Semente leva ao Constitucional o veto do Congreso de Guatemala

O Movemento Semente, ao que pertence o presidente electo de Guatemala, o progresista Bernardo Arévalo, anunciou na madrugada da cuarta á quinta feira que presentará un recurso de amparo perante a Corte de Constitucionalidade (CC) e unha denuncia penal contra os membros da Xunta Directiva do Congreso.

O órgano, controlado por Imos, a forza conservadora do actual presidente Alejandro Giammattei, e a Unidade Nacional da Esperanza (UNE) -da derrotada candidata presidencial Sandra Torres-, resolvera pouco antes eliminar o grupo parlamentario de Semente en base á petición da Fiscalía, avalada por un xuíz, no marco da persecución legal contra Arévalo e a organización desde que se confirmou que tiñan posibilidades de alcanzar a Presidencia.

O deputado de Semente Samuel Pérez cualificou a decisión como “infame” e destacou que “os evidencia como corruptos e autoritarios”, nunha medida que segue á suspensión da personalidade xurídica da formación adoptada polo Rexistro de Cidadáns, e que xa foi apelada.

A fin do grupo parlamentario deixa os sete representantes do partido -23 cando se constitúa a nova lexislatura- como independentes, o que impide que presidan comisións, sexan parte da Xunta Directiva, participen na preparación da axenda lexislativa ou limita o número de asesores, e que deixa fóra a organización do debate dos orzamentos de 2024, o primeiro ano de Goberno de Arévalo se logra ser investido.

Avogados constitucionalistas entrevistados pola prensa guatemalteca conclúen que a decisión orixinal da suspensión de Semente foi ilegal, pois só o Tribunal Supremo Electoral (TSE), que xa oficializou a vitoria de Arévalo, pode suspender unha organización política.

Un deles, Gabriel Orellana, advirte que, perante a persecución dunha facción da Xustiza co apoio de forzas conservadoras contra Arévalo, será a CC, “un xuíz penal, unha Sala do Penal ou a Corte Suprema de Xustiza” quen decida “sobre a vontade popular”, algo “inaudito” nun Estado de dereito.

Ao tempo, a UNE, que tras fundarse como forza progresista agora ocupa o campo conservador, continúa sen recoñecer a súa derrota nas urnas e reclamou que o proceso electoral se declare nulo.

A situación no Congreso é paradoxal posto que en 2022, o TSE cancelou por irregularidades no financiamento electoral a Unión do Cambio Nacional, un partido de extrema dereita aliado de Giammattei. Porén, a dirección do Congreso non o suspendeu como grupo parlamentario e os seus deputados seguen na Xunta Directiva e presidindo comisións.