románico

"Apostamos por un turismo non masificado, personalizado, onde cada un pode facer as súas rutas turísticas", salienta José Tomé.

A entidade defensora do patrimonio histórico dedica a edición de 2023 do seu popular almanaque aos movementos sociais contra o modelo actual de desenvolvemento eólico.

A Vella Igrexa de San Xoán, en Antas de Ulla, acolleu este sábado a presentación da obra do historiador Xosé Lois García editada polo Instituto de Estudos Ulloáns. 

O escritor Xosé Lois García (Merlán, Chantada, 1945) presenta mañá a súa obra Achegas á simboloxía do románico da Ulloa. Será ás 19.30 horas nun marco inigualábel: a igrexa románica de San Xoán, en Antas de Ulla. Trátase dun estudo sobre a iconografía románica presente nos tres concellos que compoñen a comarca da Ulloa: Antas de Ulla, Monterroso e Palas de Rei. A obra estivo impulsada polo Instituto de Estudos Ulloáns, e foi publicada no seu boletín, Cairón, nos tres números correspondentes a 2019, 2020 e 2021.

Durante o episcopado do Arcebispo Xelmírez, entre 1101 e 1140, a construción da catedral románica de Santiago viviu un verdadeiro período de esplendor marcado pola personalidade deste prelado e patrón das artes; así como polas importantes relacións que mantiña co papado, a monarquía e a orde de Cluny. Todo iso propiciou que o ritmo das obras, que se iniciaron, cara a 1075, pola cabeceira e que xa viviran dúas fases previas sucesivas, se incrementara alcanzando lugares nucleares do proxecto, caso da nova capela maior, do cruceiro e das súas respectivas fachadas, dotadas de portais historiados, que aparecen descritos con minuciosidade no Códice Calixtino. Nelas traballaron importantes mestres foráneos que introduciron unha nova linguaxe e converteron Compostela en importante foco artístico da súa época. 

Alén das vidas de moitas das persoas que traballaron na súa construción, os encoros galegos enguliron prados, ríos e regachos, fragas e aldeas enteiras. Algúns edificios senlleiros, nomeadamente as igrexas das vilas asolagadas, movéronse, pedra por pedra, a novos emprazamentos lonxe da auga. Varias igrexas románicas no val do Miño sufriron ese destino durante o franquismo. San Xoán de Portomarín, trasladada ao alto do monte do Cristo a principios dos anos sesenta a causa da creación do encoro de Belesar, é o caso máis notorio. 

O templo de San Fiz de Cangas, o que queda do antigo mosteiro feminino bieito do cal temos a primeira noticia en 1108, é testemuño do devir histórico desta parroquia pantonesa. Serviu de refuxio da eternidade a ricas familias que ao longo dos séculos foron facendo doazóns ao convento e de lugar de referencia cultual e de enterramento do campesiñado que a seguiu tendo como igrexa parroquial até o presente. Moi modificado, o edificio destaca pola súa amplitude, triple ábsida e cruceiro con torre.

A representación de Sansón abrindo os dentes a un león está presente na escultura románica europea desde Suecia até España. Un capitel da igrexa de San Isidoro de León amosa o heroe cun aspecto pseudo-clásico. Acredítanse na nosa terra sete tímpanos con esta temática. En Taboada, un mestre prolífico chamado Paio cicelouno con rudeza, mais seguramente co coñecemento da obra do mestre de Palmou (Lalín), directo discípulo do escultor de Praterías. 
Malia a falla de detalles como as cabeleiras de humano e animal, malia a dificultade de distinguir o cuadrúpede, o tímpano merece ser visitado neste recanto do corazón da Galiza. Porque aquí deixou a súa pegada un mestre de canteiros, que bebeu das fontes doutros creadores en contacto directo coa pegada compostelá. Nesta igrexa martelou, nun latín contaminado, a inscrición que descifrara Ben Cho-Shey: Pelagius magister.

A Estrada románica reivindica o seu valor como ben de consumo cultural e faino coa reedición dun libro que saíu do prelo por primeira vez en 1999. O seu autor, Xosé Luna Sanmartín, conta máis de dúas décadas de divulgación do patrimonio artístico que mellor define o seu concello, na comarca de Tabeirós, e a Galiza.

San Paio de Abeleda esmorece e só O Sorriso de Daniel mira por el. A Asociación leva meses reclamando á Consellaría de Cultura que visite a igrexa románica en estado ruinoso na Ribeira Sacra mais aínda non tiveron resposta. O pazo bispal de Diamondi continúa cos andamios tres anos despois do derrube da fachada na noite do 27 de decembro. 

O BNG de Santiago quere saber se tal certificado existe ''de cara a reclamar este patrimonio cultural para restituílo''. Une a súa voz á da asociación O Sorriso de Daniel, que xa remitiu unha carta á filla do ditador para 'convidala' a devolver as figuras cadrando co 800 aniversario da Catedral