Grecia escolle este domingo novo Parlamento, coa saída da crise como obxectivo

A poboación grega está chamada este domingo ás urnas nuns comicios anticipados nos que escollerán novo Parlamento e Goberno estreando un novo sistema electoral que, de entrada, complicará a obtención de amplas maiorías na cámara. O primeiro ministro heleno, o conservador Kyriakos Mitsotakis, anunciou o pasado 22 de abril a disolución do Parlamento grego e a proclamación de eleccións xerais nunha mensaxe televisada e após ser o albo das críticas polo accidente ferroviario acontecido o 28 de febreiro de 2022. No suceso faleceron 57 persoas, a gran maioría estudantes universitarios, que percorrían a vía que conecta as dúas grandes cidades gregas: Atenas e Tesalónica. O accidente foi seguido dunha vaga de manifestacións e folgas xerais que acusaban o Goberno de Mitsotakis de neglixencia e de sumir o país na miseria con medidas de austeridade que deixaron, entre outros sectores, o sistema ferroviario obsoleto. Se ben as mobilizacións comezaron en protesta polas 57 vidas, sinalaron finalmente o "esquecemento" por parte do Goberno dos servizos públicos. Até o momento do accidente, Mitsotakis asumía a vitoria nunhas eleccións que tiña previsto adiantar non a maio, senón a abril. Porén, as 57 mortes cambiaron os plans do primeiro ministro, cuxo partido, Nueva Democracia (ND), continua a liderar as sondaxes, mais faino seguido a tan só medio punto da segunda gran formación grega, a Syriza do anterior primeiro ministro, Alexis Tsipras. A formación, que lidera a oposición, recortou distancias após as mobilizacións sociais que desatou o choque de trens. Mitsotakis e Tsipras dispútanse o Goberno grego As últimas sondaxes sinalan a un empate entre ND e Syriza, con 33,5% e 33% dos votos, respectivamente. Os socialdemócratas Pasok-KINAL (Movemento Socialista Panhelénico) conseguirían 9% e o comunista KKE rexistra unha inusual elevada 6%, a Fronte Europea de Desobediencia Realista (MeRA25) sitúase en 3,9% e fecha a sondaxe Solidariedade Grega con 4,8%. Así, as enquisas non vaticinan a ningún partido a porcentaxe mínima de 45% necesaria para obter a maioría absoluta parlamentaria. Protestas en Grecia tras o accidente polo mal estado do sistema ferroviario Política migratoria O valado "contra a inmigración" erguida no río Evros –que descorre pola fronteira entre Grecia e Turquía, mortal vía de entrada de migrantes e refuxiados procedentes da Europa oriental– foi un dos centros da campaña electoral grega. Kyriakos Mitsotakis chegou a advertir que Syriza "non seguirá coa construción do valado fronteirizo" se gaña as eleccións deste domingo. O valado erguido na fronteira con Turquía foi albo de debate "Creo que a cuestión do valado de Evros é importante non só para a xente que vive alí, senón para a gran maioría dos nosos concidadáns porque un país soberano debe ter medios para protexer eficazmente as súas fronteiras", afirmou Mitsotakis en declaracións a unha radio de Tesalónica. Após o "intento de invasión migratoria" de marzo de 2020, o Goberno de ND contratou gardas fronteirizos e reforzou tanto os medios tecnolóxicos para vixiar a fronteira como os gardacostas que vixían as súas fronteiras marítimas. Ante estas acusacións, o líder de Syriza saíu ao paso e prometeu construír "un valado contra a inxustiza". "Se Syriza é o primeiro partido nas eleccións do 21 de maio teremos un goberno de cooperación progresista [...] que traerá xustiza á sociedade", afirmou Alexis Tsipras. "Isto traducirase en catro medidas: suba dos salarios e das pensións, baixada dos prezos e un Estado forte, xusto e eficaz", engadiu o líder de Syriza. Salarios e pensións Na mesma liña, Mitostakis anunciou subas nos salarios e nas pensións ao longo dos próximos catro anos, ao que sumou a semana pasada unha axuda de 150 euros para as persoas mozas. Que estas propostas centraran a campaña tamén é mostra de que as principais preocupacións da poboación grega –segundo as enquisas de opinión– son a alza inflacionista e a recuperación da economía do país. Así, o primeiro ministro comprometeuse a subir o salario medio até os 1.500 euros e o mínimo até os 950. Actualmente, o salario mínimo no Estado heleno é de 780 euros mensuais. En resposta, o líder da coalición electoral Syriza-Alianza Progresista asegurou que as últimas medidas electoralistas son unha proba do "pánico" de Mitsotakis. "Con 50 ou 150 euros non se salva ninguén. Non se resolven os problemas da xente moza. Pode ser un búmerang que lles volva en contra", afirmou Tsipras desde Paramythia, no noroeste de Grecia. Ademais, recordou que esta axuda anunciouse case dez días despois da publicación do programa electoral: "non é serio". En particular, Tsipras citou os altos prezos das matrículas universitarias e o prezo da vivenda, "un problema moito maior que noutros países da Unión Europea". Tamén mencionou a precariedade laboral e os baixos salarios. De feito, segundo os datos máis recentes proporcionados pola Autoridade Estatística Helénica (Elstat), Grecia rexistrou no mes de febreiro unha das maiores taxas de paro entre os 'Vinte e sete'. Cunha cifra de desemprego de 10,9%, o país heleno situouse só por diante do Estado español, que rexistrou 12,8%, segundo datos rexistrados por Eurostat,. No caso das persoas menores de 25 anos, a taxa de paro xuvenil grega foi a máis baixa das rexistradas, con 29,7%, seguindo tamén moi de perto a España, que rexistrou unha taxa de 30,1% no primeiro trimestre de 2023. O país heleno estrea un sistema electoral que favorece as coalicións Debate electoral, o 10 de maio, entre os líderes dos partidos gregos que concorren ás eleccións. (Foto: Nós Diario) Grecia estrea este domingo un sistema puro de representación proporcional que "complica" a obtención da maioría absoluta e "favorece" a formación de coalicións. Esta lei electoral é a votada en 2016 pola penúltima lexislatura, onde Syriza obtivo maioría. O primeiro ministro advertiu de que con esta lexislación existe o risco de que na primeira volta non haxa un vencedor claro. Segundo Mitsotakis, a votación do domingo servirá para "decidir quen Goberna", dando a entender que tería dereito a repetir no poder se o seu partido é o máis votado nos comicios. Se logo desta primeira volta non se pode formar Goberno, os gregos e as gregas terán que acudir de novo ás urnas, nunha segunda volta na que se aplicará un sistema semiproporcional promovido polo Goberno de ND. Segundo Mitostakis, nesta segunda cita –que sería, "como moi tarde a principios de xullo"–, determinarase "como Goberna" o partido vencedor. Na segunda volta, o sistema electoral cambiará para favorecer o partido con máis votos con 50 escanos extra nun Parlamento de 300 deputados. Será entón cando, segundo os expertos, tanto Syriza como ND intentarán formar Goberno de coalición con Pasok-Kinal. O líder desta formación histórica socialdemócrata, que afundiu durante os anos da crise, asegurou en varias ocasións que non tomarán ningunha decisión até despois de ambas as dúas convocatorias. Nas eleccións gregas está vixente o voto obrigatorio, sendo o rexistro de votantes automáticos. Non obstante, nunca se aplicou no Estado heleno ningunha das penas ou sancións legalmente existentes para quen incumpra esta norma.