Falsos amigos

Hai uns días, practicamente no inicio das festas do Nadal, o Senado publicou a licitación do servizo de interpretación das linguas oficiais, que até agora prestaban profesionais autónomas. Á parte de que esta novidade non se comunicou a estas profesionais (nin se pediu asesoramento ás entidades deste ámbito), resulta preocupante que a administración continúe a insistir neste formato para contratar servizos de tradución e interpretación. Neste caso, aínda se fai máis curioso porque o formato actual parece que funciona correctamente desde que se puxo en marcha. Se asumirmos que é preciso axustar algún dos elementos para adecualos ao volume do servizo ou ás novas tecnoloxías, poderiamos pensar que o lóxico sería axustar o servizo tal e como existe, a non ser que se trate dunha escusa para quitar a xestión do medio. E, de paso, entregarlla a grandes empresas que neste sector están moi desprestixiadas. Cando se trata de subcontratar calquera servizo público, pensamos no sentido práctico que ten que a administración deixe a súa xestión en mans dunha empresa. Neste caso, a administración pode deixar de encargarse da parte técnica do son, que pode ser complicada, mais tamén deixa de decidir e controlar (xa que non se indican requisitos específicos de formación ou experiencia) quen son as persoas que prestan o servizo que se está a contratar. Con toda certeza, deixarán de prestalo as profesionais que o estaban a prestar até hoxe, para impedir que na práctica o presten profesionais, pola combinación dos prezos baixos (se facemos as contas, para que a empresa licitadora poida obter beneficio) e esa non obrigatoriedade de que as intérpretes sexan profesionais. A interpretación é un servizo que adoita entenderse que resulta caro, mais hai experiencias noutros ámbitos do público que fan bo o dicir de que "o barato sae caro". Hai anos que varias administracións subcontratan os servizos de interpretación (e outros servizos lingüísticos), con problemas e queixas ben coñecidas. No ámbito xudicial, que debería entenderse que é especialmente delicado, e non só porque afecta a persoas usuarias da xustiza gratuíta, calquera persoa que afirme coñecer un idioma pode exercer como intérprete nos xulgados. A tarifa proposta é extremadamente baixa (arredor de 10 ou 12 € por hora, sen compensar tempos de espera nin desprazamentos), polo que é fácil que a calidade non sexa a máis axeitada, e hai casos coñecidos que se resolveron polos coñecementos lingüísticos de persoas presentes nas vistas, aínda que é fácil entender que isto só poida acontecer con algunhas linguas. Neste caso fálase dunha escena case de película, na que un "joven traductor" presente na sala pode salvar a situación, mais esta situación débese a que tanto a defensa como a xuíza entendían inglés e puideron percibir que a calidade da interpretación non era adecuada. É a administración pública quen está a impedir que as profesionais do sector da tradución e a interpretación poidan vivir do seu traballo, co pretexto do aforro Destrución dun sector Non parece lóxico que calquera persoa, sen ter que acreditar os seus coñecementos nin a súa experiencia, poida facer un traballo destas características. Esta anécdota, alén da curiosidade, deixa claras as consecuencias de permitir que as obrigas que implican este tipo de contratos teñan que ver coas linguas que se ofertan, cos tempos de resposta, etc., mais non coa cualificación ou capacidade técnica de quen presta o servizo. O sector da tradución e interpretación profesional entende que é a administración pública, tanto no caso das licitacións pasadas como nesta situación do Senado (e sospeitamos que será tamén para o Congreso) a que está a destruír un sector, impedindo que as profesionais poidan vivir do seu traballo, co único pretexto do aforro. Ademais, permite e mesmo facilita que o traballo se faga en condicións que non teñen que ver coa realidade do mercado, polo que está a chegar a modificalo. Nas entidades do sector implantouse unha sensación de verdadeiro pavor á Comisión da Competencia, que hai anos impuxo grandes sancións ás asociacións EIZIE e Unión de Correctores por publicar recomendacións de prezos polos servizos profesionais. Porén, neste caso a administración promove unha baixada xeral dos prezos da interpretación. Entendemos como unha moi boa noticia a entrada das linguas oficiais no Congreso dos Deputados, pois permite que a nosa lingua estea presente nas institucións en igualdade de condicións, mais se o servizo se dá de xeito precario e lonxe da profesionalidade que require, existe a posibilidade de que se desprestixie e se faga inútil. Se nos preocupa que isto funcione, tamén nos debe preocupar que as profesionais poidan vivir dignamente do seu traballo. Unha vez máis, para que o galego e as outras linguas oficiais poidan estar en igualdade de condicións co castelán, temos que renunciar a todo o demais.