Cada dúas horas fecha na Galiza unha explotación de vacún de carne

A Galiza principiou o ano con 19.582 explotacións de vacún de carne. Unha cifra importante máis que, ao se comparar co arranque de 2022 —daquela estas granxas eran 23.477—, deixa ver unha gran fenda. A fenda ten cifra: 3.895 e corresponde ás explotacións de vacún de carne que tiveron que fechar ao longo do ano pasado. Son, de media, 11 cada día. Unha redución de 16,6%, segundo os datos proporcionados pola base do Sistema Integral de Trazabilidade Animal (Sitran), que recolle o Consello Económico e Social (CES) na súa memoria socioeconómica que vén de presentar. Este fechamento nun número tan importante reflíctese tamén na mingua do peso que a Galiza ten no conxunto do Estado español como produtora de vacún de carne. Nun só ano, as granxas galegas de bovino de carne pasaron de representar 26,6% das explotacións no Estado a ser 23,3%. Unha caída de máis de tres puntos nun só exercicio. De feito, o ritmo de clausura das explotacións de vaca para carne duplican o feche das granxas de vacún para leite: o mencionado 16,6% nas primeiras fronte a 7,4% de explotacións leiteiras que tiveron que fechar. Os sindicatos agrarios piden equiparar as axudas ao vacún de carne ás do leite En abril e maio houbo en Lugo varias mobilizacións de gandeiros e gandeiras de vacún de carne, que se confesaban "fartos" da situación. Demandaban prezos xustos e denunciaban que as axudas ao sector eran claramente insuficientes. Os manifestantes puñan exemplos da evolución a peor ao longo destes anos en canto a prezos: se a finais da década dos 80 os xatos vendíanse ao equivalente a seis euros o quilo agora non se chega a ese prezo. Unha situación da que é consciente a propia Xunta da Galiza. Un informe elaborado polo Goberno galego en colaboración coa Fundación Juana de Vega na pasada primavera sobre os custos de produción das gandarías de Tenreira Galega Suprema concluía que o prezo mínimo estimado para cubrir custos é de 6,20 euros/quilogramo en canal, mentres que o seu prezo ficaba entre 5,10 e 5,20 euros. A gandaría do vacún treme polo plan 'España 2050' "Preocupación, e non pouca" A situación é "preocupante" e non presenta visos de mellora, apuntan desde as organizacións agrarias e gandeiras. "O que está a pasar é brutal. Hai zonas onde en apenas 10 anos perderon a metade das súas explotacións", apunta a Nós Diario Manuel Dacal, coordinador da Federación Rural Galega (Fruga). Isabel Vilalba, secretaria xeral do Sindicato Labrego galego (SLG), indica a este medio que mentres en 2022 o sector de vacún de leite "conseguiu importantes melloras en prezo", non aconteceu o mesmo co da carne, o que "afogou" moitas explotacións. José Ramón González, responsábel do sector cárnico de Unións Agrarias (UUAA), considera que a Xunta da Galiza debe "impulsar axudas directas para compensar a perda da renda sufrida polas ganderías galegas nos últimos anos". Manter vivo o rural Dacal considera que o feito de que aumentasen os custos e os prezos que se paguen sexan baixos está a ter un forte impacto, nun sector, o da carne, "cunha parte importante en zonas de montaña", onde non hai moitos máis focos de desenvolvemento económico. "Non hai políticas nin compromisos para apoiar esta actividade e ademais que sexa nun rural vivo, con servizos, medios. O PP non ten interese nisto", conclúe. Para Vilalba, "o sector da carne é vital para o mantemento das zonas de montaña, unhas zonas de onde desapareceu a produción do leite". A secretaria xeral do SLG apunta no debe de causas da crise deste sector, que este saia moitas veces "discriminado nos pagamentos da Política Agraria Común". Para José Ramón González, "revalorizar e reposicionar as carnes galegas resulta prioritario para o futuro da gandaría galega". Fruga alerta da falta de pagamentos no sector de vacún de carne O Rexistro Oficial de Explotacións Gandeiras (REGA) cifra o número de granxas que se dedican á produción de carne de vacún en perto de 19.600. Hai case unha vintena de concellos na Galiza onde hai máis de 200 explotacións deste sector. Vilalba (comarca da Terra Chá), Friol e Lugo (amos os dous na comarca de Lugo) son os tres municipios que lideran esta lista con, respectivamente, 534, 339 e 315 granxas de bovino de carne. En canto a número de animais, son os concellos de Friol, Vilalba e A Fonsagrada (comarca da Fonsagrada) os que máis concentran, con máis de 10.000 animais nos tres casos. A explotación media na Galiza conta con 22 animais, xestiona unha superficie de 11 hectáreas e a idade dos gandeiros e das gandeiras é de 57 anos. Os datos da Estratexia de dinamización do sector cárnico galego 2022-2030 apuntan a que a incorporación da mocidade ás explotacións deste sector foi de 591 persoas entre 2016 e 2019, mentres que os beneficiarios das axudas de incorporación entre os exercicios 2019 e 2021 foron apenas 143. Un aspecto este no que tamén fan fincapé as organizacións agrarias. "É difícil que haxa relevo xeracional, tanto polas dificultades que pode atravesar o sector como polo feito de que este estea nun rural onde a falta de servizos é cada vez maior", afirma Dacal. O vacún de carne esixe á Xunta que manteña as axudas pactadas en 2008 Tamén o apunta Vilalba: "Na Galiza, a diferenza doutros países e rexións europeas, non existen políticas específicas para estas zonas de interior e de montaña". E engade, "si existen políticas que as prexudican, desde o feche de centros de ensino até a supresión de liñas de transporte". A Galiza ten o menor número de gandeiros desde que hai rexistros O sector agrogandeiro galego caracterízase por estar orientado fundamentalmente á produción de leite de vaca, "rexistrando caídas continuadas no número de produtores", como recolle o estudio do Consello Económico e Social publicado a principios deste mes. Dunha parte, o número de gandeiros con entrega de leite na Galiza descendeu en 2022 até os 6.190 (media anual), o que supón unha redución de 382 gandeiros respecto ao ano anterior (5,8%). A importancia deste sector ponse de manifesto no seu peso relativo no total estatal, xa que a Galiza concentra 56,2% dos gandeiros e gandeiras con entregas no Estado, situándose en segundo lugar e a moita diferenza Asturias, con 12,5%. Eses 6.190 de produtores e produtoras con entregas é o número máis baixo que houbo na Galiza no sector. Mais, paradoxalmente, vai ser máis alto que o dos anos vindeiros, á vista da perda exercicio tras exercicio de granxas leiteiras na Galiza. O volume de leite producido no territorio galego chegou en 2022 aos 2.971,5 miles de toneladas, 40,6% da produción total de leite do Estado, e sitúa o país como o primeiro produtor, seguido de Castela e León, que concentra 12,6% do volume de produción total no Estado. 67% das entregas de leite galegas permanecen na propia Galiza, segundo recolle o Consello Económico Social, dirixíndose o resto aos outros territorios do Estado. De media, no conxunto do Estado 70% das entregas —3 puntos máis que na Galiza— teñen como destino as mesmas comunidades onde as entregas son producidas.