—Como nace esta mestura entre a vida de Xavier Queipo e a súa?
Levo dez anos vivindo en Bruxelas. Coñecín Xavier aquí e el tivera unha idea para facer un guión clásico dunha curta, mais nada diso me interesaba tanto como o feito de que ía marchar. En tanto que migrante, cando ves alguén que volve ao país, iso acaba por interpelarte. É inevitábel. Decidín que me gustaría filmar a súa mudanza e como Queipo é un tipo que ten relativa importancia no mundo galego, parecíame importante manter unha certa autonomía á hora de gravar.
Quería facer algo que non fora unha biografía, senón algo máis. Así, fun gravar a súa mudanza cunha cámara Super 8, principalmente porque non grava son. Isto permitíame ser mestre da rodaxe, podendo filmar o que eu quixera e ser autónomo. Despois pedinlle que escribira un texto sobre o que traballar para ver como podiamos xuntar ambas as cousas. Logo pregunteime que pasaría se eu comezase a filmar o meu fillo e fun por aí. Comecei a filmar tamén as cousas da casa. Sempre escribín diarios así que probei tamén a gravar unha voz en off a partir destes. Parecíame que había algo nesas caixas, no feito de partir, de resumir as memorias... Comecei a mandar isto a amizades cineastas e fun vendo como facer un só filme con dúas partes, que é algo que sempre me interesou moito.
—Precisamente, a utilización desa cámara provoca unha sensación de vídeo antigo ou caseiro. Por que quería darlle este ton?
Traballo desde hai tempo con cámaras amateur. Foi un pequeno xiro que tomei cando comecei a facer diarios filmados como un acto case político, de darlle status de cinema a imaxes que se crean de forma amateur sen gran financiamento económico. Darlle un valor de imaxe cinematográfica. Hoxe en día supón unha das poucas formas que teño para facer cinema porque teño un traballo a tempo completo e unha vida familiar.
Estou intentando facer unha longametraxe, mais todo ese proceso de creala e de atopar cartos é moi canso e duro. Ás veces rexeitan as miñas ideas e cando me vexo así bloqueado intento pensar que ninguén vai decidir se podo facer unha película. Collo a miña cámara e filmo. En parte por iso o da cámara amateur, mais tamén era importante o que comentaba de que non gravase son para poder controlar a rodaxe con Queipo. Por outra parte, gústame, con este traballo que estou facendo coa Super 8, que a imaxe loita por entrar. Paréceme moi simbólico ese esforzo que fai a luz por quedar impregnada na película en relación ao que teño que facer eu tamén para facer os filmes. Tendo en conta isto, o Super 8 foi utilizado como un material nostálxico, algo do que eu intento fuxir. Quero traballar a memoria, mais fuxir da nostalxia. É o que separa facer algo honesto dun produto de venta.
—Alén do contraste entre ambas as historias e da incerteza que hai na curta, chaman tamén a atención os silencios.
Os espazos de silencio son importantes porque é unha curta con moita voz en off, con moito texto. No momento no que esa voz para, créase unha especie de baleiro. É como cando cantan os grilos e no momento no que deixan de facelo daste de conta de que o estaban a facer. Aquí esa pausa funciona de maneira que a mirada colle máis importancia. Intentei que os momentos de silencio foran para, por exemplo, ver a planta que sacan da casa de Queipo e que logo ten o meu fillo na segunda parte.
Ou tamén para o momento no que lle dou bicos ao meu fillo, é como un momento de pracer, unha declaración. A voz en off son dous textos que traballan de forma moi autónoma, mais que tamén de vez en cando se agarran á imaxe. Nun momento, a voz leva a batuta da historia, noutro momento sepáranse para despois volver xuntarse. Aí o silencio é importante porque ten que haber espazo para respirar.
