Zweig, o seu nome pode que no noso panorama cultural non nos diga moito.  De boas a primeiras, mesmo pode evocar o do autor das magníficas biografías de María Stuart ou Balzac, o autor que lle deu remate á súa vida en Petrópolis (Brasil), Stefan Zweig, por certo lembro agora a excepcional obra de teatro Unha hora na vida de Stefan Zweig coa que nos agasallou a Compañía Lagarta, Lagarta en 2011, mais non imos lembrar este escritor, nin o seu exilio, nin a súa autobiografía póstuma, con quen se adoita confundir á novelista coa mala escrita do seu nome, roubándolle esa vogal final, tamén marca de “xénero”, que dá o resultado de Stefanie.

Van pasando os días mais o meu desagrado vai en aumento. Non atopo palabras para falar da dor que me produce engadir dous novos nomes, Andina Pereira de Brito e María José S.C., a esa lista que se nos chanta no corpo e no cerebro de vítimas de violencia de xénero.

Somos herdeiras daquela muller que debeu tomar a xustiza pola man

Hai xa máis de tres anos que naceu o proxecto de Sermos Galiza, nun momento en que observabamos como o espolio atacaba vidas e ideas, pobo e identidade. A leis laborais convertéronse en cadeas, a sanidade pública entrou en coidados paliativos, o ensino veuse na obriga de saír fóra das aulas e explicar varios adxectivos: público, laico. 

Non podo ver aínda o filme e desexos non me falta.  A novela é unha desas marabillas da escrita que vai medrando connosco. 

Tan connosco, querida amiga, como nos doe a túa ausencia, todas esas ausencias que te acompañan, con nomes e apelidos, con seres queridos que choran e reviven a dor con rabia de tanta vida segada. Quero berrar non só pola túa perda, berro e a este berro sei que se uniría o teu, para pedir xustiza até o remate, para esixir a verdade até a última das responsabilidades. Ti, querida amiga, sei que non queres que isto volva ocorrer, eu tampouco. O futuro viaxa tamén en tren, todos os días,  ten que ir seguro e arrolado, adormecido mentres discorre pola paisaxe da terra, unha locomotora de ferro, que só podía traer progreso. Así o queriamos, Angrois, ti e mais eu. 

Cen é hoxe, quinta feira, 12 de xuño do 2014, só un número, xa un número. Mais foi un desexo, unha arela da que falamos en aldeas, vilas e cidades, queriamos que o galego volvese aos medios de comunicación envolto en papel.