O segredo do éxito do Pan Galego que se suma ao de Cea

Con pouco máis dun ano funcionando, a Indicación Xeográfica Protexida (IXP) Pan Galego olla o futuro con optimismo. Comezou con 14 panadarías inscritas e 44 puntos de venda coa idea de manter un produto tradicional e de calidade realizado con fariña de trigo da que, como mínimo, 25% procede de trigos de variedades autóctonas galegas. Tamén conta a auga, a masa nai, o sal común e, de maneira opcional, o lévedo biolóxico. A inscrición dentro do Consello Regulador vai acompañada dunha serie de controis que certifican a procedencia dos cereais e a maneira en que se realiza o produto final. Todas as persoas, físicas ou xurídicas, titulares de bens anotados nos rexistros, as parcelas de cultivo, os muíños, as panaderías, as materias primas e os produtos elaborados están sometidos ás inspeccións e verificacións. Por este motivo realízanse auditorías periódicas e, nalgúns casos, análises físico-químicos da materia prima e do produto elaborado. O pan amparado por esta indicación xeográfica conta desde a súa aprobación con catro tipos de pezas, cun formato tradicional específico, que son: Birlo ou Fogaza (con pesos que poden ser 250, 500, 1.000, 1.500 gramos e outros formatos maiores), Rosca (de 250, 500, 1000 gramos e outros formatos maiores), Bóla ou Torta (de 250, 500, 1.000 gramos e outros formatos maiores) e Barra (de 300 gramos). Inicio prometedor O inicio tardío do Consello Regulador, rexistrado para o inicio dos trámites en 2019, colle forza agora, segundo explica a Nós Diario o vicepresidente da IXP e presidente da Asociación de Produtores de Cereal Galego (Procegal), Miguel Calvo. “Contamos con Fernando Almeida (enxeñeiro agrónomo responsábel da produción agrícola do Grupo Da Cunha) e pouco a pouco estamos entrando en eventos de todo tipo relacionados co pan”, asegura Calvo. Un punto que denomina como “de inflexión” dentro do Consello Regulador foi “a entrada de varios supermercados e outros estabelecementos” na súa comercialización. Os últimos datos desta IXP indican que ten 68 produtores de parcelas de cultivo certificados, 22 instalacións de elaboración. En 2022 vendeu 41.693,29 Kg de pan por un valor económico estimado de 145.926,51 euros. O selo de calidade Pan Galego busca novas adhesións “Seguimos explicando algo fundamental”, traslada Calvo, “como é que ten que estar debidamente identificado e coa súa bolsa”, engade. Botando a vista atrás, na IXP constatan que o propio produto salvouno de estar afectados, como outros sectores, "na situación que provocou a guerra de Ucraína". O trigo galego e o auxe do pan na Galiza Como responsábel de Prosegal tamén ten en conta o camiño que segue, e seguirá, o cultivo do trigo nas súas variedades autóctonas. Que o pan galego teña que levar, como mínimo, un 25% de cereal galego comeza a mudar o panorama nas explotacións agrarias. “O interese pola produción de cereal en produtores e futuros produtores é moi grande”, admite Calvo. Pon como exemplo a reunión que mantivo hai uns días “con persoas interesadas en pór a producir terras que teñen agora a monte e tamén con responsábeis de grandes explotacións de leite que estudan mudar de sector”. Para o responsábel de Prosegal agora "hai bastantes posibilidades de pór no mercado bastante trigo galego". Unha das particularidades que salienta Calvo, fundamental cando se trata de iniciar unha actividade económica, é que "estes cultivos fixéronse toda a vida e, polo tanto, sabemos que funcionan". Porén, "o consumo manda" e por este motivo considera que "ten que aumentar aínda máis para que cree a necesidade de aumentar a produción, todo vai da man". Aínda así, o futuro, para Calvo, é positivo. Boas expectativas para o Pan de Cea Con moito máis tempo amparado por un Consello Regulador, o caso do Pan de Cea é diferente -como por exemplo no seu ámbito xeográfico-, aínda que ten puntos en común. A súa Indicación Xeográfica Protexida inscribiuse no ano 2005, abarcando só as panadarías e fornos de pan do concello de San Cristobo de Cea, na comarca do Carballiño. O pan galego terá o seu selo no mercado antes de final de ano Os bolos deste pan teñen forma longa e redondeada nos extremos, cunha fenda transversal enriba, e están elaborados de maneira tradicional con fariña de trigo do pais. Os últimos datos que facilitan son de 2022 e sinalan que contaron cunha produción certificada de 388.971 kg e un valor económico estimado de 1.089.000 euros. Sen fechar 2023, o presidente da IXP, Manuel Rodríguez, asegura a Nós Diario que esta tempada poderían mellorarse “polo incremento da demanda exterior”. Neste sentido, sinala o crecente interese por parte da restauración, de grandes centros comerciais, tendas de produtos groumet “e tamén da exterior”. En 2020, esta IXP contaba con 15 fornos e na actualidade funcionan dous menos, quedando en 13. O relevo xeracional preocupa, máis nun produto tan singular e cunha área de elaboración tan pequena. “Dedicarse á elaboración do Pan de Cea se non vén de familia é complicado”, admite Rodríguez, “temos a obriga de manter a calidade do produto e é difícil atopar xente que non estea ligada tradicionalmente, a sorte que temos é que os que o están, anímanse”, engade. En relación aos prezos de venda, o responsábel da IXP lembra que o Pan de Cea “segue a ser moi económico”, tal e como lle comentaron recentemente nun encontro con fabricantes alemáns de pan que tivo lugar en Salvaterra de Miño (comarca do Condado), “está moito máis barato do que lle corresponde, sexa na calidade ou na elaboración”, engade. O pan galego innóvase cos cambios no consumo Por este motivo, no Consello Regulador están valorando moi en serio mudar esta situación e Manuel Rodríguez anuncia a Nós Diario que para o ano “teremos que darlle uns reaxustes neste sentido”. Na actualidade, nas panadarías a peza ou poia (entre 1 e 1,2 kg) ten un prezo de 2,80 euros e a media peza ou molete (entre 0,5 e 0,6 kg) custa 1,90 euros. A importancia de divulgar o pan As IXP Pan Galego e Pan de Cea dedican boa parte dos esforzos na divulgación do seu produto. No caso da primeira, levan tres meses introducíndose a través de xornadas. O pan de Cea, ademais de participar en eventos e cursos pedagóxicos, ten unha festa propia de exaltación que decorre cada ano no mes de xullo no seu municipio. No último encontro con profesionais de Alemaña, realizado en Salvaterra do Miño (O Condado), puxeron en valor o seu pan.