Somos ou non somos?

O señor Camilo de Fidalgo fora dirixente local das Xuventudes Galeguistas alá polo trinta e seis. Como Ánxel Fole, e moitos outros, collera medo. Non era para menos. Desde aquelas, bebía. Xustificábase afirmando: "Sabedes o que eu bebo, pero non sabedes a sede que teño". E non. Cando comezaba o mes, estaba sempre rodeado de xente nas cantinas. Cando remataba deixábano só é suplicaba incrédulo: "Pero somos ou non somos". Desde aqueles anos, nos que salvou a vida combatendo no bando franquista, só falou unha vez de política. Era o primeiro mitin das eleccións municipais (1979) que celebraba o Bloque, na Cantina do Monte, na aba do Faro. Camilo teimou en tomar a palabra antes ca ninguén é comezou: "A política évos moi fácil, rapaciños. Resúmese en sete palabras: nós somos nós e eles son eles". E continuou explicando a filosofía do NÓS, para rematar: "Se sabedes quen somos nós e quen son eles nunca vos trabucaredes a hora de votar". Eu, estes meses, analizando os resultados electorais do nacionalismo tanto nas municipais como nas xerais, matino que hai moitas persoas que se senten nacionalistas pero non o son. Militantes, simpatizantes e votantes Non falo só do potencial electorado nacionalista que se ve arrastrado continuamente pola dinámica estatal, situando a contradición principal no eixo esquerda-dereita á hora de depositar a papeleta, e non nacionalismo-españolismo, onde debería poñela calquera galeguista. Somos ou non somos? Pero hai outros, aínda militantes ou que o foron, aos que lles escoitei laiarse de que en Galiza non se presentase o PNV para poder votalo. Son esas persoas da "dereita galeguista" (profundamente anticomunistas) inexistente, imposíbel porque non se dan as condicións sociais para que calle nunha organización con introdución organizativa-electoral. Galiza, sitio distinto. A outros, entre eles algúns interventores e militantes que retornaron escaramonados das Mareas, ouvinlles laiarse de que aquí non se presentara HB... Tamén para votalos. Uns e outros admiran a capacidade negociadora destas dúas forzas vascas, ou o seu peso en Madrid... Sen darse conta que está en función da representación parlamentaria. Os galegos non sabemos facer as cousas como as fan os de fóra, láianse no seu síndrome de colonizados que tamén ataca á xente concienciada. Somos ou non somos? Os resultados en concellos onde goberna o BNG, cunha xestión notábel, e uns resultados nas xerais pésimos, testemuñan que o BNG non ten unha militancia tan politizada como pensan e, tampouco, uns simpatizantes tan ideoloxizados como din, e, sobre todo, uns votantes que non entenden aínda a cuestión nacional, demostrando a súa fraqueza, tanto no eido organizativo como no campo ideolóxico-político. Os dez anos desde Amio, cunha parte do nacionalismo proclamando que había que unirse ás forzas estatais para botar ou parar a dereita, desacreditando a autoorganización, supuxo un gran dano na conciencia nacionalista, que o importante chamamento dalgunhas destas persoas a votar ao BNG, non deu resultado desexado. O discurso que até Amio non atopara o eco organizativo nin social axeitado foi quen de enfraquecer a contradición principal. E pouco importaron os recoñecementos de que esa política estaba errada, pero sobre todo, os feitos evidentes. A cantilena xa non era nova, con argumentos cuspidos, pero até Amio ollábase como unha regresión aos debates primixenios. Semellaba estar nidio que nós somos nós e eles son eles. As novas xeracións están orfas de ideoloxía-cultura nacional Reactivación ideolóxica Á ruptura de Amio, con moitas persoas imprescindíbeis que deixaron a militancia, hai que unirlle o cambio da xeración á fronte do BNG. Ambos os feitos levaron consigo a perda de referentes políticos, sobre todo locais, pero, maiormente, o que é máis importante, a perda de referentes sociais. A este feito hai que engadirlle que, se cadra por necesidade, o nacionalismo se centrase nos aspectos organizativos e na política institucional, minguando outras políticas que, tradicionalmente, supoñían o eixo ideolóxico no que se asentaba. As novas xeracións están orfas de ideoloxía-cultura nacional. Así as cousas, cumpriría a posta en marcha dun plano para dotar o nacionalismo de referentes culturais, sociais e sindicais, máis alá da política institucional e partidaria. Nesta nova dinámica deberían estar presentes moitas persoas que abandonaron o BNG en Amio. Poida que xa pasase o seu tempo político, o mesmo que o doutros dirixentes do BNG daquelas, pero son necesarias para unha reactivación ideolóxica do nacionalismo. Somos ou non somos, esa é a cuestión.