Cosmética galega

A industria cosmética convencional é unha das máis contaminantes do mercado. Isto é debido, por un lado, á orixe das materias primas empregadas: aceites e conservantes procedentes do mundo petroquímico, polímeros plásticos non biodegradábeis –caso dos microplásticos presentes en moitas cremas dentífricas ou exfoliantes. Por outro, o propio proceso de transporte tanto das materias primas desde as súas orixes até a factoría, como dos cosméticos até os puntos de venta, máxime cando moitas das compañías optan por envasar os seus produtos na China para abaratar custes. Non obstante, hai outra maneira de facelo, e boa conta dan emprendedoras da Galiza no mundo da cosmética. Empresas galegas optan por producir cosméticos cunha filosofía totalmente contraría á da cosmética "industrial": a sustentabilidade, o ecolóxico, o natural, o comercio de proximidade, o vegano. E fano no rural. Con máis frecuencia atopamos iniciativas sociais e empresariais que buscan revitalizalo e reivindicalo como un espazo cheo de vitalidade no que é posíbel vivir, ondeando a bandeira dos produtos ecolóxicos e da produción sustentábel. É o caso da cosmética natural. Leite corporal ecolóxico con extracto de milenrama da Ulloa. Sérum facial multivitamínico con herbas medicinais cultivadas na Mariña. Auga micelar inspirada na auga de San Xoán desde a comarca de Caldas. Leite facial limpador con rosas e macelas do Ribeiro. Non é necesario ir moi lonxe para conseguir produtos cosméticos efectivos e elaborados con materias primas de calidade. As marcas de cosmética galega que utilizan materiais cultivados ou recollidos na Galiza están en auxe, desbotando ese concepto do rural galego como sinónimo de basto ou rústico e demostrando que é posíbel sacar adiante desde o propio país unha ciencia tan precisa e tan técnica como é a Cosmetoloxía. Sermos Galiza conversa con algunhas das marcas galegas para coñecer as súas historias e os seus retos. Argaia Con produtos ecolóxicos e veganos, Argaia é unha marca que elabora cosméticos naturais a partir de plantas medicinais cultivadas na Galiza e, concretamente, no concello do Valadouro (A Mariña), e procesadas nun laboratorio que ten a propia marca na mesma comarca, no veciño concello de Burela. Froito do respecto pola "nai Terra", Pamela Pardiñas encárgase de plantar e recoller os espécimes vexetais, elaborar os seus extractos e os seus macerados para incluílos nos cosméticos que elaboran, envasan e etiquetan, din, "con todo o noso cariño". Unha paixón coa que Pamela deu, logo de rematar a Licenciatura en Química na Universidade de Santiago de Compostela, ao facer un curso sobre plantas medicinais. "Descubrín a aplicación que estas especies poden ter na cosmética e foi cando pensei: Eu quero facer isto toda a vida!", relata a Sermos Galiza. Logo de documentarse e de "recoller" a relación de todos os organismos encargados da certificación ecolóxica e vegana, hai sete anos nace Argaia. Para Pamela, elaborar cosméticos desde A Mariña, unha das comarcas que aínda na actualidade teñen unha conexión co resto do país por estrada e en transporte público un tanto escasa, "é totalmente normal" grazas á dixitalización do seu negocio. A maior parte da facturación, "é online", di Pamela, que recoñece que este feito mudou durante a pandemia da Covid-19. "O foco principal das vendas é para outras tendas e a través da web [...]. As vendas en negocios físicos foi bastante para abaixo co tema da pandemia, pero tamén é certo que agora comeza a reputar. Semella que comeza a haber outro cambio de hábitos", explica. Un cambio de hábitos que segundo esta cosmetóloga da Mariña tamén implica que a clientela "quere saber cales son os compoñentes de cada produto" e que estes impliquen, á súa vez, menos plásticos. "Ao sacarmos o champú sólido, o champú líquido en botella de plástico tivémolo que descatalogar!", exclama Pamela. Maraiva 'Sentir natural' é o lema de Maraiva, unha marca que naceu en Moraña (comarca de Caldas) baixo o principio de que "Galiza é natureza" e ten moito que ofrecer á cosmética. Os seus produtos –veganos, sostíbeis, solidarios e "inspirados en recordos agradábeis"—conteñen ingredientes "con tradición na Galiza" e cultivados e recollidos no propio