Eva Cameán

Cando chega o outono e remata a tempada de colleitas segue a haber moito traballo na horta para deixala preparada de cara á seguinte tempada. Aínda que non hai moitos cultivos que poidamos sementar nos meses de outono si que podemos ir facendo labores de preparación e mantemento do terreo, que nos axudará a que a seguinte tempada sexa moito máis proveitosa.

En breve chegará o verán e con el a máxima época de produción da horta, despois de meses e semanas de moito traballo, a terra comeza a agasallarnos os froitos de todo o sementado. O problema é que non fai unha regulación natural de cultivos, senón que adoitan nacer todos xuntos salvo que fixeramos unha planificación excelente que nos permita obter escalonadamente a cantidade xusta e precisa dos alimentos que somos quen de consumir. No caso de non ser así, o habitual é que nesta época nos encontremos cunha gran cantidade de vexetais e hortalizas que precisan un oco no noso fogar.

Se algo esperamos con ansia despois de meses de traballo e esforzo é o momento da colleita. Lograr por fin ver os nosos produtos medrados e sans é das cousas máis satisfactorias de plantar un horto ao igual que o momento de preparalos, cociñalos e consumilos. Pero para recoller debemos ter diversas cuestións en conta, xa que poderemos estragar o traballo de tantos meses se realizamos mal o apañado ou conservado, podendo perder a colleita.

Aínda que nas leccións anteriores vimos que non hai herba mala e que a maioría de plantas, mesmo as silvestres, proporcionan infinidade de propiedades beneficiosas na horta, o certo é que non por iso debemos descoidarnos e deixar que estas medren en calquera parte. Para que os cultivos crezan fortes deben ter espazo para desenvolverse e contar cun substrato aireado e brando. É por isto que as herbas silvestres que medren polo medio dos cultivos poden ser transmisoras de pragas e enfermidades, competir cos nosos cultivos sacándolles nutrientes e humidade, ademais de compactar o terreo restándolles osíxeno e espazo, dificultando que os cultivos se desenvolvan de modo óptimo.

Na lección pasada vimos algúns exemplos de herbas medicinais que son sinxelas de plantar e cultivar, mais tamén vimos plantas e herbas, como por exemplo a menta ou o dente de león, que nacen silvestres en moitos lugares. Hai moitas máis plantas que as tratadas anteriormente con innúmeras propiedades e que son grandes aliadas na cociña e para a saúde, e os meses de primavera e verán son perfectos para abastecer a nosa caixa de urxencias natural e ter herbas para todo o ano. Para isto debemos informarnos correctamente de que plantas queremos obter e asegurarnos ben da súa identificación

As plantas silvestres empréganse na alimentación e na medicina desde tempos inmemoriais, debido ás súas propiedades, en moitos casos xa coñecidas e recoñecidas pola maioría da sociedade (como, por exemplo, a macela ou o té), pero abranguen máis do que imaxinamos. Na antigüidade xa se coñecían as propiedades de moitas plantas para mellorar a saúde e para o seu uso como condimentos perfectos na cociña. Mais as plantas medicinais non só poden medrar e apañarse de forma silvestre, senón que tamén as podemos cultivar no noso horto, dispondo, desta maneira, de gran variedade de plantas e beneficios a un paso.

Cultivar flores comestíbeis na horta, xardín ou interior resulta moi sinxelo ademais de divertido, xa que son cultivos que nos alegran a vista e que fan a nosa horta ou fogar moito máis fermosos, pero tamén serven como complementos perfectos aos nosos pratos, engadíndolle novos sabores, texturas e cores que farán da cociña un momento divertido e no que probar novas experiencias. Ademais, as flores e as plantas aromáticas teñen unha infinidade de propiedades, vitaminas e nutrientes que farán a nosa dieta moito máis completa e equilibrada.

Na horta contamos cun gran número de aliados naturais que fan que os nosos cultivos crezan sans e fortes. Aliados que axudan a loitar contra pragas, outros que favorecen a polinización... pero o certo e os insectos, aves e plantas que interveñen positivamente nas nosas hortas vense cada vez máis limitados e en maior perigo debido á destrución dos seus hábitats, usos de pesticidas, insecticidas e produtos nocivos que acaban coas súas vidas. É por iso que debemos tentar favorecer a biodiversidade da nosa horta e tentar convertela nun verxel de vida onde animais e plantas formen un tándem perfecto.

A  compostaxe caseira é unha das prácticas que máis forza está gañando na actualidade, grazas a iniciativas promovidas por algunhas asociacións e institucións que a dan a coñecer. O certo é que na compostaxe son todo vantaxes: con pouco tempo, esforzo e espazo conseguimos un fertilizante espectacular para a horta, e todo isto con moi poucos problemas e sen ningún cheiro!

Gostarías de crear un horto? Podes aprender a facelo co novo coleccionábel que desde hoxe acompaña Nós Diario: Mans á terra. Son 17 entregas en que se achegan as nocións básicas para poder cultivar desde cero, partindo da agricultura ecolóxica. E se non tes terreo no exterior nin unha terraza ou balcón, tamén che ofrecemos alternativas.

Este 1 de abril Nós Diario achega o primeiro fascículo do coleccionábel: Mans á terra, formado por 17 entregas que compoñen un completo curso de horta na casa. Este novo suplemento achega as nocións básicas para poder comezar a cultivar desde cero e poderá poñelas en práctica calquera persoa que o desexar, tanto se ten un terreo no exterior como se vive nun piso interior.

Eva Cameán (Carballo, 1994) é a autora do novo coleccionábel que desde esta quinta feira, 1 de abril, acompañará Nós Diario. Trátase de Mans á Terra, un completo curso de horta na casa composto de 17 fascículos. Cameán é monitora na escola ambiental da Senda Nova e impulsora da horta comunitaria Sementando no Espazo, en Carballo.