—En poucos meses 'Aquí tamén se fala' deu o salto a máis de 180 centros de ensino e 90 concellos da Galiza. Como xorde a posta en marcha esta iniciativa cultural?
Todo comezou o curso pasado no Rafael Dieste, como unha experiencia de aulas de literatura galega, para ver a capacidade de incidencia que tiña o movemento social, neste caso, a rapazada, facendo un traballo de base, un traballo real de dinamización. A idea espertou moita curiosidade e tivo unha gran repercusión, polo que este ano decidimos lanzar unha convocatoria de adhesión. Agora mesmo xa case somos 190 centros e seguen chegando peticións a diario, a última, moi emocionante, a das crianzas do Complexo Hospitalario Universitario da Coruña e do Hospital Teresa Herrera; mais tamén están a contactar facultades dos campus galegos, para ver se poden participar da iniciativa. Polo tanto, consideramos que esta vai ser a maior campaña de normalización da lingua da historia do país, realizada directamente pola mocidade.
—O alumnado de Secundaria, sobre todo, é quen exerce de técnico de normalización, en contacto coa veciñanza e cos negocios da súa contorna.
Con máis de 180 centros traballando a un tempo, calculamos que pode haber entre 20.000 e 40.000 rapaces e rapazas visitando porta por porta cada comercio, porque esta campaña consiste en crear unha mensaxe positiva identificando os negocios que falan galego, e se non o falan pois falámolo nós, a cidadanía. Pero non se trata só de imprimir 40.000 cartaces a repartir por toda Galiza senón dunha experiencia de dinamización que desenvolve a propia rapazada. O profesorado que participa disto simplemente coordina a acción.
—Deseñaron unha campaña en positivo para vencer os prexuízos que pesan sobre unha suposta Galiza allea á lingua propia.
A cidade ten un peso notábel no temario que abordamos nas aulas de Literatura nas que comezou todo. A rapazada fascínase polo coñecemento de que aquí se funda a Academia, as Irmandades, a Cova Céltiga, a Escola Rexional de Declamación. A cidade ten unha presenza moi forte que non encaixa co estereotipo de que na Coruña non se fala galego, tan habitual nos medios de comunicación. A campaña parte desa análise e o máis interesante é que desde esa mensaxe positiva e nada derrotista, que trata de sumar forza para dicir que aquí tamén se fala, a rapazada mesmo dá un paso máis. O galego é un modelo ligado á mocidade, á cultura e á reivindicación da cidade.
—Foi boa a resposta dos negocios aos que se achegaron?
O curso pasado durante a experiencia piloto contaban pegar 300 cartaces e colocaron 500, pero o máis importante é que ningún comercio lles dixo que non nin recibiron ningún comentario negativo. E a repercusión que está a ter agora esta iniciativa por toda a Galiza é a mesma.
—O éxito da campaña está en que é a mocidade quen toma iniciativa en prol da lingua?
Por un lado está a forza da mocidade, que é algo imparábel, e por outro está a necesidade das cidades de se reivindicar como espazos galegofalantes. O mapa sociolingüístico revela perda de uso pero iso non di que nos barrios non se fale galego.
"Estamos a crear un repositorio da música galega"
'Aquí tamén se fala' está a provocar un movemento na rapazada, asegura Alberto Pombo, "que chega ao instituto e repara en que todo volve funcionar en galego", unha lingua que tamén é unha realidade nas casas. Mesmo nas do alumnado do IES Rafael Dieste migrante. Representa un 25% e conforma de maneira maioritaria os equipos de dinamización da lingua. "Son crianzas libres de prexuízos, que chegaron e aprenderon as dúas linguas", asegura Pomba.
Canda o resto da rapazada, participan de todas as propostas da iniciativa cultural. Os promotores do 'Aquí tamén se fala' traballan para fortalecer e espallar o seu impulso. A comezos de ano as redes inzáronse de mensaxes en prol da lingua de "persoas referentes para a rapazada" como Viggo Mortensen, James Rodhes, María Vázquez ou as Tanxugueiras. Nos últimos días sumáronse os equipos galegos de fútbol profesional. Celta, Dépor, Lugo e Rácing son cómplices desta iniciativa con vídeos e accións propias.
"Pero hai unha nova liña que Arcadio González e mais eu iniciamos no outono e que ten que ver co sector audiovisual. Estamos formando a rapazada na gravación profesional tanto de música como de vídeo", comenta Pombo, co obxectivo de crear un repositorio de música e cultura galegas a semellanza dos Tiny Desk. "Xa gravaron a Lucía Aldao, a Ses e os Ataque Escampe", di, antes de avanzar un "gran colofón musical" para fin de curso.
