especial

Sermos Galiza regresa ás casas e quioscos máis un sábado e o deste 23 vai ser especial. Un número que, con motivo do 25 de xullo e baixo o título Somos quen de producir, recolle dez entrevistas a representantes de empresas do tecido produtivo galego.

Sermos Galiza dedica un especial a Rosalía de Castro polo cambio de data do Día de Rosalía. O descubrimento, por parte da investigadora Sagrario Abelleira, de documentos que certifican que a data de nacemento da autora é a do 23 de febreiro de 1837 debuxa un novo mapa simbólico dos espazos da autora. O especial venderase conxuntamente con Nós Diario o vindeiro sábado 19 de febreiro, ao prezo de sempre do semanario.
 

‘Nós Diario’ chega este sábado acompañado dunha publicación especial: o Anuario 2021. Máis de 100 páxinas a cor cunha escolma das pezas máis representativas do ano e con dez análises de diversas temáticas realizadas por persoas expertas, en exclusiva, para esta publicación.

O vindeiro sábado 18 de decembro ‘Nós Diario’ vén acompañado dunha publicación especial: o anuario 2021, que recollerá unha selección das informacións máis destacadas e que incorpora artigos de destacadas figuras galegas en materia política, económica, laboral, social, cultural, memorialística e deportiva. Reserva o teu exemplar, de balde con ‘Nós Diario’, para non ficar sen o máis relevante de 2021. 

Co gallo do Día da Patria Galega, Sermos Galiza publica este sábado, 24 de xullo, un especial de 48 páxinas no que se lle toma o pulso á rede asociativa do país para efectuar un diagnóstico da situación nas frontes nas que se xoga o noso futuro e, sobre todo, para coñecer as aspiracións dunha Galiza que emerxe e pula por un mellor porvir para a cidadanía. 

Con motivo do Día das Letras Galegas, Sermos Galiza edita un número especial sobre Xela Arias, a poeta homenaxeada este ano. O monográfico 'Xela Arias: voz galega de seu’, de 48 páxinas a cor, nunha coidada edición, publícase este sábado, día 15 de maio, canda o Nós Diario. 

SARS-CoV-2, coronavirus, Covid-19, PCR, antíxeno, desconfinamento, corentena, estado de alarma, repunta, surto, inmunidade, letalidade, distanciamento social... Hai un ano estas palabras comezaban a aparecer nas páxinas de Nós Diario, mais non só estabamos ante o uso de léxico que até ese momento apenas se empregaba. Atopabámonos perante unha nova realidade que tamén mudou a forma de facer xornalismo, hoxe practicamente en remoto.

A identidade cultural na música, como tantas outras manifestacións nas que a palabra non ten por que adoptar o rol central, esperta preguntas complexas e por veces mesmo controvertidas. Que factores nos levan a estabelecela? Que podemos chamar música galega? É a lingua un elemento determinante? Que papel desenvolveu e cal aspiramos que xogue no futuro? Son estas interrogacións fluídas que flotan nun mundo de identidades líquidas, por veces case –cando menos, en teoría– evaporadas nas dinámicas do global ou nas hibridacións aceleradas, para as que a diversidade de respostas incita máis a reflexión que latexa no múltiple, para axudarnos a entender quen somos e por que, ou se cadra máis importante, cara a onde queremos encarreirar o mañá.

Hai 100 anos, falamos do 25 de xullo de 1920, celébrase por primeira vez o Día da Patria Galega. A convocatoria, acordada uns meses antes na II Asemblea Nacionalista, non tardou en consolidarse nunha data de referencia da vida social e política da Galiza. Hoxe recuperamos as orixes e os primeiros pasos da data.

O feminismo galego irrompeu neste século como um movimento emancipador, reivindicativo, com multi-pluralidade de coletivos e associaçons. Repasamos a sua história mais recente.  

Mediante unha análise pausada, o profesor Rubén C. Lois González explica cal é a situación actual da demografía na Galiza, achega un breve repaso histórico e explica por que é esta cuestión un problema a día de hoxe na sociedade galega, tremendamente avellentada e cunha densidade de poboación que decrece ano tras ano, cales son as causas e cal pode ser unha posíbel folla de ruta para reverter a situación actual con políticas demográficas reais.

