natureza

Unha ruta para ver os cambios que se dan na primavera pola Paradanta.

Sen lugar a dúbidas, o miñato ou buxato, é a nosa ave de rapina máis coñecida e recoñecida. Presente durante todo o ano, reprodutora e sempre á vista en postes, árbores e cables da luz desde os que dá caza a ratos, pero tamén a réptiles e insectos ao longo de todo o país e en ambientes moi diferentes como bosques, campos ou montes. Fácil de identificar pola súa silueta en voo de ás redondas, é posíbel confundila, especialmente na primavera e verán, con outras aves de rapina das que falaremos cara ao final do coleccionábel.

A bubela é probabelmente unha das aves estivais máis facilmente recoñecíbeis polas súas cores, voo característico e un canto inconfundíbel que dá orixe ao seu nome. Paxaro insectívoro, é un aliado das labregas e labregos capturando baixo terra co seu peteiro multitude de presas, unha habilidade especial que lle facilita un alimento ao que outras moitas especies non conseguen acceder.

Cos seus mil setecentos quilómetros de costa, a Galiza é un paraíso para as gaivotas. A patiamarela é de todas elas a máis estendida e podemos atopala por todo o litoral pero tamén en vilas e cidades do interior do país. A súa determinación á hora de defender o seu niño tenlle causado conflitos cando convive cos humanos. A pesar do seu número, e aínda que sexa difícil de crer, está en regresión desde hai uns anos.

A píllara das dunas non é unha das nosas aves máis cotiás, xa que só está presente nalgunhas zonas do noso litoral, pero considerabamos de interese recollela como representante das limícolas. É unha das nosas aves máis ameazadas con apenas noventa parellas nidificantes en areais moi localizados, aínda que durante o inverno recibimos a visita de exemplares foráneos que veñen pasar o inverno.

Historia, arte, tradición, etnografía e natureza xúntanse neste paseo por Ribadavia.

Quen non ten paseado por un prado na primavera tendo enriba varias lavercas que semellan estar a discutir sobre cuestións referidas ao seu territorio ou asuntos que se escapan ao noso entendemento? Representantes dunha familia que na Galiza inclúe outras tres especies que se denominan aláudidos, as lavercas son as que máis se fan notar e das que seguramente temos maiores referencias na cultura popular. Porén, como sucedeu noutros territorios de Europa, a súa poboación vai a menos. Quen sabe se neses balbordos que escoitamos aló no alto, mentres voan, están a falar do mal que os humanos estamos a provocar no medio ambiente.

Non podía faltar nun repaso ás nosas aves máis comúns unha representación da familia dos patos ou parrulos, lugar que ben merece o lavanco real, anátido amplamente distribuído e asociado a case calquera masa de auga, desde unha pequena poza a grandes encoros ou rías. Contamos na Galiza con lavancos reais residentes pero tamén cunha importante cantidade de exemplares que veñen pasar o inverno de Europa.

O pombo é da familia Colúmbidos, na que se inclúen tamén pombas e rulas, o de maior tamaño de Europa, facilmente recoñecíbel pola súa cor gris e as manchas do pescozo brancas e azuis e as bandas transversais brancas das ás ben visíbeis en voo. Aínda que nos parques das vilas e cidades semella unha ave mansa e confiada no medio natural, é tímida e fuxidía, o que non é de estrañar xa que é unha especie cinexética da que cada ano se abaten milleiros de exemplares.

"Eu quixera ser merliño e ter o bico encarnado"... é o comezo da popular canción 'O Sancristán de Coimbra' tantas veces cantada ou cando menos escoitada. Non son poucos os contos dos nosos maiores que narran as saídas á procura de niños dos merlos, e multitude de refráns, ditos e poemas os que levan por protagonista unha das nosas especies máis comúns e recoñecíbeis. Ademais de na cultura, está presente nos campos e hortas das aldeas así como nos xardíns e parques de vilas e cidades. Desde finais de inverno acompáñanos co seu canto ao longo de todo o país.

Movendo a cola nerviosa arriba e abaixo a lavandeira branca percorre ríos e regatos de todo o país e tamén praias, parques de vilas e cidades e mesmo podemos atopalas nas beirarrúas da AP-9 ou de calquera estrada. Unha camiñante incansábel sempre á procura de insectos dos que dá boa conta. Nos medios máis humanizados permítenos achegarnos o suficiente como para estudar as súas características e poder diferencialas das súas dúas parentes, a lavandeira real e a marela das que tamén imos falar.

Unha camiñada pola fervenza e a área fluvial de Castriz que conxuga etnografía, natureza e lecer. 

Un percorrido polo Val do Ulla. En total, 3,5 km de dificultade baixa desde Lestedo polo concello de Boqueixón.

Orixinal da Costa da Morte, Laura Suárez quixo dar a coñecer o monte ao que levaba subindo desde pequena e todo o que xira ao seu redor. Deste modo, recolleu lendas, historias e demais curiosidades sobre o lugar no seu primeiro libro en galego Monte Pindo. Historias e lendas do Olimpo Celta, do que é autora e ilustradora.

54 parques eólicos cunha potencia total de 1.254,7 megawatts están instalados en terreos da Rede Natura. Malia que a Galiza é o territorio do Estado con menos superficie sometida a este tipo de protección, 107.063 hectáreas da mesma están ocupadas por instalacións eólicas.

A chegámonos ao interior da Galiza para coñecer un treito do río Ulla que seguramente sexa dos máis bravos e salvaxes de cantos temos nos país. Falamos das Torrentes do Ulla, tamén coñecidas por Torrentes de Mácara, situadas no concello de Agolada.

O conselleiro de Medio Rural da Xunta da Galiza, José González, informou no Parlamento Galego sobre uns datos que invitan a un "certo optimismo".

O Colectivo Xea fala nesta ocasión do patrimonio natural e paisaxístico do país e da necesidade de protexelo.