O relato de verán: 'O retrato' (III), por Henrique Rabuñal

Un mes despois, don Miguel chega puntual. Carlos traballa simultaneamente en dous cabaletes. Un ao carón da biblioteca. Outro fronte á cadeira de posar. É un día da última primavera, con moita luz entrando pola xanela e a ría esplendorosa. Con temperatura excesivamente alta. Don Miguel entra no estudio cunha maleta en cada man. De pel as dúas. A grande para o traxe e complementos. A pequena para as condecoracións. Carlos atrévese cun abrazo e gaba a puntualidade británica do seu cliente. —A puntualidade como as cousas importantes aprendeumas meu pai desde cativo. Non aturo que agarden por min e pola mesma cóceme o xenio se alguén me fai esperar. Si, sonlle moi británico. Carlos coloca as maletas preto do biombo e pídelle a don Miguel que ocupe a súa cadeira. Don Miguel semella feliz cando recibe o trato de “Excelentísimo Señor Embaixador”. Como alcalde, a xente depositara nel tanta confianza que podían entregarlle as chaves dos seus fogares. Pero a súa condición de alcalde quedou riscada, esquecida. Por moita honra que lle supuxera ser alcalde da súa cidade tantos anos parécelle incomparábel exercer a dignidade de embaixador. Don Miguel declárase diplomático de corazón, non de carreira, quixo representar diante da Santa Sede os intereses da súa patria, “da mellor forma que puiden”. A conversa xira sobre a cidade de Roma. O pintor presume de coñecer unha Roma bohemia e canalla mentres don Miguel soubo da Roma imperial, vaticana, diplomática e aristocrática. —Non lle cambio a miña pola súa porque eu poderei coñecer a súa pero vostede nunca terá o privilexio de coñecer a miña. A diplomacia é ese privilexio. Don Miguel recibira na Piazza di Spagna ducias de paisanos a quen mostraba os tapices gobelinos, as esculturas de Bernini, xoias do Prado que adornan as estancias do Palacio Monaldeschi. Lembráballes que estaban na primeira representación diplomática, dos tempos dos Reis Católicos. O pintor cre que é o momento dunha pausa e ofrece un café, un Porto e uns petiscos larpeiros. Don Miguel acepta advertindo que non bebe alcol antes de xantar. A conversa xira sobre os anos e os quilos. A don Miguel, que leva ben os primeiros, sóbranlle algúns dos segundos. Desexaría ser retratado máis delgado. —De mozo funlle ben parecido. Carlos Baliño non quere que o seu cliente sexa tan escravo da posteridade. —A posteridade é un libro que nós non escribimos. Podería falarlle de artistas que foi de mortos cando acadaron os maiores recoñecementos e outros egrexios no seu tempo a quen a posteridade borrou do mapa. Carlos lembra a figura do pobre Vincent van Gogh, o pintor holandés a quen adora desde que o comprendeu. El pintábase a si mesmo e para o pouco que viviu pintou moitísimo. Carlos lera as súas cartas. Hoxe cruzaría correos electrónicos ou mensaxes con Theo, o seu irmán, pero daquela escribiu centos de cartas. E pintou marabillas, asevera Baliño, comezando por Os comedores de patacas. Morreu aos 37 anos, un neno, e só despois de morto é que foi subindo chanzos na historia mundial da pintura para ser o que hoxe é. Un dos máis grandes do seu século. Don Miguel describe a súa etapa na alcaldía. En dúas décadas convertera unha urbe case defunta nunha das grandes cidades do noroeste peninsular. —Da Europa atlántica. Ten moitos centros comerciais. E un magnífico porto exterior. Un excelente aeroporto. E universidade. E museos científicos. E unha rede de bibliotecas. E moitos aparcadoiros subterráneos. E un elevador panorámico. E tranvía turístico. E touradas. E un paseo marítimo que é unha alfaia. E.... Unha ollada do pintor lévao a interromper o seu discurso para recoñecer que na súa etapa de embaixador houbera críticas porque a diplomacia de carreira ve con malos ollos os políticos colocados en determinados postos. —Non respectan a diplomacia de corazón. Agora don Miguel volve ao retrato e recoñece que é a primeira vez que as condecoracións saen da casa así todas xuntas. E que ten unha especial predilección pola de Cabaleiro da Orde do Imperio Británico. [...continúa mañá]