Falan os produtores de madeira: “Fóisenos a man plantando eucaliptos polo seu bo prezo"

O anuncio dunha próxima suspensión das plantacións de eucaliptos, até decembro de 2025, naquelas áreas non poboadas por esta especie déixase notar no sector forestal. Asístese por tanto a un proceso de substitución das especies tradicionais, cun importante impacto na biodiversidade do bosque, acompañado dunha caída do prezo de certas producións como consecuencia das cortas masivas. A asociación ecoloxista Adega denuncia que “esta nova febre do eucalipto está a afectar nomeadamente o interior da Galiza, onde aínda se manteñen masas forestais autóctonas e bosques de especial valor ambiental e patrimonial, que agora están a ser parcialmente cortados, de maneira indiscriminada, para reconvertelos en eucaliptais”. A diminución do valor de mercado de determinadas especies forestais é denunciada por parte dos produtores. A este respecto, o portavoz de Produtores de Madeira da Galiza (Promagal), Ramón Reimunde, sinala, en declaracións a Nós Diario, que “é unha barbaridade eliminar magníficas plantacións de piñeiro, que chegarán a valer moito para plantar, nitens [unha especie de eucalipto], que chegarán a valer moi pouco. Porque agora mesmo todas as empresas están a cortar a toda présa piñeiro no interior de Lugo para poder plantar nitens, até que chegue a moratoria e volvan os madeiristas cortar eucalipto á Mariña”. Na mesma liña, Reimunde destaca que “o aumento de demanda de planta de eucalipto está a provocar o seu esgotamento nos viveiros, pois o anuncio da moratoria chegou xusto cando se iniciaba a campaña primaveral de plantación”. O impacto da moratoria para as novas plantacións de eucaliptos anunciada polo Goberno galego merece diversas consideracións. “A moratoria en si non ten por que ser mala. Aquí hai moito eucalipto”, afirma Reimunde, quen defende “algún tipo de compensación para aqueles produtores afectados pola decisión”. “Se non hai biodiversidade o monte vai mal e esta é a conclusión á que chegamos persoas que levamos 50 anos plantando eucaliptos”, reflexiona Reimunde, quen non dubida da necesidade de reconverter montes hoxe en día plantados con eucalipto en sitios equivocados, transformándoos en espazos que produzan madeira de valor. Unha moratoria "ficticia" A secretaria executiva de Adega, Belén Rodríguez, comenta a Nós Diario que se trata “dunha moratoria ficticia, que a día de hoxe non está a ter unha aplicación efectiva porque carece de regulamento e de orzamento”. Ao tempo, destaca que a moratoria anunciada está a producir un “efecto chamada ou de rebote” e está “intensificando e acelerando as plantacións, tanto ilegais como legais, de eucaliptos, para ocupar a máxima superficie posíbel con esta especie antes de que se faga efectiva”. Cualifícaa así de “medida, pero non a solución” e reclama “ordenar o monte, aplicar a lei e facer cumprila”. Rodríguez destaca que a suspensión “chega tarde, cando a expansión do eucalipto na Galiza xa está descontrolada e ocupa preto de 600.000 hectáreas, é dicir, máis do duplo da superficie máxima que recollía o Plan forestal, até agora vixente para o ano 2032”. Ao tempo, argumenta que “o anuncio da moratoria por parte da Xunta da Galiza, no canto de frear as ansias eucaliptizadoras dalgúns propietarios forestais, está a alentar a proliferación de novas plantacións mentres esta medida non teña unha aplicación efectiva”. O técnico agroforestal Xosé Antonio Meixide considera a suspensión das plantación “un xesto envelenando precisamente para obter o efecto contrario do que se di pretender. A moratoria vai permitir adquirir a condición de eucaliptais a terreos que até agora non a tiñan”. Meixide, cunha longa experiencia en asesoramento forestal, destaca que “unha parte da eucaliptización en determinadas zonas da Galiza está ligada aos incendios”. Unha situación "alarmante" Meixide sinala que “no mundo forestal as decisión non son conxunturais, as empresas e os poderes públicos planifican a longo prazo. No caso da Galiza a quenda redúcese polos eucaliptos e muda o sentido da silvicultura”. “A situación é alarmante e xa existe unha parte da sociedade que non está de acordo cun modelo forestal baseado no monocultivo que pode provocar un crack no mercado en calquera momento. É unha cuestión de tipo empresarial porque o piñeiro non ten prezo e as frondosas carecen de saída e de prezo”, conclúe Meixide. O enxeñeiro forestal Xabier Bruña opina que “non hai especies boas ou malas, hai xestión forestal boa ou mala, e aquí non hai boa xestión forestal porque falla a planificación. A min dáme a risa coa palabra moratoria porque se está xogando cun concepto que non ten o aval da realidade nin do coñecemento. Improvísase e xógase a curto prazo cando necesitamos outro tipo de decisións. Precísase dunha planificación participada polo conxunto da sociedade, onde pactemos entre todos cantos eucaliptos precisamos e onde imos autorizalos”. Bruña defende un novo modelo forestal que xere máis valor engadido. “Galiza produce o 50% da madeira en rolo e o 40% da madeira serrada e só representa o 13% do volume da facturación e o emprego do sector forestal e o 10% do número de empresas forestais do Estado”, afirma Bruña, quen salienta que “a práctica totalidade de eucalipto ou piñeiro que se produce na Galiza é destinado a triturar, ben para celulosa ben para taboleiro”. Ao tempo sinala que “o monocultivo reproduce un modelo de desenvolvemento colonial” e defende que “urxe diversificar as plantacións para introducir elementos que xeren valor”. 'Fóisenos a man plantando eucaliptos’ “Fóisenos a man plantando eucaliptos polo seu bo prezo e pola súa quenda reducida de 15 anos, moi inferior ao do resto das especies”. Quen así fala é Ramón Reimunde, que entende que “ao haber tanta produción, está baixando o prezo”. “Onde se tiña que pór xa se puxo, eu quéroo en sitios axeitados, non en vales e veigas”, di. Porén, considera que “o eucalipto como investimento merece a pena e cada 18 anos unha hectárea produce 300 toneladas, polo que os seus rendementos son maiores que o do piñeiro ou o das frondosas. A día de hoxe non temos unha plantación máis rendíbel na Mariña”.