Curso de horta na casa: O horto medicinal

As razóns para plantar as nosas propias herbas medicinais son variadas e persoais, e o certo é que non precisamos un gran despregamento de medios para facelo, xa que cun pequeno curruncho nunha horta, balcón, terraza ou cuarto poderemos plantar diversas herbas segundo as nosas preferencias e necesidades. Consellos para facer un horto medicinal Ao igual que nun horto tradicional, debemos ficar pendentes das necesidades de cada herba xa que non hai unha pauta común para todas. Cómpre elixir aquelas máis axeitadas para a nosa zona xeográfica e clima. Debemos escoller un substrato axeitado que sexa rico en nutrientes, que manteña a humidade pero que sexa quen de drenar o exceso dela. Ao igual que co resto de cultivos, hai que planificar o modo de cultivar as herbas e plantas medicinais, ordenándoas por tamaños (desta forma non se roubarán sombra), por cantidade de auga e humidade que precisen e tentando combinalas co resto de cultivos para que fagan unha dobre función de servir para as persoas pero tamén para mellorar a saúde da horta. Que plantas debo cultivar? Ao igual que na horta tradicional debemos seleccionar as plantas que mellor se adapten aos nosos gustos, necesidades e preferencias, así como ás condicións climáticas e zona xeográfica en que nos encontremos. Desta maneira, será máis sinxelo que as plantas saian adiante e prosperen. No caso de elixir cultivos que non se adapten ás nosas condicións climáticas só conseguiremos enchernos de frustración ao ver secar e minguar o noso horto medicinal. A continuación veremos exemplos de plantas que son sinxelas de cultivar e que presentan grandes propiedades para a saúde, alimentación ou para a horta en xeral. —Lavanda A lavanda é unha planta moi fermosa que, alén de ser moi apreciada polo seu arrecendo forte e perfumado, ten moitas propiedades para a horta e as persoas. É ideal para axudar a levar as dores de cabeza tomándoa en infusións varias veces ao día, mais tamén para mitigar o insomnio, problemas dixestivos etc. A lavanda é usada para perfumar e repeler insectos dos armarios ou caixóns e na horta é unha grande aliada ao axudar a atraer polinizadores e a manter á raia pragas como o pulgón, a araña vermella ou os mosquitos. Debe plantarse intercalada entre os cultivos, sendo moi interesante plantala perto de cucurbitáceas como cogombros, cabaciñas, cabazas... Trátase dunha planta que precisa pouca auga e, aínda que require de luz solar, non é unha extremadamente delicada á falta de sol. —Alfábega Outra das plantas que serve tanto para aromatizar, grazas ao seu agradábel olor, como para mellorar a saúde e facer máis interesante a gastronomía é a alfábega. Trátase dun cultivo que precisa bastante rego e luz solar. Pódese usar tanto en cociña para salsas, pizzas, zumes, sopas, ensaladas, infusións... como para realizar máscaras faciais e tónicos capilares, grazas ás súas propiedades antioxidantes, antiinflamatorias e antibacterianas. Na horta serán de grande axuda se as plantamos perto de tomates e pementos ou se as intercalamos con eles, xa que os protexerá de pragas como o pulgón ou a mosca branca, así como de enfermidades grazas ás súas propiedades antibacterianas. Ademais, axuda a mellorar o sabor dos cultivos e a facilitarlles un crecemento e desenvolvemento óptimo. —Menta A menta é outra desas herbas que nacen de forma silvestre, mais que tamén podemos cultivar en testo, xardín ou horta. A menta, ao igual que as herbas anteriores, tamén conta cun agradábel olor e sabor que servirá para aromatizar sopas, ensaladas, infusións, limoadas... É unha grande aliada na horta grazas ás súas propiedades como repelente de ratos e formigas, pero tamén podemos beneficiarnos das súas vantaxes na nosa saúde, pois a menta é unha das plantas con máis propiedades medicinais e axudaranos a soportar a tose, dores musculares ou cambras. A menta é unha planta de semisombra que precisa dun rego bastante frecuente. —Tomiño