Carvalho Calero: vivir con autenticidade

Por que celebrarmos Carvalho Calero? É esta a pergunta que fai María Pilar García Negro e da que dá comprida e argumentada resposta. Segue unha entrevista con Margarida Carballo Ramos, a filla máis vella de Carvalho Calero. Vén despois o texto de Aurora Marco que centra o seu traballo no ideario galeguista de Carvalho Calero cun artigo titulado "O activismo político-cultural de Carvalho Calero no período republicano". "Abrindo o camiño: o rosalianismo de Carvalho Calero" é o título da colaboración de Francisco Rodríguez neste número. No texto incide Rodríguez na importancia de Carvalho na historia e crítica da Literatura Galega e especialmente na consideración de Rosalía como peza fundamental do noso renacemento literario, como cabeza cualitativa da súa xeración e figura central de todo o corpus literario que o noso país construíu desde entón. A entrevista con María Victoria Carballo-Calero Ramos vai seguida de dúas aproximacións ao Carvalho lingüista e ao Carvalho poeta. En "Carvalho Calero e a codificación da lingua galega" Xosé Ramón Freixeiro Mato aproxímanos ao esforzo que Carvalho Calero dedicou a tentar solucionar un dos problemas que tivo o galego na época contemporánea como foi a ausencia dun código unificador ou norma culta, máis unha consecuencia da súa falta de normalización social, e que converteu Carvalho nunha figura central no proceso de estandarización do idioma no século XX. Presentamos así mesmo un extracto do limiar de Beleza, verdade. Escolma poética de Ricardo Carvalho. Escolma e limiar por conta de Pilar Pallarés. Finalmente, é o proprio Carvalho que fala a través dun fragmento, organizado tematicamente por Xoán Costa e Francisco Rodríguez, da conversa que no inverno de 1989 mantivo con Francisco Salinas e que forma parte da edición en vídeo que prepara a Asociación Socio-pedagóxica Galega (AS-PG), entidade promotora daquela entrevista e editora deste vídeo. Ricardo Carvalho Calero naceu o 30 de outubro de 1910 na casa número 51 da rúa de San Francisco de Ferrol. É o máis vello dos seis fillos do casal formado por María Dolores Calero Beltrán e Gabriel Ricardo Carballo Naya, familia integrada na vida da burguesía ferrolá do primeiro cuarto do século XX. Rematado o Bacharelato, matriculouse na Universidade, no curso de Dereito, estudos que remata no ano 1931. En 1935 licenciouse, con premio extraordinario, en Letras. Axiña se converteu nunha das figuras máis prestixiosas do movemento estudantil e, tamén, do movemento cultural e político. Foi un dos fundadores do Partido Galeguista e, xunto con Lois Tobío, elaborou o Anteproxecto de Estatuto de Autonomía para Galiza. En 1936 a guerra sorprendeuno en Madrid. Incorporado ao exército republicano foi detido en Andalucía e condenado a 12 anos de prisión e inhabilitación. Desde 1950 a 1965, en que se traslada a Compostela como profesor interino de Lingua e Literatura Galega na Universidade, é director do colexio Fingoy (Lugo). En carta a Fernández del Riego, datada en 24 de novembro de 1965, Carvalho Calero refere como aceitou o posto de profesor na Universidade de Compostela, onde acabaría sendo o primeiro catedrático de Lingüística e Literatura Galega. "O Decano escribiume oferecéndome o posto. Como a cadeira non está dotada, só se dispón de 700 pesetas mensuás pra me remunerar. Pero, ¿cómo ía atreverme a refusar? Mallaríades en min. Contestei aceitando... En fin, é unha aventura persoal impropria dos meus anos; pero quero ensaiala, inda que remate mal, pois sería paradóxico que a esquivara. Hai que vivir con autenticidade". Sob esa perspectiva, con ese título e na idea de afondar na vida e obra de Carvalho Calero aparece este Sermos Galiza que conmemora e celebra un 17 de maio ben diferente a calquera anterior. Agardamos que os textos propostos contribúan a deitar máis luz sobre unha figura central do século XX galego.