Salvamento Marítimo informou nunha comunicación co 112, dependente da Axencia Galega de Emerxencias da Xunta da Galiza, o 24 de decembro de que tiñan rexistradas "varias incidencias" por localización de plásticos na costa galega, dos que analizaban se podían ter "relación cun buque" que "podería perder" contedores no mar. Isto é dúas semanas antes da data que o Goberno galego mantén como a primeira vez que desde o Estado lle notificaron de maneira oficial a presenza de pellets: 3 de xaneiro.
A vicepresidenta segunda e conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, recoñeceu esta sexta feira na súa comparecencia ante a Deputación Permanente do Parlamentos non só que desde o centro de coordinación de Salvamento Marítimo de Fisterra se puxeran en contacto co 112 pola presenza de bólas de plástico.
Tamén apuntou que desde o 13 de decembro —cando o veciño de Ribeira advertiu á Xunta da presenza destes micropásticos— até 3 de xaneiro recibíronse "tres avisos" por localización de pellets en Ribeira, Muros e Porto do Son. Porén, e malia todos estes indicios e avisos, o Goberno galego non activou entón ningún dispositivo nin protocolo.
Vázquez escudouse en que o 112 recibe unhas 1.500 chamadas anuais de residuos do mar que chegan a terra, apuntando que, ademais, non había comunicación sobre a perda de carga dun buque. "En ningún caso se sabía a magnitude da vertedura porque quen tiña que informar, non informou", dixo a vicepresidenta segunda, que volveu situar toda a responsabilidade da marea de plásticos nos pellets no Goberno estatal.
Un proceder e unha xestión da crise ante a cal a portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, mostrou a súa sorpresa: "A vostedes chégalles un vertido plástico ás praias e se non lles chaman de Madrid non fan nada? Non actúan?". Tamén Julio Torrado, portavoz do PSdeG nesta comparecencia na Deputación Permanente cargou contra a xestión: "Vostede, conselleira de Medio Ambiente, vén aquí a explicar que este problema medioambiental na Galiza non é competencia da Consellaría de Medio Ambiente da Galiza".
Malia as críticas, Vázquez non se moveu do argumentario da Xunta nestes días. "Os avisos [do Goberno estatal] tardaron moito en chegar e non se pararon a tempo os sacos de pellets no mar", afirmou. Criticou ademais a actitude da oposición nesta crise, acusándoos de "apostar pola toxicidade mediática" e cifrou en 70 os sacos de pellets retirados nas praias galegas até esta sexta feira.
Rueda, "ausente"
Pontón acusou a Vázquez de acudir á Cámara a "repetir o argumentario de falsidades e mentiras", o mesmo "protocolo infame do Prestige". A líder nacionalista dixo que os galegos "merecen un Goberno galegoque non lles minta, que afronte os problemas e dea solucións". Para Pontón, os executivos galego e estatal deben abandonar "confrontación inútil" e centrarse en "retirar a marea de plástico".
Torrado, pola súa parte, reclamou a "dimisión ou cese" da conselleira e mais do conselleiro de Mar, Alfonso Vilares, e tendeu a man ao BNG para pedir conxuntamente a reprobación na Cámara destes dous cargos.
"Onde está Rueda, de que se esconde, por que non dá a cara?"
"Estamos ante un desastre medioambiental no que Galiza soporta unha marea de plástico de 26 toneladas. Onde está o señor Rueda? Por que hoxe non está na Cámara dando explicacións?", preguntou Pontón, que acusou o titular da Xunta de "esconderse" para non ter que render contas na Cámara da xestión desta crise. A maioría do PP vetou a comparecencia do presidente.
O portavoz do PSdeG neste debate, Julio Torrado, apuntou que se ben a Xunta non é "culpábel" da vertedura dos contedores de pellets do barco; sí que é responsábel da "xestión" da crise e aí, incidiu, están a errar.
A consellira pola súa parte, e ante as críticas da oposición, recoñeceu que durante esta xestión "puido haber erros" da Administración galega, mais para se apresurar a engadir a seguir que houbo "moitos máis" polo Estado.