A entrada de multinacionais nas Denominacións de Orixe galegas pon en alerta o sector

O desembarco de empresas foráneas e de capital estranxeiro na viticultura da Galiza preocupa no sector. Precisamente, foi un dos temas que se debateron na asemblea da Asociación Galega de Viticultura (AGV-Fruga), que vén de decorrer en Ribadavia (O Ribeiro), polo seu impacto no conxunto das adegas das diferentes Denominacións de Orixe (DO). Estes son os problemas aos que se enfrontan os viticultores e viticultoras na vendima deste ano O presidente da AGV-Fruga, Roberto Rivas, recoñece, en conversa con Nós Diario, que a situación actual está a afectar “todas as DO e en moitos casos trátase de adegas emblemáticas”. O interese de empresas vitivinícolas de fóra non é novo e non sempre foi negativo para as adegas galegas como, aseguran, está a ser agora. “Cando chegaron, a partir de 2004, adegueiros como Telmo Rodríguez ou Rafael Palacios en Valdeorras e José Luís Mateo en Monterrei, fixérono apostando por unha viticultura galega que funcionaba no mercado e seguindo a maneira que tiñamos de traballar nós”, sinala Roberto Rivas, “polo que en ningún momento distorsionaron o sector”. Para o responsábel da entidade vitivinícola galega, o momento que viven os viños do país, coa súa presenza e sona no mercado, “non se entendería sen o traballo previo que vimos realizando durante todos estes anos”. Desconfianza perante a estratexia da Xunta para as zonas vitivinícolas Confirma esta imaxe un informe da propia Consellaría de Medio Rural que indica que os viños das DO galegas páganse, de media, a 6,63 euros nos andeis das grandes superficies e a 6,78 euros en bares e restaurantes. O estudo mantén que, entre setembro de 2021 e o mesmo mes de 2023, o prezo dos viños galegos medrou 30 %. Por último, outro dato é a posición do viño galego con respecto ao resto do Estado español en vendas, que pasou de ser de 8,9% até 9,6%. “Os vicios alleos” As circunstancias na actualidade, segundo a AGV-Fruga, son moi diferentes e os proxectos vitivinícolas que aterran na Galiza teñen outros intereses. “Agora veñen grandes adegueiros que apostan polos brancos para introducilos na súa carteira e outros son fondos de investimento que queren especular”, relata Rivas, “dá moito medo”, conclúe. A súa chegada introduce “unhas relacións interprofesionais diferentes” que, até agora, non había no sector vitivinícola do país. “Nós, en comparación co ramo do leite, tivemos a nosa industria en mans galegas polo que non é difícil negociar”, resume Rivas, “mais agora esta xente trae uns vicios alleos, como é o caso de negociar os prezos sen mesas do viño que, se é o caso, manteñen os prezos”, engade. Roberto Rivas: "Volveremos ficar fóra da liña de axudas da PAC" Outro dos problemas que se detectaron foi o acaparamento de terras propias por parte destas grandes adegas para despois “tentar tirar o prezo da uva dos viticultores”. Neste sentido, desde AGV-Fruga sinalan que chegan á Galiza “e non entenden o que é o minifundio polo que buscan terreos e atoparon unha bolsa de mercado nas comunidades de montes”. Algúns casos Entre os últimos exemplos deste interese polos viñedos galegos desde o capital foráneo está a adquisición por parte da Compañía Vinícola do Norte de España (CVNE) das históricas adegas La Val, nacidas en 1985 e pioneiras da elaboración de albariño co que impulsaron a DO Rías Baixas en 1988. Son 90 hectáreas de viñedo con 70% das súa produción dedicada ao mercado exterior. A mesma empresa rioxana fixérase en 2017 coa adega Virxe do Galir da DO Valdeorras, en parroquias do Barco e O Bolo, onde traballan godello e mencía. A “nova normalidade” non se albisca no sector vinícola galego Outro caso singular foi a adquisición en 2022 por parte do grupo Matarromera das dúas sociedades (Producións A Modiño e Viñas de Corda SRL) que xestionaban as fillas do cineasta José Luis Cuerda –falecido en 2020– da Adega Sanclodio. As súas viñas, con presenza datada no século XVI, contan con dez hectáreas no Val do Avia, o corazón do Ribeiro. Con anterioridade, a empresa capitaneada polo vallisoletano Carlos Moro, en 2019 xa entrara na Galiza a través da adega Casar de Vide en Castrelo do Miño. O seu último paso foi entrar na DO Rías Baixas a través da marca Viña Caeira con 2,2 hectáreas de viñedo no Condado de Tea (subzona desta DO) e outras 20 concertadas con viticultores da zona. Por último, outro dos exemplos máis relevantes do interese foráneo pola viticultura galega é o da familia Torres, que mercou a Adega Valdamor, fundada en 1990 en Meaño (O Salnés). O grupo está presente na DO Rías Baixas desde 2012 e xa elaboraba os albariños Pazo das Bruxas e Branco Granito de Pazo Torre Penelas, esta última adquirida en 2017. AGV-Fruga atinxiu 4 vogais nas elección aos consellos reguladores Solucións “É certo que temos sitio para medrar e por ese motivo tamén hai moito interese en entrar no país”, indica a Nós Diario Roberto Rivas, “mais tamén é unha realidade que noutras zonas xa non teñen mercado para vender o seu viño polo que veñen á Galiza”. A solución, para a AGV, non é doada. “Unha maneira de que isto teña amaño podería ser un acordo do sector coa Administración galega para que as adegas non vendan ou que se procure continuidade no mesmo territorio”, aconsella. Pon como exemplo o que se fixo "cando se vendeu Pazo Baión en 2008 durante o Goberno bipartito na Xunta, unha operación que contou co apoio da propia Xunta". Porén, recoñece que hai tamén “un problema de relevo xeracional como aconteceu no último caso no Ribeiro”. A distorsión cos tintos galegos Aentrada de grandes compañías que se dedican ao negocio do viño procedentes do Estado español afecta tamén a produción de viños que teñen as adegas galegas a través da competencia directa cando aproveitan outras marcas coas que traballan. “O sector vitivinícola está detectando un problema coa venda, no propio país, de viños galegos”, asegura a Nós Diario Roberto Rivas. Segundo o responsábel da AGV-Fruga, na actualidade “sobra viño tinto no Estado español polo que están tirando os seus prezos, algo que AGV-Fruga expón as súas propostas para as denominacións de orixe do viño nos prexudica moito”. Esta campaña pasada confirmouse que un dos maiores problemas para as adegas galegas estivo na venda dos viños tintos. Como apuntan desde o sector, unha das principais causas é a caída da demanda dos viños tintos españois, como é o caso dos que proceden de 'Ribera del Duero' e, sobre todo, a baixada que experimentou nos últimos tempos o 'Rioja', debido á saturación do mercado destes caldos no resto do Estado español. Tal e como confirma a Nós Diario Roberto Rivas, o problema coincide cunha situación en que os viños galegos xa se venden en mercados cada vez máis globais e, pola contra, tamén chegan outros ao noso mercado interior. O responsábel da AGV-Fruga confirma que, no caso dos tintos, son "viños que non se chegan a vender fóra e entran en competencia directa con prezos máis baratos". Rachouse, desta maneira, a convivencia entre os tintos españois e os tintos galegos, en especial o mencía de zonas como a Ribeira Sacra, que antes, con prezos semellantes, non competían.