O Colectivo Ollo mostra a realidade dos incendios

O Colectivo Ollo, da man de Afundación, percorrerá o país durante dous anos co seu novo proxecto expositivo Lume. Imaxes dunha terra que arde. Trátase dunha mostra fotográfica de rúa conformada por un total de 13 paneis con fotografías realizadas durante os últimos 15 anos na Galiza por profesionais da imaxe. Vanessa Casteleiro: "Na fotografía faltan mulleres protagonistas de historias pola dominancia da mirada masculina" O seu obxectivo é abordar a problemática dos incendios forestais para concienciar sobre esta realidade. A mostra comezou a súa andaina o pasado 2 de xuño en Ourense, na céntrica rúa Curros Enríquez, e poderá visitarse até o 2 de xullo. Vanessa Casteleiro, Óscar Corral, Agostiño Iglesias, Brais Lorenzo, Adra Pallón, Óscar Pinal e Paula Quiroga son os nomes que están detrás das imaxes, nun proxecto que coordinou o tamén fotógrafo Tono Arias. Este último, co estudo na Estrada, explica a Nós Diario que realizou “unha selección de 23 imaxes de entre todas as que me facilitaron dos seus arquivos e reaproveitamos os paneis da exposición que se realizara anteriormente sobre a Covid-19”. A idea era, segundo Arias, “contar a historia dos incendios na Galiza desde que se inician até que rematan, coas súas consecuencias”. O “relato” comeza cunha imaxe do inicio dun fogo, coa participación dos medios de extinción e a propia veciñanza, até “as consecuencias en danos materiais e para os animais que quedan sen o seu medio”. Todos os paneis contan cun extenso pé de fotografía no que se explica onde e cando se realizou a captura da imaxe e, nalgunha, unha breve análise das súas consecuencias. Por último, a mostra ten “un final aberto” que o seu coordinador propón “para que o público reflexione sobre cara a onde imos”. Tono Arias: "Se quero achegar algo á fotografía teño que darlle á xente cousas que non pode ver" A ollada emocional Un dos fotógrafos do colectivo, Óscar Corral, salienta que a iniciativa forma parte das actividades que se propoñen facer para mostrar algunhas temáticas da súa obra. “Vimos que se podía facer un discurso máis amplo sobre a problemática dos lumes na Galiza non de maneira illada”, indica a Nós Diario. Recoñece que traballar documentando os fogos “é algo emocional, non é nada alleo a nós como persoas, forma parte da nosa contorna e da sociedade na que vivimos”. Outro dos fotoxornalistas que participa, con ampla experiencia nesta temática, é Brais Lorenzo. Este ourensán recoñece a Nós Diario que “a miña provincia está sempre arriba no ránking na Península Ibérica como zona onde se calcinan máis hectáreas”, unha circunstancia que, admite, “repítese sempre todos os veráns”. Unha das fotografías máis antigas da exposición é obra de Vanessa Casteleiro e realizouse en 2006, cando tiveron lugar uns grandes fogos en Vilagarcía de Arousa. “Estaba comezando e era a primeira vez que aterraba nos incendios. Pareceume unha temática moi profunda, tivemos máis de 90 lumes só nesa zona”, explica a fotógrafa a Nós Diario. Demandan a Xunta da Galiza polos incendios de 2017 no Condado Considera que a Galiza “nin estaba preparada daquela nin o está hoxe” polo que as situacións que viviu eran “e son de caos”. Lembra que “pola falta de efectivos que había e o descoñecemento do que significaban os incendios os que se metían eran os veciños”. Máis alá da fotografía A mostra, malia estar situada na rúa, conta coa posibilidade de acceder ao visionado dunha peza audiovisual que realizou a creadora Paula Quiroga. As imaxes, neste caso, poden verse a través de calquera dispositivo móbil con acceso a internet cun código QR. “É un vídeo de algo máis de catro minutos que segue a liña do traballo que se fixo coa fotografía: partimos do arquivo de contidos que gardamos dos últimos quince anos sobre esta temática”, sinala a autora a Nós Diario. Na obra non só aparecen reflectidos incendios da Galiza, tamén se contou con algúns que tiveron lugar no norte de Portugal. A intención, neste caso, foi “amosar a relación de distintos axentes sociais, como era o caso dos bombeiros, as persoas e os animais, respecto dos incendios”, argumenta esta videoxornalista. O vídeo comeza e remata cun fogo “para mostrar esa circularidade até o infinito”, indica Quiroga. Esta creadora audiovisual é a máis nova do grupo e non viviu algúns dos grandes incendios que relata a exposición. “Mais tiven que visionar moitas horas e paréceme que hai un ciclo de repetición dos mesmos acontecementos, das mesmas imaxes, do mesmo proceder”, constata. Miguel Mosquera: "O máis sorprendente dos incendios é o silencio, como se desaparecese toda a vida de golpe" O proceso de realización do vídeo tivo lugar durante o pasado verán e cando traballaba viviu en primeira persoa unha parte do que estaba narrando no audiovisual. “Vivo nunha zona rural de Boiro con poucos habitantes e, ademais do impacto psicolóxico de ver as imaxes gravadas, pola fiestra ollaba en directo o grande incendio que había no municipio e que, por sorte, non chegou á nosa aldea”, relata Quiroga. Perigosidade Para Brais Lorenzo, os incendios forestais mudaron moito nos últimos anos. “Houbo unha evolución clara na perigosidade destes eventos extremos”, conta, “sen ir moi lonxe o ano pasado sufrimos os dous fogos máis grandes na historia da Galiza: o da comarca de Valdeorras e no Courel”, engade. “Os incendios de agora son máis grandes e máis destrutivos que os de antes”, di Casteleiro, que lembra que se enfrontou como fotoxornalista aos incendios “con medo e moito respecto”. Porén, agora a situación empeorou e teñen mesmo que ir vestidos con roupa especial, “até con máscaras para protexernos”. Recoñece que é un traballo “arriscado” para o que hai que “crer na problemática” ademais de ter “vocación”. Terceiro incendio no parque do Xurés en menos de 15 días O perigo existe e está presente. "Podes pór en alerta os efectivos que están traballando e tamén vixían a xente que está perto do incendio. Ao lume sempre hai que terlle moito respecto", conclúe.