país, unidos con outros ingredientes naturais estrela no coidado persoal. Maraiva busca demostrar que a materia prima galega é "excelente" e ten unha grande afinidade e un gran potencial de combinación con outros principios activos estrela no coidado persoal. Farmacéutica de profesión e, polo tanto, di, "sempre ligada dalgunha maneira á cosmética", Mariña explica a Sermos Galiza que a idea –macerada durante o confinamento da Covid-19– foi sempre centrar a marca nos produtos naturais, mais sobre todo, coa sustentabilidade como piar fundamental. Mariña, a súa irmá e a súa parella idean as fórmulas dos produtos cosméticos de Maraiva, mais son dous laboratorios –un en Ourense e outro en Lugo– os que "retocan" a formulación para que as cantidades sexan as axeitadas. "Por exemplo, explicámoslles que queriamos facer unha auga micelar que estivese inspirada na auga de San Xoán, polo que vai ter que levar romeu, terá que levar malva... Eles retocaron a fórmula e fabrican o produto baixo o noso nome, é unha formulación a terceiros", detalla Mariña. "Para nós o máis importante é fomentar o comercio local, contactando coas empresas que sexan máis próximas a nós con vistas a conseguir que as materias primas sexan o máis sustentábeis posíbeis, por iso os nosos laboratorios están na Galiza e por iso intentamos conseguir as materias primas o máis próximas que nos sexa posíbel", engaden desde Maraiva. É que cada vez somos máis conscientes do que comemos ou dos produtos que empregamos na nosa pel, "e se os compoñentes son de aquí, mellor". Naturavia En Ribadavia, no corazón do Ribeiro, naceu hai 15 anos Naturavia, unha marca cosmética que utiliza como materias primas ingredientes que o entorno galego ofrece, ademais de aceite de oliva, rosa mosqueta e extractos de romeu, menta ou lavanda. Unha marca que se define como algo moito máis que unha empresa: "é un proxecto vital", explica a Sermos Galiza Carla Varela, unha das súas creadoras. Bióloga molecular de formación, Carla creou xunto o seu compañeiro Pepe, unha das que probablemente sexa a marca de cosmética galega natural "de verdade", afirma Carla. "Isto é, con máis de 95% de compoñentes naturais na formulación dos nosos cosméticos e sen algúns compoñentes como poden ser os parabenes", engade. "Algunhas marcas comerciais moi coñecidas teñen liñas de produtos que se venden como naturais cando na súa formulación só teñen 1% de compoñentes naturais", di Carla. Mais hoxe en día os e as compradoras potenciais destes produtos son "moi exixentes", tanto ou máis que os controis de Sanidade e de certificación que as propias marcas teñen que pasar para poder venderse como "ecolóxicas" ou "naturais". Uns requisitos, explica, que cumpren tanto nas instalacións que Naturavia ten en Ribadavia, como nas dos seus provedores, que procuran ser "o máis locais que sexa posíbel". E é que nos seus 15 anos de historia, desde Naturavia poden contar –e contan a Sermos Galiza– como pasaron de operar nun mercado onde os cosméticos naturais eran "grandes descoñecidos" e no que "a xente non sabía nin que era un cosmético ecolóxico nin moito menos un natural", a ofrecer na actualidade produtos a unha sociedade "moito máis informada e sobre todo moito máis concienciada". "A nosa clientela ten agora moita máis necesidade de coñecer e de saber que é o que se pon na pel", sentencia Carla. Muuhlloa Crear cosmética ecolóxica e sustentábel, xerar unha economía colaborativa 'km 0', apoiar o pequeno comercio e grupos de consumo, revitalizar e aproveitar o potencial humano do rural e recompensar os pequenos produtores cun prezo xusto polas materias primas. Estas son as esencias de Muuhlloa, constituída en 2016 na comarca da Ulloa para crear a primeira liña de cosmética ecolóxica elaborada con leite de vaca recentemente muxido e de plantas e produtos tradicionais da Galiza que demostraron posuír "inmellorábeis" propiedades para o coidado da pel. Da sinerxía entre a Granxa Maruxa, explotación láctea en ecolóxico, e a Cooperativa Milhulloa, un laboratorio de recuperación, conservación e comercialización de plantas medicinais autóctonas, nace Muuhlloa para ofrecer un concepto de cosmética máis sostíbel, desde o rural galego, desde o mesmo corazón da comarca da Ulloa.