No teu artigo sobre o castro de San Cibrao de Las descríbes a zona de vivendas, na fase prerromana, como unha entidade -a familia- autosuficiente. Poderíase estimar cantos membros, de media, conformaban esa "familia nuclear"?
A estimación é moi complexa e para estes cálculos utilízanse baremos xeneralizados no estudo da Prehistoria mais que non se poden confirmar con seguridade en casos particulares. A ratio utilizada en San Cibrán de Las é un intervalo amplo entre 4-7 persoas por familia. Esta cifra é só unha estimación que utilizamos para axudarnos no proceso de interpretación. Neste tema estamos limitados tamén polo feito de que non existen necrópoles que poidan estudarse, como noutras culturas peninsulares.
E, en relación co anterior, hai informacións que permitan saber se cada unha das "familias nucleares" terían funcións específicas dentro do conxunto da comunidade ou en cada unha delas farían de todo á vez (agricultura, gandaría, manufacturas etc)?
Os estudos territoriais e o rexistro arqueolóxico obtido nas escavacións arqueolóxicas achégannos á interpretación destas evidencias de carácter económico para as comunidades castrexas. En San Cibrao de Las, e tendo en conta que se escavou só unha parte do castro, non se documentaron unidades de vivenda especializadas en traballos concretos fóra dunha delas dedicada ao traballo metalúrxico. Esta especialización en relación aos traballos metalúrxicos aparece tamén noutros poboados escavados mais non é posíbel xeneralizar esta cuestión, necesitaríanse máis escavacións e estudos nos xacementos.
Indicas que estas zonas de vivendas, coa romanización, experimentan cambios como maior desigualdade entre os distintos espazos ou a desaparición do almacén familiar. Que podería implicar estes datos que sinalas?
Na fase romana do castro de San Cibrao de Las, as datacións obtidas permiten dicir que conviviron varios tipos de vivendas, polo que se pode afirmar a existencia de diferenzas entre as distintas unidades documentadas. Existe unha clara desigualdade entre elas, con grupos que se beneficiaron do uso duns espazos de maior tamaño para o seu desenvolvemento familiar e as súas actividades mentres que outros teñen un espazo moi reducido. É complicado resumir aquí todos os detalles, pero podemos concluír despois do estudo destas transformacións dos espazos de habitación, que as vivendas que se benefician de mellores espazos ou máis grandes, demostran un maior grao de adopción de patróns romanos, por exemplo a aparición de distribuidores de acceso, a existencia de dúas cociñas, ou a presenza de elementos de escultura.
Desapareceu a uniformidade dos espazos de vivenda que existía na fase prerromana, que reflectía a existencia dunha comunidade con trazos segmentarios e á vez autosuficientes, para deixar paso a unha nova forma de organización social e económica dirixida polos intereses de Roma.
Tamén sinalas que a zona da croa, dentro dá muralla máis no interior, non funciona como zona de habitación. Temos datos para especular sobre que funcións rituais ou relixiosas poderían ter lugar aí? Esta vinculado ese espazo - sen habitacións- a ser un castro de maiores dimensións e, como sinalas, ter un lugar para cohesionar a comunidade que o habitaba?
Na segunda fase romana do castro, o recinto central, deseñado desde o primeiro momento como un espazo destacado e moi posibelmente vinculado a actividades e accións comunais, reforzou o seu papel. Unha proba diso son as dúas inscricións atopadas durante a escavación do ano 2003, que fan referencia a deuses con nomes indíxenas, pero cunha estrutura propia da epigrafía votiva local xa en latín. Sería moi interesante escavar no recinto central para poder coñecer máis datos contextualizados xa que apenas se fixeron intervencións neste recinto.
Subscríbete
As subscritoras e subscritores recibirán as entregas do coleccionábel, de terzas a sextas feiras, cada día con Nós Diario, ben en papel ben para a lectura na nube, en función da modalidade elixida. Se non es asinante, podes sumarte en nosdiario.gal, ou ben podes reservar o diario en papel nos quioscos.
