Capacidade laboral e industrial galega en clave territorial

Co último dato dispoñible do Instituto Galego de Estatística (IGE) para o exercicio anterior, o número de persoas afiliadas con alta na Seguridade Social non chegaba ao millón (974.867) en Galicia, 0,8% menos que no trimestre anterior, pero case un punto máis (+0,9%) respecto ao exercicio pasado. A maior parte das afiliacións en Galicia concéntranse no sector servizos (73,1%), seguido polo sector industrial (13,8%), a construción (7,4%) e a agricultura e a pesca (5,2%), replicando así en gran medida a estrutura do PIB galego. En canto ao conxunto do Estado, o número de afiliados creceu no último ano arredor de 2%, sendo Madrid e as comunidades autónomas máis dependentes do turismo (Illes Balears e Canarias) os motores deste incremento. Desta maneira, os valores do emprego mantiñan en Galicia unha evolución menos favorable que no conxunto do Estado. Un fenómeno que non é novo xa que, con frecuencia, prodúcese a nivel galego un traslado máis moderado das etapas de expansión ou contracción económica a numerosos indicadores. Evolución do emprego Se debullamos os datos de emprego en termos territoriais cabe subliñar unha tendencia que se pode apreciar con claridade. Durante todo o exercicio de 2022 aumentou o número de persoas afiliadas nos sete grandes concellos: Ferrol (+1,6%), Santiago de Compostela (+1,5%), A Coruña (+1,3%), Vigo e Ourense (ambas as dúas incrementan o 1%), Pontevedra (+0,5%) e Lugo (+0,2%). Entre as novas incorporacións ao traballo destacou a presenza das mulleres, que superou a dos homes en varias das principais municipalidades (A Coruña, Santiago de Compostela, Pontevedra e Vigo). Servizos A nivel sectorial, e dentro do territorio, o sector servizos concentra a inmensa maioría dos afiliados nos núcleos urbanos: Santiago (87,3%), A Coruña (85,9%), Lugo (82,8%), Pontevedra (81,7%), Ourense (81,6%) e Ferrol (80,3%). Pola súa banda, no sector industrial o maior peso relativo de traballadores do sector corresponde ao concellos de Carballeda de Valdeorras (46,2%), Valga (33%), Catoira (29,8%), Pontecesures (29,4%), Dodro (28,8%) ou Salceda de Caselas (28,3%), entre outros. A maior parte das afiliacións á Seguridade Social concéntranse no sector servizos, un 73,1% No sector da construción destacan algunhas poboacións integrantes ou próximas á Costa da Morte: Gomesende (21,4%), Pontedeva (19,3%), Cabana de Bergantiños (18,8%), Vimianzo (18%), Coristanco (17,5%), Zas (16,4%) ou Laxe (15,8%) son algunhas delas. Nesta zona destaca tamén o papel das empresas de produción e xeración de enerxía (eólica). En terceiro as afiliacións á Seguridade Social no sector primario (agrario e pesqueiro) contan con destacado peso en concellos como A Illa de Arousa (43,8%), Rodeiro (41,9%), Dozón (40,6%) ou A Pastoriza (39,1%). A través destes datos obsérvase unha especialización produtiva cuxa unidade a nivel territorial adoita ser a comarca ou, en todo caso, a comarca e áreas próximas de influencia. Non obstante, esta especialización convértese en ocasións en forte dependencia territorial de determinadas actividades económicas. Desenvolvemento industrial Neste contexto de distribución de actividades no territorio serían convenientes medidas de política económica que faciliten un desenvolvemento industrial enraizado nos sectores e actividades produtivas de base, preferentemente a partir dunha diversificación relacionada. Nese sentido, as capacidades dos territorios (baseadas en aspectos como a formación dos recursos humanos, a dotación de infraestruturas, as políticas e programas de apoio, etc.) deberían fortalecerse nesa dirección. Mais este encaixe precisaría dun aliñamento entre necesidades do territorio-capacidades-políticas que non sempre existe para o sector industrial. Así, por exemplo, a rede de centros tecnolóxicos presenta a priori unha área de influencia máis ampla e difusa que o nivel comarcal, algo que tamén acontece con algunhas grandes empresas. Ademais, en determinadas unidades territoriais a dotación de infraestruturas e espazos para a innovación e a cooperación son limitados, dificultando o asentamento industrial e a proliferación de empresas auxiliares ou complementarias. Ademais, a capacitación de recursos humanos a través do ensino superior e medio precisa de actualización e non sempre está axustada ás necesidades das áreas industriais e das súas zonas de influencia.