cultura

O máis exitoso dos exitosos libros da escritora Ledicia Costas, Escarlatina, a cociñeira defunta (2014), fala coreano. A editorial Pink Whale acaba de publicar a historia de Escarlatina, a cociñeira do século XIX que, acompañada da araña Lady Horreur, elabora “gorentosas receitas” no inframundo. A tradución é de Jeongha Kim.
 

Non hai un só Ferrín. Está o autor de libros centrais en todos os xéneros como Con pólvora e magnolias (1976), Arraianos (1992) ou Bretaña, Esmeraldina (1987). Está o escritor de intervención na prensa. Está o militante da esquerda nacionalista dende a refundación despois da Guerra Civil. Todas as faces do poliedro serán analizadas nas xornadas Os mundos de Ferrín do Ateneo de Vigo.
 

Só o que a investigadora Laura Tato Fontaíña describe como “desinterese dos galeguistas desta época polo cinema” opacou as intensas, promiscuas, relacións de Ramón Otero Pedrayo coa arte por excelencia do século XX. O rescate dun seu guión sobre o Camiño de Santiago volve colocalas en primeiro plano.
 

“Para comprender un lugar hai que pasealo. Antes de chegar, durante cada visita e despois”. Ese lugar é, para Antonio Sandoval Rey (A Coruña, 1967), a Torre de Hércules. Ao faro coruñés de orixe romana dedica A torre, o libro produto de innúmeros paseos que inaugura a colección Vitamina N de Faktoría K, centrada na literatura de “descrición e celebración da natureza”.
 

O cinema tamén foi, antes de ser considerado o que o tópico chama “sétima arte”, atracción de feira. Desprezado e restrinxido a demostracións lúdicas, tardou en acadar o seu estadio crítico actual. Segundo o xornalista Carlos Pereiro, existe máis dun paralelismo co mundo dos videoxogos. Para defender a súa tese, entre outros propósitos, acaba de botar á Rede a Revista Morcego.
 

A Sala Dublín de Carballo é a sede do festival Xiria Pop de Carballo. Que inicia esta noite, sexta feira 14 de setembro, dous días de pop enerxético, garaxe punk e derivados.
 

Non chegaba aos 60 anos. A súa música, e a súa figura rebelde e destemida, revolucionaron a cultura do norte de África. Entre o raï, as incursións electrónicas e o rock, Rachid Taha foi unha das máis grandes figuras do pop africano. Morreu esta cuarta feira en París a causa dun infarto.
 

A terceira edición do Festival do Leite contará co máis graúdo da música galega. Na letra grande do cartaz, tres das máis exitosas propostas actuais: Ses, Triángulo de Amor Bizarro e De Vacas.
 

No seu programa non abundan os nomes espectáculo e, porén, o WOS é un dos festivais principais de Galiza. Na quinta edición, que comeza esta cuarta feira en Compostela e esténdese ate o domingo 16 de setembro, consolida a súa virada cara á electrónica avanzada e a aposta por transcender o campo anglosaxón.
 

A derradeira lección do mestre está a piques de chegar por vez primeira a Galiza. O impoñente óleo de Castelao -máis de dous metros de altura, baseado nunha das estampas do álbum Galicia Mártir- exporase na Cidade da Cultura de Compostela entre o 5 de outubro e o 3 de marzo de 2019.
 

A súa singular presenza era habitual das tabernas e pubs da zona vella de Compostela. Poucas foliadas ocorrían sen a participación do seu bouzuki, o seu banjo, a súa guitarra. Tamén lle daba á frauta de lata -tin whistle- e ao bodhran. O músico e poeta irlandés Pádraig McGrane morreu hai dez anos. Un monllo de amigas e amigos lembran a súa memoria este sábado e domingo.
 

O Festival de Teatro Galego do Carballiño fai 29 anos. Do 22 ao 24 de agosto, ofrecerá unha escolma do mellor do xénero, acompañado de numerosas actvidade paralelas. “É o único festival que se centra exclusivamente nas artes escénicas producidas en Galiza”, presume a asociación cultural Fetega, organizadora da cita.
 

Era, talvez, a derradeira voz da época dourada do soul. Aretha Franklin, intérprete poderosa, irredutíbel, símbolo da emancipación da muller afroamericana, encarnación de himnos rebeldes da altura de Respect ou Young, gifted and black, morreu esta quinta feira aos 76 anos de idade.
 

A literatura é tamén unha porta á realidade. Os mundos imaxinados por poetas e novelistas existen máis alá do papel. Para demostralo, a Deputación de Pontevedra e a Asociación de Escritores en Lingua Galega organizan sete roteiros literarios conducidos por escritoras e escritores. Serán entre o 25 de agosto e o 6 de outubro.
 

Marica Campo (Val do Mao, O Incio, 1948) practica unha literatura de forte pegada lírica. Procurou rescatar figuras femininas das mans do patriarcado. Nunca cedeu ás modas hexemónicas. Escribiu en todos os xéneros e en todas as formas, mesmo en sextinas. A plataforma de crítica feminista A Sega escolleuna para lle dedicar o quinto Día das Galegas nas Letras.
 

Unha rede cosida con música jazz tapizará a ría de Ferrol na fin de semana do 17 ao 19 de agosto. O festival Jazz de Ría unirá Ferrol e Mugardos cunha programación repartida nas dúas localidades que achegará algunhas das principais variedades do xénero.
 

O mundo, a inicios do século XX, acelarábase. O capitalismo despregábase con enorme potencia. E os artistas procuraban novas vías para se relacionar esteticamente co real. E criticalo. Na pintura cubista, por caso, a realidade descompúñase en planos diversos, as perspectivas eran simultáneas, as superficies xacían en xustaposición. A proposta acabou por se filtrar na literatura. O francés Max Jacob, íntimo de Picasso, foi un dos escritores que máis adheriu a esa corrente.
 

A morte de Ernesto Chao (Ribadavia, 1943-Compostela, 2018) deixou a escena galega sen unha figura principal. Activista e entusiasta, organizador, dotado actor non unicamente cómico, presenza familiar e popular, a traxectoria de Chao atravesou territorios diversos. Velaquí dez esteos imprescindíbeis dunha vida dedicada á interpretación.