-Podería contarme a historia do seu obradoiro?
O meu irmán e máis eu somos a cuarta xeración de fabricantes. A tradición comezouna o meu bisavó, Antonio “O Marraco”. Isto sería sobre o ano 1927, máis ou menos. Tras el foi o meu avó quen se fixo cargo do obradoiro, e despois o meu pai. Eu traballei con el durante case trinta anos, e agora que se xubilou hai pouco, asociámonos o meu irmán e máis eu para coller o negocio familiar e seguir coa tradición. Ao final é o traballo que sempre fixemos. Mentres o obradoiro vaia adiante e o traballo nos siga gustando, para que meternos noutros oficios? Podemos ser os nosos propios xefes, para que queremos estar empregados noutro lugar con peores condicións? Ademais, gústame todo o que ten que ver coa fabricación artesanal de gaitas. Tamén por iso decidín seguir coa tradición da nosa familia. Eu encárgome de todo o que ten que ver coas gaitas, mentres que o meu irmán fai todo o relacionado coas palletas das gaitas. Como tamén vendemos as palletas por separado, pois ten máis traballo do que parece. Ademais, o que ten que ver coas vestimentas tradicionais e demais facémolo nas nosas casas.
-Seguen a fabricar as gaitas onde o seu avó comezou?
Nós traballamos máis ou menos no mesmo obradoiro no que el o facía. Antes aquí había outras construcións que tiña en propiedade xunto con outros veciños. Entre elas un galpón, no que é probábel que nacese a tradición familiar. Tras iso, trasladáronse ate o edificio no que levamos até o día de hoxe, pero estamos a 25 metros daquel primeiro alpendre. Aínda nos quedan algunhas daquelas primeiras ferramentas que o noso bisavó empregaba, pero xa non as utilizamos, porque como toda ferramenta, co paso do tempo e o uso vanse desgastando e perdendo as súas propiedades. Aínda nos queda algún utensilio, de marcaxe sobre todo, mais de adorno máis que nada.
-Din na súa páxina que vostedes aínda empregan os métodos de fabricación de gaitas tradicionais e artesanais... É así?
É. O noso método é artesanal. O que pasa é que no comezo os tornos non eran eléctricos. Entón traballábase, como nós dicíamos, “a media volta”: facíase cun cordel a pedal. Cando chegou a electricidade todo iso cambiou. Agora temos ferramentas que axilizan moito máis o noso traballo. Seguimos coa tradición e a artesanía, mais recoñecemos que a tecnoloxía nos axuda un pouco. O único que non empregamos son tornos copiadores. Intentamos que cada peza sexa o máis singular posíbel.
-Que acollida teñen as gaitas que vostedes fabrican?
As nosas gaitas chegan a todo o mundo. A nós a pandemia fíxonos expandir o negocio a nivel dixital. Nese sentido, as grandes plataformas dixitais, con todo o malo que teñen, é certo que axudan máis a difundirnos do que poderíamos chegar a espallar as nosas pezas se só empregásemos a nosa propia páxina web. Pero a internacionalidade das nosas gaitas vén de sempre. Cando a emigración á América, moita xente que marchou para o México ou a Venezuela levaba as gaitas que facía o noso bisavó. Aínda agora hai xente que nos manda fotos desde diversos países para preguntarnos se son nosas, e hai algunhas delas que si as recoñecemos.
-Carlos Núñez ou Luís Seivane teñen moita relación co seu obradoiro.
Carlos Núñez sempre di que a súa primeira gaita foi feita no noso obradoiro. Supoño que lla faría ou o meu avó ou o meu bisavó. No caso de Seivane, el recoñeceu que aprendeu a fabricar gaitas aquí, cando viña ao obradoiro nos descansos do servizo militar. El é máis recoñecido, mais sempre tivo claro onde e con quen aprendera todo o do oficio.
