—Como viviu vostede a moción de censura?
Foi unha emoción moi grande. Non sei de onde xurdiu tanta xente. A reunión foi moi tensa e chea de detalles: miradas, comentarios, discursos… todo. E explotamos cando saímos ao balcón. Aquel foi un momento dunha emoción intensa.
—UPN fixo un chamamento a mobilizarse contra vostedes na praza do Concello e pareceu que buscaba a confrontación con quen estaban para celebrar o cambio. Saíulles mal a xogada?
Foi unha lección. Hai unha semana berraban "contra eles" aquí, na praza do Concello. É verdade que querían quentar os ánimos, e isto é moi arriscado e perigoso. Aínda así, ao final houbo moita paz na rúa e na praza había xente que pensaba de maneira diferente. Todo o mundo era claro e aberto, con bandeiras e todo, pero tranquilos. Demostramos a madurez da sociedade desta cidade. Iruña non é Madrid.
—Con quen se reuniron primeiro tras tomar posesión?
Non había ningunha orde de transición. Para comezar, non foi posíbel coñecer a ex alcaldesa [Cristina Ibarrola (UPN)]. Chameina e non colleu o teléfono. Escribinlle dúas veces e non quere reunirse. Parece que non poderá ser.
A alcaldesa declarou publicamente que non estaba interesada. Cando até os concelleiros e concelleiras se negan a saudarte, non é posíbel.
—Mesmo atoparon os computadores baleiros. Isto condicionou a transición no Goberno?
Si. Todo sería moito mellor e máis automático, máis fácil, se se fixese de maneira coordinada. Se atopas o ordenador formatado e a oficina baleira, está claro que non hai vontade de transición. Aínda así, o novo persoal ten experiencia e resolveremos a situación.
—Preocúpalle esta actitude?
Non, é moi comprensíbel. Eu pasei por esta situación e pódoo entender. En política, ás veces, estás na cima e, outras veces, abaixo de todo. Tes que ser constante en dúas cousas: integridade e humildade. UPN é importante, representa unha gran parte da nosa cidade e isto temos que telo en conta. Nós non podemos dicir que queremos a cidade e que queremos construíla e, aínda así, virarlle as costas ao 20% da veciñanza porque votan un partido determinado.
—A dereita denuncia, de feito, que Iruña foi traizoada porque estivo "en mans de Bildu". Fixo unha gran campaña con este acordo, falou de traizón en Iruña, de vender a cidade...
A dereita ten un problema. Non poden superar esta idea: eles cren que foron chamados a gobernar a cidade e que todos os outros son malos descoñecidos. Espero que isto cambie nesta etapa. Hai unha gran diferenza con respecto a 2015. Agora non houbo unicamente un cambio de Goberno: todo o paradigma cambiou. O cambio é moito máis profundo e vai máis aló desta oficina e do cargo que ocupo.
—Por que? Que cambiou agora con respecto a 2015 cando era vostede alcalde?
O ano 2015 foi moi importante. En boa medida, isto de agora é o froito do que pasou daquela. A maior virtude do cambio de 2015 foi que demostramos que hai outra maneira de facer as cousas. Que máis aló de UPN non hai caos, como nos queren facer crer, senón unha maneira máis honesta e xenuína de facer as cousas. Catro anos despois de perder a Alcaldía, volveu conseguirse. Cal é a diferenza entre entón e agora? Que, esta vez, cambiou a maioría, e atopamos unha maioría progresista que levaba toda a vida nas institucións pero sen usarse. Puidemos conseguir esa maioría de 16 edís. E eu creo que será sostíbel.
—Agora o Partido Socialista forma parte do acordo, pero en 2019 a súa rexedora Maite Esporrin celebrou a marcha de Bildu. Que cambiou?.
Aquela noite, Maite Esporrin dixo aquilo e despois arrepentiuse publicamente. Non podemos interpretar estes temas de maneira persoal. Aquí, en política, hai moitas cousas que se din cargadas de resentimento. Desta vez reunímonos con eles e buscamos sinerxías. Desde ese momento, as relacións só melloraron. Foi un proceso longo e todos vimos que non podiamos continuar con esta parálise durante catro anos máis, unha parálise que implicaba ter maiorías progresistas que non se podían artellar.
—Aínda que o acordo político entre EH Bildu e PSN se fixo a nivel de Nafarroa, haberá unha pata principal no Concello de Iruña. Isto fai que se sinta vostede especialmente responsábel?
Somos conscientes de que moitos ollos estarán mirando o que está a pasar aquí. É unha gran responsabilidade e un bo reto. Eu participei no proceso de construción, e se isto se puidese exportar a outros lugares, non me importa que tipo de institución, sería moi satisfactorio. Ese non é o noso obxectivo agora. Pero somos conscientes de que o que facemos aquí pode servir para exportar o modelo a outros lugares.
—Que postura agarda que adopte o PSN?
Espero seguir co estilo actual. Estando na oposición non tivemos problemas importantes para aprobar o 90% das declaracións que se aprobaron no Concello. Romperon moitas décadas de desconfianza. Temos que seguir fomentando iso.
—Vostede fixo un convenio de Goberno municipal con Geroa Bai e Zurekin. Como foron as negociacións?
Si, foi bastante doado. Tiñamos moito traballo por diante. Cando presentamos o borrador do convenio, sacámolo dos programas das catro partes, o que o facilitou moito o proceso.
—Onde están as necesidades e as prioridades deste novo Goberno local?
Nas políticas sociais. O sabor que deben ter os orzamentos é social. O plan de vivenda é fundamental. Antes diso, o actual estado das persoas sen teito debe rematar.
—Que prazos teñen para aprobar uns orzamentos?
Deberían estar en funcionamento en febreiro. Non especificamos. Seguimos traballando nas propostas, pero é unha prioridade para nós. As cousas avanzan pouco a pouco na institución, e veremos cando é posíbel. Gustaríanos canto antes, porque isto dará paso a outros proxectos.
—Outra das prioridades é o plan de vivenda. Mencionou a intención de construír mil vivendas.
Estando na oposición, fixemos un estudo, e identificamos en que barrios hai oportunidades para construír. Identificáronse os barrios, tamén se identifican as parcelas e o número de vivendas que se poden construír en cada parcela.
—Quere darlle a volta á cidade?
Hai proxectos moi bonitos e ilusionantes. Por exemplo, a praza da Liberdade. Expertos do estranxeiro ven por primeira vez a nosa cidade e cóntannos cousas que non vimos. É de grande importancia no urbanismo. Ademais, hai que darlle solución á situación do barrio de Sanduzelai. O enfoque actual remóntase aos anos 60 e o barrio está dividido en catro partes. Iso hai que rompelo. Os expertos deben indicarnos cales son as solucións dispoñíbeis. Por último, sen dúbida, o paseo marítimo de Sarasate é outro elemento importante.
—En canto ao éuscaro, que outros pasos se darán?
Sen dúbida, Iruña ten dúas linguas. Quen non entendeu iso non entendeu o que é Iruña. Tendo isto en conta, a segunda orde sería como sacar o éuscaro da discusión puramente política, e non empregalo como arma política. Para iso, necesitamos consenso. O que acordamos o é que socioloxicamente hai que cubrir estas necesidades. Creo que é un punto de partida. Gustaríame facer máis, pero temos que ser posibilistas.
