Porque Dylan é xa sobre todo un cantante de blues, a canle pola que circulan os ecos da “vella e estarrecedora América”, como escribiu un día Greil Marcus a propósito das Basement Tapes. Tanto ten que interprete os seus propios standards -Ain't me babe, Highway 61 Revisited, Tangled Up In Blue- ou os de Frank Sinatra, aos que se entregou nos seus tres últimos discos oficiais. Dylan e a súa banda, na súa xira sen fin, pasan de cidade en cidade e, ao xeito dos vellos trobadores, despregan variacións sobre patróns rítmicos do blues, do rock & roll primixenio, do country folk.
No seu tramo último, a obra de Bob Dylan funciona como un conglomerado de tradición musical e poesía modernista. As reiteradas acusacións de plaxio que asombran a lírica de traballos como Modern Times (2006) -de cuxo monumental repertorio botou man abondosamente en Salamanca- ou Tempest (2012) esquecen, xustamente, a xínea blues, en que as cancións despersonalízanse e atravesan diferentes voces, diferentes tempos. A esa sonoridade mutou, por caso, Desolation Row en Salamanca.
Nesa faixa do decisivo Highway 61 Revisited (1965), T. S. Eliot e Ezra Pound “pelexan na torre do capitán”. Dos seus poemas Dylan aprendeu, entre outras cousas, ensamblaxes, técnicas de apropiación, a canción como palimpsesto, colaxes, usos e modos fundamentais na literatura do premio Nobel 2016. E que axudan a explicar a súa reprodución de versos e xiros procedentes dunha estirpe musical antiga, profunda, arraizada. Á que el achegou pezas tan idiosincráticas como Blowin' in the wind -a versión salmantina, con fiddle, chamaba pola irrupción de Van Morrison- ou Ballad of a thin man, cuxas escuras preguntas pecharon o pase: “Algo está sucendo aquí / mais non sabes o que é / ou si, señor Jones?”.
Hai anos que resulta complexo xulgar un concerto de Dylan coas ferramentas da crítica pop. O cada vez máis limpo continuum das súas intepretacións -por intres, parece que é sempre a mesma canción- respecto dos xéneros tradicionais sitúa a súa música nun lugar intermedio entre a cultura popular e a cultura de masas. Non así a estrutura que sostén as súas actuacións, nin os entre 40 e 120 euros que pagaron 4.600 persoas por unha cadeira nun pavillón multiusos a 20 minutos a pé do casco vello de Salamanca.
