Iniciativa Xabarín: por fuciños, por cacheiras... e por sinaturas!

Parafraseando a Sophia, a de ‘Las chicas de oro’, que só puidemos ver en castelán, en vez de ‘Sicilia, 1920’ eu direi ‘Twitter, decembro de 2019’ para contarlles o conto que vén a seguir. Nesa data A Mesa pola Normalización Lingüística comezou unha campaña dirixida á Xunta reclamándolle que impulsase a lexendaxe e dobraxe en galego do contido que se oferecía nas plataformas dixitais. Informabámola de que con só 61.555,37 euros anuais, as Administracións vasca e catalá asinaran un acordo con Movistar+ co que se comprometían a facilitaren filmes e series nas súas linguas e logo dun ano deixalas a disposición dos medios públicos. Esta campaña tivo tal eco nas redes sociais desde contas como ‘Por un contido infantil e xuvenil na TVG’ ou ‘Instagram en galego’, que na Mesa comezamos unha recollida virtual de apoios que derivamos, en setembro de 2020, nunha Proposición non de Lei de Iniciativa Popular (ou sexa, supervisada pola Oficina do Censo eleitoral, que verifica todas e cada unha das sinaturas) coa que instabamos ao noso goberno para que a CRTVG aumentase a oferta na nosa lingua dirixida ao público infantil e xuvenil. Nacía así a iniciativa Xabarín apoiada por un grupo impulsor onde están representadas asociacións culturais, de profesionais da tradución, da interpretación, empresas da industria editorial, musical, das artes escénicas, organizacións vinculadas ao ensino, cantantes… Kiko Dasilva agasallounos coa súa reinterpretación do Xabarín orixinal (da autoría de Miguelanxo Prado) e o 19 de outubro de 2020 botámonos á rúa. Distribuímos os pregos por entre os case 300 estabelecementos que se comprometeron a colaborar connosco e nós, pola nosa banda, con bastante máis ilusión que medios, comezamos unha peregrinaxe polas feiras, feiróns, partidos de fútbol, festas, prazas… coa nosa mesiña, as follas para asinar e cos bolis! Porque lembren que estabamos en plena pandemia, todos e todas coa máscara e sen saber moi ben por onde nos viña o virus, de aí que désemos a cadaquén o bolígrafo co que rubricaba. O momento, pois, non podía ser máis inoportuno para andar procurando que ninguén se achegase. E aínda así, xa desde as primeiras xornadas foi emocionante a recepción da xente, tanto que nos obrigou a ampliar o prazo de recollida inicialmente previsto. Se algo sabemos é que a mobilización social é a vía para conseguirmos avances, como queda reflectido na historia da iniciativa Xabarín Finalmente, o 7 de abril de 2021 entregamos no rexistro do Parlamento galego máis de 33.000 sinaturas en apoio da iniciativa Xabarín. En paralelo elaboramos un informe que presentamos aos grupos parlamentares onde evidenciabamos non só que en ningunha das 10 canles temáticas infantís e xuvenís había contidos en galego senón que só 25 dos máis de 25.000 títulos do catálogo global das plataformas estaban na nosa lingua. PP, BNG e PSOE amosaron a súa conformidade co que demandabamos e así o fixeron constar o 12 de maio de 2021, data en que Marcos Maceira, presidente da Mesa, presentou en sé parlamentaria a Iniciativa Xabarín que contou co unánime voto a favor da cámara. Mentres agardabamos a que se materializase este acordo presentamos a iniciativa ‘Queremos galego no audiovisual’ (dirixida a TVE e as principais plataformas), elaboramos as alegacións correspondentes á Lei Xeral de Comunicación Audiovisual, impulsamos mocións de apoio ao Xabarín nos Concellos galegos…. E non será até marzo de 2022, dous anos e pico despois, que vemos o primeiro froito: a Xunta e Netflix asinan un convenio para a dobraxe e lexendaxe de máis de 60 títulos ao ano. Presentamos nós entón a plataforma ‘Pipocas’, que recolle todos os filmes e series disponíbeis en galego e a súa localización. Mais xa estamos no ano 2023 e seguimos sen avances na CRTVG, así que decidimos, logo de conseguirmos o apoio do Parlamento Europeo á aplicación da Iniciativa Xabarín, comezar unha outra campaña, Xabarín Xa! Volvemos recoller sinaturas, volvemos aos concellos para reclamen novamente o cumprimento do compromiso e nestas estabamos cando a TVG anunciou en xaneiro de 2024 a presentación d’AGalega, a nova plataforma onde se vai incluír a canle Xabarín que conta con páxina e app propias. Tres anos e 33.000 sinaturas despois, por fin! A oferta de momento é cativa, mais desde a Mesa non deixaremos de estar vixilantes para que os contidos que se oferezan non só aumenten senón que sexan actuais e atractivos. Porque se algo sabemos é que a mobilización social é a vía para conseguirmos avances, como ben queda reflectido neste breve lembrete sobre a historia da iniciativa Xabarín. En resumo, isto non é todo, amigos!