tradición

O Nadal galego está ateigado de costumes, rituais e tradicións. Felipe-Senén e Rafael Quintía, expertos en etnografía e antropoloxía, achégannos ás orixes e aos protagonistas destas datas cheas de seres mitolóxicos, troulas, tizóns, agasallos, banquetes, relixión, cantos de Nadal e aguinaldos.

"A idea é visibilizar a vila, que para o perto que está de Ourense poidamos recibir algo máis de visitas, que a xente vexa como é. Hai moitas casas que están abandonadas ou en venda desde hai anos e non se compran. Isto serve para darlle un pouco de actividade e dalo a coñecer", salienta Pilar, veciña e promotora desta iniciativa.

As actividades da Rede Galega do Xogo Tradicional comezarán esta quinta feira en Lousame.

A cultura tradicional galega mantén un vínculo coa morte que refuta a visión máis cinematográfica e infantilizada que se estende a través da industria do entretemento. O relato de Castelao Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete emprega desde unha posición crítica e retranqueira esa especial ligazón co alén, por iso a Federación Galiza Cultura organizou unha lectura simultánea en varias vilas do país do texto do rianxeiro, para enraizar a data dos defuntos coa tradición. 
 

A tradición seguía viva, aínda que adormecida, na cultura popular, mais o nome que lle deamos aínda está debaténdose.

Mon Devane, muralista, firma a imaxe do 28º Ourense Film Festival cunha figura que une a tradición da cidade co cine e vai máis aló do bidimensional, converténdose tamén no trofeo que se outorgará na competición das curtametraxes galegas.

A oralidade como forma de conservación da tradición é o fundamento que guía a organización do festival Castelo Conta en Culleredo, unha iniciativa pensada polo humorista Xosé Touriñán para reunir a veciñanza nun espazo no que se dan cita actividades diversas coa palabra como elemento condutor.

Agosto é mes de festa e tamén de traballo no rural galego. Un dos labores que máis xogo deu nas parroquias do país tiña lugar nesta época e reunía ducias de persoas: era a malla. Coa mecanización, o proceso básico de separar o gran da palla foi evolucionando até desaparecer nos anos 70. Agora quedan as festas que se organizan en concellos como Lalín ou Meira para lembrar a tradición e mostrar á mocidade parte dun tempo que finou.

O valor do aturuxo no centro da cultura galega.

Cántigas da Terra, un dos catro coros históricos da Galiza, vén de renovar a súa directiva, escollendo a primeira presidenta dos seus case 107 anos de historia. Nós Diario conversa con Laura Veleiro, presidenta do coro coruñés, sobre os retos que afronta a formación centenaria no século XXI.

A noite de San Xoán na Galiza, coas súas tradicións, volveu marcar outro ano máis o inicio do verán. Desde a costa até o interior numerosas localidades acolleron as cacharelas propias desta data.

Autor de 'San Xoán: coñecemento do medio cultural galego', editado por Baía Edicións en 1996, o arqueólogo e museólogo Felipe-Senén, que vén de ser recoñecido co Premio Lois Peña Novo pola súa traxectoria investigadora e divulgadora das tradicións e da cultura da Galiza, afonda nas raíces do San Xoán e nos seus rituais, con especial atención no que respecta aos catro elementos: terra, lume, auga e vento.

Icía Varela, pandeireteira e cantareira, estará participando, por primeira vez en solitario, no espectáculo Celtic Odyssée, que terá lugar no Festival Intercéltico de Lorient, celebrado entre o 4 e o 13 de agosto.

Xove acollerá a segunda edición desta cita.

Contan que, en 1317, un fidalgo chamado Xan de Arzúa quixo terminar coas burlas da comunidade xudía de Allariz e encabezou a procesión a lombos dun boi, cargado de sacos con formigas que serviron de munición para defenderse. 706 anos despois, a vila continúa a lembrar este episodio da súa historia e os bois apodéranse das rúas allaricenses durante nove días.

A Coca volve esta semana a Redondela para seguir mantendo viva a tradición. Alén das historias que se transmitiron de maneira oral sobre este animal mitolóxico, estudosos como o antropólogo Clodio González Pérez afondan nas súas orixes e en como evolucionou a celebración durante os últimos séculos.

O xurado salientou, no caso de Felipe Senén, a traxectoria dun home que ten dedicado toda a súa vida á creación, investigación e divulgación das tradicións e da cultura do país.

Os Maios constitúen unha manifestación estética que sintetiza varias formas de creación: a plástica dos propios Maios, as cántigas que se compoñen para a ocasión, as danzas de moitas localidades galegas... Todas elas son a expresión popular dun campo simbólico que axuda a reafirmar unha identidade e que contribúe a instaurar un imaxinario artístico propio. Onte tiveron lugar os primeiros en Pontevedra, en Poio, en Redondela, no Salnés, en Verín, no Barco... e nos próximos días aínda haberá máis Maios por diversos puntos da xeografía galega.