memoria

Os golpistas mataron 7 persoas o 23 de xullo do 36.

O equipo forense que traballa na identificación de vítimas da Guerra Civil e da represión franquista enterradas na cripta do Val de Cuelgamuros logrou estabelecer a identidade de catro deles, segundo confirmaron fontes ao tanto dos traballos. Trátase de tres homes e unha muller: Valerico Canales, Emilio Caro, Román González e Flora Labajos. O ministro español de Memoria Democrática, Félix Bolaños, comunicouse esta cuarta feira coas familias para trasladarlles que foran identificadas. O 13 de marzo o Tribunal Supremo español deu luz verde ás exhumacións dos restos das vítimas enterradas no Val de Cuelgamuros ao rexeitar o recurso presentado pola Fundación Francisco Franco.

O Cárcere Vello de Lugo acolleu esta cuarta feira a inauguración de 'A intimidade da imaxe', unha escolma de cen fotografías realizadas por Anna Turbau na Galiza entre 1975 e 1977. A mostra, comisariada pola cineasta e académica Margarita Ledo Andión, está impulsada polo Consello da Cultura Galega, a quen Turbau cedeu un arquivo que contén máis de 10.000 negativos de imaxes tiradas durante aqueles anos.

Ana Pontón lamenta que vaian "cero competencias" transferidas nos últimos 14 anos, un balance ao seu xuízo da "incompetencia" e "submisión" dos populares ao "modelo do madridcentrismo", unha "grande aspiradora de recursos e riqueza". "Mentres Madrid gaña, Galiza perde", afirma a líder nacionalista.

O 26 de xuño de 1931, o escritor Ernest Hemingway escribíalle desde Madrid ao seu amigo e escritor John dos Passos, que "os galegos van proclamar a República Socialista de Galiza". Ese mesmo día, o diario estadounidense  'Pittsburgh Post-Gazette' recollía que "varios manifestantes obrigaron a un telegrafista a transmitirlle ao Goberno de Madrid unha mensaxe que di Galiza é agora unha república independente do resto de España".

Pontevedra foi o escenario, esta terza feira 20 de xuño, da estrea do documental.

A montaxe teatral de ButacaZero contará con banda sonora de Berto. 

Realizarase un roteiro literario-artístico pola parroquia baiesa visitando os lugares de referencia da familia Romero Lema. 

Autor de 'San Xoán: coñecemento do medio cultural galego', editado por Baía Edicións en 1996, o arqueólogo e museólogo Felipe-Senén, que vén de ser recoñecido co Premio Lois Peña Novo pola súa traxectoria investigadora e divulgadora das tradicións e da cultura da Galiza, afonda nas raíces do San Xoán e nos seus rituais, con especial atención no que respecta aos catro elementos: terra, lume, auga e vento.

Manuel García Barros, 'Ken Keirades' (Berres, A Estrada, 1876-Callobre, A Estrada, 1972), persoeiro que tivo que convivir, loitar e demostrar o seu compromiso con Galiza en todas as frontes e nas máis variadas etapas ao longo do seu case século de vida estaría mesmamente feliz e realizado coa reedición das súas dúas ultimas alfaias literarias ('Enredos' e 'Dos meus recordos') que veñen culminar aquel proxecto encetado en 2019 da reedición e edicións inéditas da súa obra completa e que foron presentadas a pasada quinta feira no concello da Estrada.

As visitas ao pazo de Meirás quedan suspendidas desde esta quinta feira, día 15, e até novo aviso debido ás dilixencias xudiciais polas que a familia Franco poderá retirar a partir do 26 de xuño os bens autorizados polo xulgado. Vén de notificalo o Concello de Sada, que é o encargado de xestionar as visitas despois de que a propiedade pasase, de maneira provisional, ao Estado. Recibirán un aviso as persoas que xa tiñan feita a reserva e o Concello pide desculpas por esta situación. O Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña fixou o 26 de xuño como a data a partir da cal os Franco poderán retirar os bens autorizados, alén daqueles sobre os que non estivo en discusión a propiedade ou que non se reclamaron.

Esta segunda feira comezaron no Valle de Cuelgamuros, en Madrid, os traballos de exhumación de 128 vítimas da Guerra Civil española, a maioría asasinadas polas forzas franquistas, reclamadas polas súas familias, despois de que o 13 de marzo o Tribunal Supremo rexeitara un recurso da extrema dereita e avalara os traballos forenses. Estas exhumacións estaban contempladas na Lei de Memoria Democrática de 2022.

Manuel Monge é sociólogo e vítima do franquismo.

Victorino Pérez Prieto é escritor.

“Recuperar aspectos agochados ou desapercibidos permítenos construír un relato máis plural e democrático do noso pasado”, salientou o catedrático de Historia Contemporánea no seu discurso de entrada na RAG.

Alexandre Peres Vigo é profesor na Universidade da Coruña.

Helena Pousa, presidenta da Comisión pola Memoria Histórica do Baixo Miño, é unha das impulsoras da publicación Mulleres represaliadas no cárcere de Tui (1936-1939) xunto co apoio do Concello de Tui.