O relato de verán: 'O retrato' (I), por Henrique Rabuñal

“Aprendede a limitar as vosas ambicións; é un funesto delirio suspirar polo que non se pode ter”. Píndaro, poeta e aristócrata tebano. Un auto de alta gama transita polas vilas das mariñas coruñesas buscando a entrada da AP-9. Logo de axustar a velocidade a 120, os letreiros anuncian unha toponimia moi coñecida para o condutor: Guísamo, Cecebre, Ordes, Sigüeiro, Compostela, Padrón, Caldas, Pontevedra e Vigo. Ao volante un home de setenta anos ben levados debullando o seu pasado e escravo da posteridade. A americana, co seu pano no peto, vai pendurada nos asentos traseiros. Leva gravata azul, unha camisa coas iniciais do seu hipocorístico e apelido e uns tirantes de cor vermella. É un día de primavera de 2015. Servíndose do GPS, o auto abandona a autoestrada e sobe sen ningunha reviravolta á vivenda e estudio do pintor. Ábrelle a porta un home duns cincuenta e cinco anos. Usa sobre a roupa unha prenda azul de traballo, tisnada de moitas cores, e un calzado cómodo de andar pola casa. Os lentes pendúranlle á altura do peito. Abaixo do estudio está a súa vivenda. Cruzan unhas palabras, danse a man e entran no estudio. Posúe unha ampla xanela con vistas á ría que se contempla integramente desde a ponte de Rande até o océano. Utensilios propios do oficio. Dous cabaletes e moitos cadros encamiñados e algúns case rematados. Nas paredes e amoreados no chan. Na parede da esquerda unha biblioteca con libros de arte e obxectos decorativos. No centro e ao fondo, ben elevada, unha cadeira para posaren os retratados. Ao seu carón un biombo e tras el unha percha para a roupa. Fronte á cadeira, no centro do estudio, o cabalete no que agora o pintor realizará a súa nova obra. Hai un segundo cabalete arrimado á biblioteca. Nunha esquina unha pequena mesa con dúas cómodas cadeiras. Ao lado un vello alzadeiro con louza, vasos e con botellas. Debaixo deste unha moderna máquina de café. Os dous homes recoñecen que tiñan ganas de se coñeceren logo de varias conversas telefónicas. O pintor, Carlos Baliño, acomoda a don Miguel logo de lle recoller a americana. Están sos, envolvidos por unha luz que agroma aos pés da ría a espallarse polos montes que custodian a cidade. Don Miguel fai un breve percorrido polos libros e os cadros e presume de ter unha biblioteca mellor, “máis plural. Con moita historia e moita política. E moitísima banda deseñada”. Carlos condúceo polas bateas, os barcos de baixura, as embarcacións de recreo, e un fabuloso transatlántico que abandona o abrigo da ría. Tamén lle mostra as vilas mariñeiras da outra banda da ría. Carlos presume de vistas e de cidade. —Non se pode pedir máis. As cidades como as persoas teñen carencias, defectos e trazos dos que presumir. A nosa ría é, como di vostede, unha marabilla. Pinteina de mil maneiras. Don Miguel, sen lle levar a contraria, fai unha gabanza da súa cidade antes de pronunciar a palabra máxica: “retrato”. —A iso veño. Teño as mellores referencias de vostede. Coñezo outros traballos seus. A min gústame apostar sen arriscar. E apostei por vostede. Un valor seguro. Abofé! Carlos agradece as palabras do seu cliente a quen considera un persoeiro e cunha percha excelente a quen non se lle botan os anos que ten. E cun sotaque moi “noso”. Logo o pintor pide permiso para facer unhas fotografías. Coloca os lentes e prepara a cámara. —Dea unha voltiña polo estudio. Ao chou. Non estea pendente de min. A fotografía é unha arte que me axuda no meu traballo. Logo miro as fotografías no meu computador e vexo detalles impresionantes. De vostede. Do seu rostro. Do seu cabelo. Dos seus ollos.Mentres é fotografado, don Miguel lembra os seus moitos anos de alcalde e como era fusilado con ducias de fotografías. —Aínda escoito o estrondo dos flashes. Viña toda a prensa local. E cando había ministros de por medio xa non lle conto, a local, a nacional e a internacional. E se estaban o Rei ou o Presidente aquilo era un bombardeo. Carlos agora mandouno sentar na cadeira de posar e non deixa de tirar fotografías. Manda que se incorpore e que mire á esquerda. Don Miguel, irónico, confésalle que “a esquerda, como saberá, sempre foi o meu territorio. Por moito que agora digan que cambiei de bando”. [...continúa mañá]