Máis limpo é quen menos ensucia

Dicía un dos directores xerais de Pesca que tivo nas últimas décadas Galicia que o mar non é "unha bandexa de prata". Sorprende que esta frase, a quen lla dixo, foi xustamente a uns mariñeiros que defendían o lugar que lles xeraba os ingresos, medio de vida e alimentos que poñían nas casas da xente. Cos antecedentes, non causan asombro os que non ven ningún problema con Altri, San Finx, a mina do Pino e de Touro, os pellets, o lixo mariño, a industria ou a existencia dun número elevado de verteduras sen depurar ás nosas rías, aínda que a desfeita produtiva sexa continuada e notoria. Como vemos o mar os mariñeiros, a industria, a sociedade, os políticos? Como ven o mar e como nos ven a nós, á xente do mar? É necesario tocar o tema do clasismo, da "titulitis", da responsabilidade individual, de que cando acabemos co peixe nos decataremos de que os billetes non se comen, que precisamos a industria e o progreso, mais un progreso que se carga o planeta non é tal. É paradoxal que algúns traten de culpar dos males do sector pesqueiro ou do estado dos océanos as vítimas dos mesmos ou os que protestan ou alertan, trátese de científicos, mariñeiros ou representantes políticos e sociais. Ciencia e activismo Como pode ser que exista unha ciencia que advirte dos perigos dun determinado produto químico e outra que nos asegura a súa inocuidade? Como é posible? A ciencia non é ciencia? Si, pero a ciencia como sector non é infalible. Os datos tamén se utilizan, terxivérsanse. Ademais, a súa aplicación non é inmune á cobiza, á ambición nin ao orgullo, nin da propia industria, nin tampouco das persoas. O que impulsou a buscar unha Ence que coas súas emisións revolvera menos o estómago e fixera arder menos os ollos á xente da ría de Pontevedra foron as protestas, porque danar menos o aire ou a ría custa cartos e as grandes empresas están para facer cartos, ante todo. E a unha parte das grandes empresas só lle importa o dano á natureza, como aos gobernos, cando dana a súa imaxe. Recuperar o mar non vai ser fácil dun día para outro, pero produza moito ou pouco, debemos consideralo unha auténtica "bandexa de prata" Non se sacou Ence da ría pero o berro de "Ence fóra" contribuíu a un contorno máis limpo, máis que os "Ence si" ou "Ence non fai dano ningún". Se aínda queda ameixa que mariscar e vender, e oxalá vaia a máis, é polos do "non", polos " alarmistas", non polas emisións. Quen avoga por San Finx, pola mina do Pino e Touro, Ence, Altri ou os eólicos mariños é como quen quere ir ao mar sen vedas nin tallas mínimas, ou con elas na lei de pesca, mais só de xeito finxido. Entón, se non importa o verde, o medio ambiente nin a sostibilidade, por que incorporan esas palabras a slogans, campañas publicitarias, ás fachadas dos seus edificios, becas, doazóns, congresos e foros? Por que o fan ao tempo que contaminan a auga e o aire? Lavado de imaxe. Greenwashing. Aceptar o dano ecolóxico é como aceptar que para ir pescar hai que saltar as vedas e as prohibicións e admitir o pago das multas por parte dos pescadores cando te pillen, que forma parte do "custo" que ten sufragar o mar para que todos comamos peixe. Normalizar isto paréceme escandaloso. Repensar o mar Admitir que a industria, a minería, o lixo mariño de calquera tipo, a falta de depuración, os pesticidas, etc. causan un dano grave vai ser algo que certas persoas nunca van admitir. Implicaría asumir responsabilidade, culpa, ter que facerse cargo, cambiar cousas, investir. Pero hai quen prefire colocar cartos en non ter que gastar. Algúns ata están dispostos a empregalos en multas e xuízos, antes que en facer as cousas ben. Nada distinto do mariñeiro que para pagar as multas de pesca mete mil aparellos cando o límite está en 140: "Hai que pescar para pagar as multas". Non podemos negar o declive produtivo nas augas do mundo nin tampouco nas galegas. Non podemos atribuír este descenso a unha única causa pero tampouco negar as evidencias. Gran parte dos mariñeiros e boa parte da sociedade non temos coñecementos universitarios en química, enxeñaría, bioloxía nin ciencias da terra e do medio ambiente; pero temos ollos, olfacto, tacto e unha educación pública que fixo ben o seu traballo para que saibamos ler, entender, discernir. Contamos coas augas máis limpas do mundo, en gran parte grazas a que non contamos en Galicia con moita industria nin habitantes, pero non somos unha comunidade illada. Poñemos no mercado moitos produtos pesqueiros, mais probablemente menos que hai 40 anos. Debemos repensar a pesca e o marisqueo e como tratamos o mar. Recuperalo non será fácil dun día para outro, pero iso si, produza moito ou pouco, debemos consideralo unha auténtica "bandexa de prata", unha máxima para os comensais, pero ante todo para o dono da casa, para os anfitrións, os cociñeiros e ata para quen lava os pratos.