Panamá en resistencia: desafío popular contra o contrato mineiro e a represión

Jean Ziegler, no seu libro Les seigneurs du crime, destaca a declaración dun especialista en crime organizado: "O crime organizado é un capitalismo aguzado". De feito, o capitalismo é a organización dun crime que se intensifica. De acordo coa Organización das Nacións Unidas para a Alimentación e a Agricultura (FAO) e a Organización Mundial da Saúde (OMS), en 2022, 783 millóns de persoas pasaron fame, mesmo que o mundo produza comida suficiente para alimentar máis de 12.000 millóns de persoas con 2.700 calorías diarias. Só cos alimentos perdidos e desperdiciados, sería posíbel alimentar 1.260 millóns de persoas máis. A identidade capital/crime é evidente. Esa realidade confírmase na República do Panamá. Acordo mineiro De feito, o Panamá é clasificado como un país de alto rendemento económico, e paradoxalmente presenta indicadores de desigualdade social e económica que o colocan entre os Estados máis desiguais do planeta. Esa contradición maniféstase tamén no contrato asinado (marzo de 2023) entre o Goberno do Panamá e a Minera Panamá S.A, subsidiaria da multinacional canadense, coreana e estadounidense First Quantum Minerals, que se tornou lei en 20 de outubro de 2023 (Lei No. 406: Que aproba o contrato de concesión mineira celebrado entre o Estado e a sociedade Minera Panamá, S.A.). O acordo entre a empresa extrativista e o Estado é de 1997. No entanto, a acción coordenada de varias organizacións levou, en 2017, á declaración de inconstitucionalidade da concesión polo Supremo Tribunal de Xustiza. Desde entón, as organizacións do movemento popular, organizacións ambientalistas e pobos orixinarios esixían o cumprimento efectivo da sentenza. Porén, o Goberno do Panamá, lonxe de respectar a sentenza xudicial, asinou o acordo do contrato mineiro (marzo de 2023) e este foi debatido na Asemblea Nacional de Deputados e aprobado como lei (outubro de 2023). En menos de 24 horas, o Goberno asinou, certificou e publicou no Diario Oficial a lei de 20 de outubro de 2023. Rebelión popular Este é o contexto no cal o pobo panameño intensificou as manifestacións de repudio e se declarou en rebelión contra o seu Goberno. Actualmente, a maioría das estradas están bloqueadas e, como resultado das protestas nacionais e dos bloqueos, a mineradora está ficando sen suprimentos para continuar operando (os agricultores da provincia de Colón posicionáronse no mar e impediron a pasaxe de navíos que extraen minerais). O programa de loita, estruturado de maneira coherente, esixe: revogación da lei 406, respecto e cumprimento da sentenza de inconstitucionalidade de 2017 e a saída da First Quantum Minerals do país, alén do pagamento de todos os danos ambientais e sociais causados. Un Goberno extremamente enfraquecido, aliado a asociacións patronais e á empresa mineira, intensificou as accións represivas Un Goberno extremamente enfraquecido, aliado a asociacións patronais e á empresa mineira, intensificou as accións represivas. Desde 20 de outubro, foron iniciadas accións penais contra líderes ambientalistas, foron presos líderes sindicais e as contas bancarias dos sindicatos foron intervidas. Actualmente, os manifestantes detidos ultrapasan o millar, o número de feridos é indeterminado e hai catro mortos (tres profesores e un morador local). Dous dos profesores, Iván Rodrigo Mendoza e Abdiel Díaz Chávez, foron mortos por Kenneth Darlington, un ex axente das forzas especiais dos Estados Unidos. Máis abuso e represión Tamén foi un americano quen, en 22 de novembro, ameazou os membros do Sindicato Único Nacional de Traballadores da Industria da Construción e Similares cunha arma. A centena de denuncias de abuso policial mostra a sistematicidade de uma práctica: disparar con precisión aos ollos dos manifestantes. A primeira vítima desta práctica foi Aubrey Baxter, fotoxornalista que levou un tiro disparado a menos de cinco metros. Baxter perdeu o ollo dereito. A Dirección Nacional de Protección dos Dereitos Humanos da Valedoría do Pobo iniciou unha investigación oficiosa contra a Polícia Nacional para esclarecer a escalada no uso da forza. O movemento popular, en medio desa conxuntura, fortaleceu a súa unidade na loita pola defensa da terra, da patria, da soberanía e dos direitos humanos. En seis meses, haberá eleccións no Panamá. O movemento popular organizado está traballando para presentar unha proposta de candidatura unificada.