memoria

Na década de 1960 levou as reivindicacións do nacionalismo galego a diferentes personalidades como os daquela dirixentes da República española no exilio, Luis Jiménez de Asua e Claudio Sánchez-Albornoz.

Flor Baena, irmá de Humberto: "Case un ano despois da entrada en vigor da Lei de Memoria, non recibín comunicación algunha para, 48 anos despois, poder limpar o nome do meu irmán dunha vez por todas".

Con 60 anos o historiador Dionísio Pereira (A Coruña, 1953) puxo en marcha un blog persoal que agora con 70 vén de ampliar e transformar nun sitio web onde dá conta da súa traxectoria como investigador. 'Na volta do camiño' condensa o seu compromiso coa memoria dunha Galiza rebelde.

"7.000 familias cántabras non saben onde teñen enterrados aos seus mortos. A lei non é para vítimas dun bando, é un tema de xustiza", defenderon desde o PSOE.

Representantes de entidades da Galiza en América mantiveron esta segunda feira un encontro en Rianxo.

Serían os corpos de Francisco Miguel Fernández Díaz, Juan Boedo Pardo, Pedro Pinilla Calvete e Pedro Pinilla Fraga, que presentan "evidencias de morte violenta".

Os arqueólogos que dirixen a exhumación dunha foxa común da Guerra Civil no cemiterio de Bértoa, en Carballo (comarca de Bergantiños) atoparon esta quinta feira os primeiros restos de violencia, como cascos de bala. A Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica explica que o lugar do achado fora sinalado por unha veciña. Alí espérase atopar os restos de catro persoas asasinadas polos franquistas.

Ferrolterra, Eume e Ortegal aínda contan con pegadas do franquismo. No Museo Naval de Ferrol existen até 16 exemplos de simboloxía franquista: "É un museo de exaltación do franquismo cuns textos propios da ditadura", censura Manuel Monge.

Paula Carballeira vén de recibir o Premio Nacional de Literatura Dramática pola súa obra 'As alumnas' (Galaxia), unha peza que recupera a figura da mestra depurada María Barbeito e da que o xurado destacou que "constitúe un eloxio do maxisterio que ensina sobre a dúbida e o debate" e "os seus valores dramáticos, a riqueza de matices e pola recuperación dunha muller referente para o ensino galego, símbolo da educación moderna, igualitaria e transformadora que propuña a Segunda República".

Francisco, 'Paco', Trigo foi un de tantos xogadores que viu a súa carreira interrompida polo franquismo. Futbolista do Deportivo antes do golpe de Estado, o seu gran rendemento levouno a asinar polo Rácing de Santander, que por aquel entón adoitaba coquetear coa zona nobre da clasificación. Mais unha noite de verán do 36, xa de volta na Coruña logo da sublevación, un grupo de falanxistas irrompeu no cabaré en que se atopaba coa intención de pasealo, escapando da morte "o rapaz con máis mala sorte que pisou un campo de fútbol" grazas á milagrosa intervención do 'Pequeno Diaño', Hilario Marrero.

Hai uns meses acudín ao instituto Monte Carrasco, en Cangas. Falei dun músico da banda, José Nores, militaba nas Xuventudes Socialistas Unificadas. Asasinárono no Anguieiro. Tiña 16 anos.

Ao se cumpriren 90 anos da participación galega no IX Congreso de Nacionalidades Europeas cómpre unha mirada para contextualizar aquel evento que permitiu unha importante e primeira participación internacional significativa do galeguismo e enxalzar a súa transcendencia para Galiza. Representou tamén un importante recoñecemento de Plácido Castro como integrante do núcleo duro do Partido Galeguista, onde asumiría a secretaría de relacións internacionais.

José Antonio Valado, alcalde de Verea, anunciou que xa se iniciaron os trámites da solicitude, ao Ministerio da Presidencia e ao abeiro da Lei estatal 20/2022, da declaración da Poza das Ras como Lugar de Memoria.

O escritor David Otero foi o condutor dun acto que tamén lembrou Fernández Abella.

A mestra republicana Mercedes Romero Abella foi homenaxeada polo BNG de Cee no marco dos actos polo Día da Galiza Mártir.