O prezo da vivenda non ten teito na Galiza: os alugueres medran até 17 veces máis que na UE

Eurostat, a oficina estatística da Unión Europea, vén de publicar os datos relativos ao prezo da vivenda tanto na Eurozona —os 20 dos 27 Estados da Unión Europea onde rexe o euro— como no conxunto da UE. Uns datos que apuntan a unha virada no mercado inmobiliario da que fica á marxe a Galiza. O prezo da vivenda baixou o ano pasado en 1,1% para o conxunto dos Estados da moeda común, algo que non acontecía desde 2013, ano no que aínda se batallaba contra os efectos da crise económica e inmobiliaria. As casas abaratáronse o ano pasado após nove anos consecutivos de encarecemento. Ademais, a estatística de Eurostat rexistra como o prezo da vivenda, no que respecta a toda a Unión Europea e non só aos Estados da zona euro, si que aumentou, máis fíxoo nun modesto 0,2%. Un rexistro que contempla importantes diferenzas entre os Estados, pois mentres aumenta en Croacia ou Portugal, descende en Francia ou Países Baixos. Desconectada dos escenarios de prezos tanto da Eurozona como da Unión Europea está a Galiza, que fechou 2023 cun incremento de 3,4% no que custa unha vivenda, segundo o Índice de Prezo da Vivenda (IPV) do Instituto Nacional de Estatística (INE). Unha tendencia que non apunta signo de variar no exercicio en curso. Os datos publicados a principio de abril a respecto do primeiro trimestre de 2024 indican unha suba de 3,6%. O metro cadrado sitúase na Galiza nos 1.322 euros, toda unha marca. Peso do público A vicepresidenta segunda e conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda en funcións, Ángeles Vázquez, visitaba onte un inmóbel de promoción pública propiedade do Instituto galego de Vivenda e Solo en Ferrol, desde onde anunciou que a Xunta da Galiza vai sacar a poxa, mediante un concurso público, até 510 baixos comerciais e prazas de garaxe que se atopan situados en localidades de todo o país, e aos que se poderá optar mediante compra ou aluguer. Unha acción que enmarcou na aposta do Goberno galego, indicou, polo papel da Administración no campo do comercio e a vivenda. A falta de investimento en vivenda pública e de protección é, de feito, un dos elementos que análises e estudos sobre a vivenda sinalan como chave á hora de influír nos prezos. Neste sentido, os ao redor de 3.800 inmóbeis do parque público de vivenda para aluguer social na Galiza só supoñen 0,33% das vivendas principais, tres veces menos que a media estatal de 0,96% e 30 veces menos que no conxunto da Unión Europea —onde a porcentaxe chega a 9,3%—. Os alugueres seguen á alza na Galiza: o prezo medra por riba de 10% no que vai de ano Tamén onte en materia de vivenda, e xa no marco estatal, o presidente español Pedro Sánchez anunciaba que se ía eliminar disposición que permite obter o visado de residencia en función do investimento de vivenda, o chamado visado de ouro. Un anuncio que realizaba ás portas do debate hoxe, 9 de abril, no Congreso, dunha proposta de EH Bildu para declarar a emerxencia habitacional e regular os alugueres de tempadas e arrendamentos por habitacións. Cambios que non deixan efecto na Galiza Os rexistros de Eurostat correspondentes a 2023 afondan no camiño que xa se manifestara en anos anteriores e nos que o comportamento do prezo da vivenda na Galiza móvese en peores índices que o contexto europeo. Un exemplo disto está no ano 2022. Naquel exercicio o prezo da vivenda no Estado español aumentou en 5,5%, porcentaxe moi superior ao 2,9% de suba que houbo na zona euro e ao 3,6% de incremento no conxunto da Unión Europea. Inés Rei acusa a Xunta de "torpedear" a declaración de zonas de mercado tensionado O prezo da vivenda na Galiza ao longo dos 12 meses de 2022 aumentou en 6,6%: 1,1 punto máis que a suba no Estado, 3,7 puntos por riba da media da zona euro e 3 máis que o incremento na UE. O Índice de Prezos da Vivenda (IPV), con base 100 no ano 2015, situábase ao feche de 2013 en 135, é dicir 35% por riba do nivel de oito anos atrás. No que respecta á vivenda nova o IPV sitúase en 165, o que supón un aumento de 65% desde o ano 2015, mentres que en vivenda de segunda man esta suba, malia ser máis moderada, é de 30% en oito anos Tamén no aluguer A oficina estatística da Unión Europea, constata un aumento no aluguer nos Estados europeos na última década que supera 11%. Unha media que a Galiza soborda amplamente: só en 2023 o prezo da vivenda en arrendamento incrementou 8,4%, a suba máis alta desde o ano 2019. A porcentaxe do salario que as galegas e os galegos deben destinar a pagar o aluguer é das máis altas de Europa. En 2023, era de 35% do salario bruto, a porcentaxe máis alta da última década. De feito, na Galiza o importe medio de aluguer aumentou en 40% na última década. No ano 2014 era de 364 euros ao mes, segundo a base do Observatorio da Vivenda da Galiza, mentres o que se paga hoxe en día de media por una arrendamento son 518 euros, segundo reflicte o mesmo organismo. O aluguer subiu nesta década 30 puntos máis que os salarios Só 21 novas vivendas para aluguer público en cinco anos A construción de nova vivenda protexida en aluguer, a máis demandada, acumula varios exercicios nos que a súa presenza é practicamente residual. Os datos do Ministerio de Vivenda referentes aos exercicios entre 2014 e 2022 —último ano con rexistros— indican que a Galiza só gañou 21 novas vivendas protexidas. En comparación, só en 2009, último exercicio do Goberno de coalición entre o PSdeG e o BNG na Xunta, as novas vivendas protexidas para alugar na Galiza foran un total de 137. Isto deuse nun contexto, aliás, no que se produciu nestes exercicios unha importante mingua do número de vivendas e pisos dispoñíbeis para o aluguer —a propia federación inmobiliaria cifra os existentes en toda a Galiza en menos de 3.000— e un aumento case que exponencial das vivendas de uso turístico, que xa abeiran as 20.000, o que é 15.000 máis que en 2019. Mentres, os datos do Instituto Galego de Estatística (IGE) indican que os fogares galegos con atrasos no pagamento de gastos da súa vivenda pasaron de 9% a case 10% nun ano. Aumentan tamén aquelas familias e fogares que afirman que non poden permitirse manter a vivenda cunha temperatura adecuada. De 13,1% no ano 2021 ao 19,4% en 2022, 6 puntos máis.