Mellorar rúa a rúa

Non hai rúa mala, tan só hai rúas con maior ou menor marxe de mellora. Entre as dúas situacións extremas coñecidas: por unha banda, a rúa simétrica convencional de circulación-aparcamento-beirarrúa e pola outra, a decisión definitiva da súa peonalización, caben innumerables operacións intermedias nas que dar prioridade ao camiñar e ao estar fronte ao circular. Hai rúas que piden a berros ou pedían a eliminación do tráfico rodado, como son os eixos de conexión urbana con pouca pendente e gran vitalidade. Pero é no resto das rúas, que son a gran maioría e onde sabemos que nunca se eliminará o tráfico rodado, onde se xoga a calidade urbana. Con cada nova peonalización, que nunca serán dabondo, é obvio o que gañamos pero: que temos perdido? Pode ser esaxerado ou contraproducente peonalizar certas rúas con pouca actividade? E ao contrario, non semella unha cinta transportadora de centro comercial a rúa peonil céntrica con actividade aos lados onde é imposible parar xa que nin dispón de mobiliario? Estes extremos son indesexables e a maioría das rúas, nin baleiras nin moi cheas, teñen un incrible equilibrio entre actividades que as dota de certo carácter que se debería manter ante calquera reforma e en moitos casos. Como transformala sen modificar o seu carácter? Como engadirlle algo sen eliminar a súa identidade ou diminuír a súa vitalidade urbana? As estratexias de mellora de toda rúa parten do traballo dos materiais do chan, sen cambios de nivel -plataforma única- ou con bordos -máis ou menos altos-. A reversibilidade de cada proposta, tanto de tráficos como de elementos, debería ser unha obriga. Unida á creatividade da súa xestión: aparcar de noite, eliminar tráficos na fin de semana, etc. Cada corte de tráfico por unha nova obra demostra normalmente a súa inutilidade, a cidade reaxústase de inmediato. Por que non se proba máis? As mellores propostas actuais evitan separar, non teñen espazos dedicados, son "espazos compartidos" capaces de mesturalo todo, dando prioridade ao peón e sen apenas sinalización para forzar a devandita convivencia. De todas as medidas, reducir a velocidade, se se fai en serio, é a máis barata e de extraordinarias consecuencias e debe ir acompañada de eliminar aparcamento e carrís rodados para, así, ir ampliando espazos para a cidade sen présas. Mellorar a rúa é librala de obstáculos para que nos espazos gañados prenda a vida. Doutra banda, resultan ridículas ou indignantes as tematizacións recentes de rúas, normalmente vía folclore importado. A rúa é unha cousa extraordinariamente sensible a calquera cambio. Unha reforma tamén pode ser puntual e non precisar levantar o chan por completo. Poden parecer operacións menores pero efectivas para este cambio de actitude e prioridades. Plantar nun determinado lugar esa árbore é algo máis fondo que adornar con verde. O mesmo acontece cun longo banco estratéxico que sirva para moito máis que sentar. A eliminación dun semáforo ou o cambio dun paso de peóns poden modificar a dinámica dunha rúa. Con todo, é bo recoñecer, ata con certa humildade, que nada mellora tanto unha rúa como un bo bar en case calquera esquina.

Mellorar rúa a rúa

O relevo espido

Máis que aseos

Ver de aparcar, aínda

Imaxinar un mapa

Cacharros peonís

Beirarrúas por asfalto

Desexar o lixeiro

O tamaño preciso