Para coñecermos o imaxinario popular dun pobo é necesario mergullarse, observar e estudar as súas manifestacións e expresións culturais dun modo transversal. Desde o pensamento máxico, esa mestura do racional e imaxinario, do real e o sobrenatural que caracterizan os rituais, até as narrativas tradicionais sobre mouros, mouras, encantos, tesouros e seres máxicos... toda unha mitoloxía popular que non fai máis que enriquecer a cultura e identidades dun pobo, desde a propia xeografía, palpábel, até a figura da máxica Santa Compaña, do marabilloso. E é que todo isto non é máis que a procura incansábel, o instinto que persegue o pobo porque "precisamos crer, imaxinar, soñar" lugares de encontro.

O profesor da Universidade da Coruña e escritor Xosé Ramón Freixeiro Mato aproxímanos ao esforzo que o ferrolán dedicou a tentar solucionar un dos problemas que pesou sobre a lingua na época contemporánea, como foi a ausencia dun código unificador ou norma culta, máis unha consecuencia da súa falta de normalización social, e que converteu Carvalho nunha figura central no proceso de estandarización do idioma no século XX.

Neste artigo, extracto do limiar da escolma Beleza, verdade, publicado por Chan da Pólvora, Pilar Pallarés volve a mirada sobre a poesía de Carvalho Calero, cunha proposta de leitura singular e cunha análise extraordinaria da obra e da personalidade dun escritor fascinante.

A escritora e profesora da Universidade de Santiago de Compostela Aurora Marco centra o seu traballo no ideario galeguista do homenaxeado. El mesmo definíase como "un galeguista puro" nunha entrevista publicada en A Nosa Terra o 2 de decembro de 1977. Unha declaración que reflicte unha realidade desde que, en idade temperá, se sumou ao galeguismo. Non por acaso foi (co)fundador do Partido Galeguista (PG) e "apreixou o ideal que uniu mulleres e homes no proceso de construción dun país e na defensa da súa lingua e cultura".

O historiador e ensaísta Francisco Rodríguez incide neste artigo na importancia do autor de Scórpio na historia e crítica da literatura galega. Especialmente, fai fincapé na consideración de Rosalía como peza fundamental do renacemento literario, como cabeza cualitativa da súa xeración e figura central de todo o corpus literario que Galiza construíu desde entón.

Un ano chegaron de Ferrol dous rapaces que traían o sinal dos escolleitos: Ricardo Carballo Calero e Santiago Montero Díaz. O primeiro, serio, metódico e activo, entrou de contado no Seminario [o Seminario de Estudos Galegos], como xa dixen, e comezou a colaborar nel con afouteza, presentando dalí a pouco varias comunicacións ademais de participar nos traballos colectivos e de campo, nas xeiras: será meu compañeiro de habitación na que fixemos pola terra de Melide e axiña fumos bos amigos. A súa traxectoria ulterior foi dunha entrega total a Galicia, pola que traballará ata chegar a ser un dos mestres da nosa cultura non só no eido da filoloxía, en que sobranceaba, senón tamén como poeta, novelista, historiador e crítico1. 

Son en total oito as colaboracións presentadas neste volume que comeza perguntando por que celebrarmos Carvalho e remata coa palabra do propio autor.
 

Manuel Cabada Castro (Sabucedo, A Estrada, 1935) é filósofo e escritor. A súa obra atravesa temáticas que viaxan desde a teoloxía e a filosofía até a antropoloxía e a literatura, con especial interese na lingua e cultura galegas. Da súa obra ensaística destacan A rapa das bestas de Sabucedo: historia e antropoloxía dunha tradición (Ir Indo, 1992) e Paixón e Galicia. Raíces e compromiso (Ir Indo, 2016). 

No inverno de 1989, por encarga da Asociación Sócio-Pedagóxica Galega (AS-PG), Francisco Salinas entrevistou Carvalho Calero. O destino da entrevista era a realizaçom dum video dirigido ao ensino nom universitário em que se presentasse a figura de Carvalho. No vídeo, finalmente publicado, aparecia só umha pequena parte das mais de três horas de gravaçom. A entrevista completa publicou-se em livro em 1991 por Edicións do Cumio. Umha cópia daquela gravaçom depositou-na a AS-PG, proprietária do material videográfico, no CGAI. Em 2020 a AS-PG encarregou a Xoán Costa e Francisco Rodríguez umha nova versom do vídeo que, centrando-se em vinte temas recolhesse a resposta de Carvalho na sua própria voz mediante a rotulaçom em pantalha. Recolhemos, desses vinte temas, sete das respostas de Carvalho. Transcrevemos, na norma gráfica que na altura de 1989 utilizava Carvalho Calero.