cultura

Tardou en entrar nos estudios como cantora, mais cando o fixo rodeouse dos titáns da música brasileira. Con Vinicius de Moraes, con Tom Jobim, con Toquinho ou con João Gilberto, Miúcha intepretou as composicións maiores da bossa nova. Ao seu nome graveu 14 discos. Morreu a pasada semana no Rio de Janeiro.
 

Ledicia Costas é unha das autoras de maior proxección da literatura galega. As aventuras de Escarlatina, a cociñeira defunta (Xerais, 2014) conquistaron lectoras por toda a parte. O seu libro de 2016, Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta (Xerais), dá agora proba da súa potencia: acaba de publicarse en búlgaro.
 

O Eo-Navia é o territorio de A Comuna del Barruzo. Este libro disco, impulsado pola galega Ugia Pedreira (Foz, 1970), é o primeiro cantado na Fala, o galego asturiano, e “unha oda á ruralidade como fonte auténtica de recursos para supervivencia”.
 

É un dos xéneros máis extremos das músicas pop. Denomínase black metal e deriva do heavy a forza de voces guturais e noise minimal. En Galiza e en galego conta con practicantes. Tres deles ofrecen un concerto este sábado, 29 de decembro, no Pub Transylvania de Vigo: Dioivo, Lóstregos e Mileth.
 

Catro libros publicados en vida e mais un inédito -Lili sen pistolas, finalista do Esquío en 1986- conforman a poesía toda de Xela Arias. Autora de universo singular e voz anticipada ás novas poéticas dos 90, a editorial Xerais vén de reunir a súa obra poética nun volume.
 

Son 11 poemas de fasquía breve pero ecos amplos, extensos. Investigan no cotián, pero nun cotián concreto e determinado. Carne da minha carne é a nova obra de Susana Sánchez Aríns, poemas do pan e da cociña da aldea. “pousar o pano branco / e deixar levedar // o milagre da massa multiplicada”, escribe no poema, como un haiku, fermento.
 

“Aquí remata o primeiro, longo e tráxico estadio do vivir de Adrián Solovio. Dende agora identifícase coa vida de Galiza”. É así como Otero Pedrayo pon o ramo a unha das súas novelas máis sonadas, Arredor de si (1930). A partir dela o historiador Ramón Villares traza un ensaio sobre o devalar intelectual dunha xeración, a Nós, agora reeditado por Galaxia: Fuga e retorno de Adrián Solovio.
 

A interminábel xira en que Bob Dylan se embarcou hai xa tres décadas, e que denomina The Never Ending Tour, volverá parar en Galiza. Farao o vindeiro 29 de abril de 2019 no Multiusos do Sar en Santiago de Compostela.

“É unha contraposición entre os exilios do 36 e o acontecido no último ano”. Así presenta Pauliña a súa nova canción Eu vin o mar chorar, videclip incluído, en que colabora o rapeiro mallorquín Valtònyc, exiliado en Bélxica.
 

O Centro Galego de Arte Contemporánea avanzou a súa programación para o primeiro trimestre de 2019. Estará protagonizada polas creadoras galegas: Loreto Martínez Troncoso e Ángela de la Cruz presentarán cadansúa exposición individual. Unha retrospectiva do belga René Heyvaert completa as mostras anunciadas.
 

A primeira edición do Premio de Novela Camiño de Santiago ten gañador: Carlos Meixide (Vilagarcía de Arousa, 1977). A súa obra Camiño de paixón foi a vencedora dun certame que busca “impulsar desde a creación lietraria a vertente física, histórica, cultural, social ou mesmo imaxinaria da Ruta Xacobea”.
 

Na Galiza dos últimos anos proliferan os festivais de cinema. O seu impacto cultural, social e mesmo económico é evidente. Pero, a dicir dos seus promotores, non abondo comprendido. Desta realidade partiron a ducia de certames que esta terza feira presentaron a coordinadora Proxecta.
 

O poeta Carlos Penela (Vigo, 1975) vén de se facer, por segunda vez, co premio Eusebio Lorenzo Baleirón, fallado esta segunda feira na Casa da Cultura de Dodro. O seu libro O tépedo vento que pasa sobre o mundo, presentado a concurso baixo o lema Anábase,valeulle a consideración do xurado como mostra de “síntese e depuración ascensional”.
 

Foi unha das bandas que moldaron o punk vigués na mudanza de século. Orgullo de clase, a rúa como escenario, apoloxía da insurrección contra o estado de cousas. Nove anos despois do seu último disco, Catro (2010), e sete despois da súa última xira, Skacha anuncian o regreso aos palcos.
 

A ala sur do conxunto de San Domingos de Bonaval acollerá, a partir de 2021, espazos e servizos relacionados coa actividade do Museo do Pobo Galego. Suporá unha ampliación de 1.600 metros cadrados cuxo proxecto -dirixido polo Consorcio de Santiago- se presentou esta segunda feira.
 

Galicia mártir, Atila en Galicia e Milicianos foron os cartafoles de debuxos cos que Castelao denunciou a barbarie dos sublevados na Guerra Civil. Totémicos e inspiradores, sen concesións, expresión de primeiro nivel da arte antifascista, a editorial Galaxia recupéraos agora nunha edición de vontade facsimilar.
 

Sobre as propiedades reparadoras da música debruzáronse pensadores e crítica en numerosas ocasións. A elas parece encomendarse Chicharrón no seu terceiro disco, Cancións Clínicas (Prenom, 2018), un tratado noise pop arredor da enfermidade, a sanación e a anguria.