Linguas vivas

Nestes días, como tradutora e intérprete, estou vivindo con bastante interese a curiosidade que a actualidade impón sobre a miña profesión. A posibilidade que se abre, como consecuencia das negociacións do PSOE cos partidos nacionalistas no Congreso, de que os deputados e deputadas poidan usar nesta Cámara todas as linguas oficiais está a xerar moito debate, e provoca que se fale da nosa profesión en termos diferentes dos habituais. O noso non é un sector moi numeroso e, polas propias características do traballo, se se nos ve demasiado adoita ser porque fixemos algo mal. Loxicamente, nós loitamos para que se considere e valore o noso traballo e, en moitas ocasións, tamén que se lle dea visibilidade. Mais nestas semanas fálase moito dos "pinganillos", de como se fai este traballo, de canto custa, e a partir de aí hai quen considera que só deberían utilizarse os nosos servizos cando sexan cento por cento imprescindíbeis. Observo estes siloxismos con curiosidade, pois nos orzamentos das diferentes institucións que nos rodean hai moitos gastos que asumimos sen cuestionar, mentres que todo o relacionado coa identidade e coa protección das linguas resulta extravagante e custoso para os ollos dunha parte da opinión pública. Algúns exemplos rápidos son o investimento público nos medios de comunicación, o gasto militar ou o capítulo destinado á Casa Real nos orzamentos do Estado (por vía directa ou indirecta). En que escollemos gastar é política, e facilitar ou non o uso das linguas oficiais distintas do español tamén o é. Outra escolla importante que veremos nos próximos días será a da lingua que vaian usar os 23 deputados e deputadas elixidos polas catro circunscricións galegas. Alberto Núñez Feijóo xa declarou, sen que nos poida sorprender, que non vai ser el quen faga uso da posibilidade de usar o galego no Congreso, por moito que ame a nosa lingua (iso si que está aínda por demostrar). Hoxe tamén se debate a posíbel oficialidade do galego na UE xunto coas outras linguas do Estado. Entre nós sabemos moi ben que é posíbel e ten toda a lóxica usarmos o portugués como lingua de comunicación, como ben fixo no seu día Camilo Nogueira e agora fai a deputada Ana Miranda, mais este é un debate que vai moito máis aló, pois a oficialidade na UE implicaría que se puidese usar o galego en moitas institucións do Estado (e non só) e en moitos trámites administrativos nos que agora está ausente. En Galiza sabemos moi ben que a oficialidade non sempre significa avances para o idioma, mais mentres a ortografía oficial galega siga sendo a actual, precisamos este avance. Utilidade O debate sobre a utilidade ou non das linguas tamén ten un certo perigo. Para min, a importancia vital dun idioma non radica unicamente no seu uso comunicativo, senón na cultura que o acompaña, con todo o que isto implica. Se só pensamos na utilidade e no sentido práctico, as nosas sociedades apostarían polo uso xeneralizado dunha lingua franca, que xa case é o inglés. Se o único argumento en defensa das linguas fose a súa practicidade, a ONU ou a UE terían adoptado unha única hai anos, mais os Estados que as compoñen non aceptan renunciar ás súas, tanto para que a representación política poida facerse do xeito máis axeitado posíbel como porque, de feito, defenden a diversidade lingüística como un dos seus grandes valores. Mais parece que nós aínda temos complexos que nin sequera queremos recoñecer. Canta máis xente poida vivir do galego, máis vivo estará Hai uns anos, cando eu formaba parte da dirección da Mesa pola Normalización Lingüística, alguén me chamara "vividora de la lengua" por ser tradutora. Efectivamente, vivo da lingua, e a moita honra. Son tradutora e dedícome a pasar todo tipo de documentos dunha lingua a outra, tamén a axudar a que se poidan comunicar persoas que falan linguas diferentes. Ás veces, a comunicación non sería posíbel sen que mediase este traballo, mais non é sempre así. E hai empresas privadas que o contratan igualmente, aínda que non sexa absolutamente imprescindíbel traducir absolutamente toda a documentación que usan. Moitas veces traballo traducindo ou revisando textos traducidos de castelán a galego. As empresas que me contratan saben que practicamente todos os galegos e galegas entendemos o castelán, e aínda así deciden investir uns cartos nestas traducións. En todo caso, nos últimos tempos cada vez traballo máis cara ao galego, e nunca se me ocorreu pensar que as empresas que me contratan son ineficaces economicamente por faceren gastos prescindíbeis; todo o contrario. Loxicamente, cando nos escoitan defender estes avances son moitas as persoas que acreditan que se debe só á defensa do emprego. Non creo que debamos ter vergoña por aspirarmos a vivir do noso traballo, mais as persoas que traballamos coas linguas cremos tamén en que a diversidade lingüística é un síntoma de riqueza de toda unha sociedade. Porén, cada día estou máis convencida de que canta máis xente poida vivir do galego, máis vivo estará.