Deixamos para o final a planta por excelencia de calquera horto medicinal. O tomiño é un fantástico antiséptico natural que serve para tratar moitas e moi diversas afeccións. Actualmente séguense a descubrir os beneficios desta planta de sinxelas características que tan só precisa sol e un pouco de auga para vivir. Ten propiedades antibacterianas, antivíricas, antiinflamatorias, expectorantes, dixestivas, mucolíticas, antioxidantes, analxésicas... unha manchea de beneficios nunha planta de sinxelo cultivo que podemos adaptar tanto ao interior como ao exterior. Ademais, será outra das grandes aliadas na horta xa que servirá para repeler insectos negativos, como a bolboreta da col, e axudará a atraer polinizadores. —Ourego Esta é unha das plantas máis usadas na cociña, xa que serve como condimento de salsas, pastas, pizzas e todo tipo de pratos. Ao igual que as anteriores compañeiras, é un cultivo que proporcionará un agradábel cheiro na horta, casa ou xardín, ademais de contar con propiedades únicas. O ourego axuda cando hai tose, bronquite ou insomnio. Para cultivalo precísase unha boa exposición solar, unha boa temperatura e un rego moderado que facilite a súa floración. Estas son só algunhas das plantas máis sinxelas e comúns que podemos comezar a cultivar na horta ou xardín e polas que podemos comezar a crear o horto medicinal e aromático caseiro. Ademais de gozar de herbas que proporcionarán un agradábel arrecendo na casa ou horta, e que axudarán a combater pragas, poderemos beneficiarnos das súas propiedades para a saúde. Nas seguintes leccións aprenderemos como apañar e conservar as plantas medicinais, tanto cultivadas como silvestres, e desta maneira poder dispor delas en calquera momento durante calquera época do ano. Os 3 'R' na horta: Reciclando pneumáticos Como vimos ao longo das anteriores leccións, son moitos os elementos de refugallo que temos no fogar e que en ocasións acaban sendo reciclados ou tirados directamente ao lixo, pero moitos poderían ter unha segunda vida moi sinxela de lograr, simplemente usando a imaxinación e pondo un pouco de agarimo. Os pneumáticos de coche poden servir para realizar pequenos bancais ou macetas. Podemos decoralos para que queden máis estéticos no xardín ou horta e son moi prácticos, pois con só enchelos de terra xa poderemos plantar neles flores, aromáticas, cultivos... Tamén se pode facer unha torre amoreando cinco ou seis pneumáticos, o que servirá para plantar patacas coas técnicas de cultivo en balde ou barril. Así aproveitaramos ao máximo o espazo e conseguiremos unha produción bastante grande en proporción ao espazo utilizado. Preparados naturais para a horta. Extracto fermentado de dente de león O dente de león é unha herba que podemos atopar en calquera recuncho da horta, camiño, campo, monte... Presenta características e propiedades excelentes para a horta. Con ela aprenderemos a preparar un extracto fermentado que servirá para empregar en árbores froiteiras para combater certas enfermidades, mellorar a calidade dos froitos e axudar a árbore en época de seca. Que preciso? —1 kg de plantas de dente de león (raíces, follas e flores) —Tesoiras ou coitelo —10 litros de auga —Un caldeiro con capacidade para 10 litros mínimo —Un coador —Un pulverizador Receita —Nos meses de primavera (marzo, abril) debemos apañar 1 kg de plantas de dente de león. Podemos aproveitar todas as partes da planta (follas, flores e raíces). —Corta todas as plantas en anacos pequenos e ponos a macerar nun caldeiro cuberto con 10 litros de auga morna. —Deixa o caldeiro uns 15 días nun lugar morno (garaxe, corte...) —Todos os días debemos remover a mestura e ir controlando a fermentación. —Cando desaparezan as burbullas quere dicir que a fermentación rematou, polo que será o momento de pasar o líquido por un coador. —Os restos do fermentado podemos usalos xunto con follas ou herba seca como acolchado para as árbores froiteiras. —O líquido que empreguemos meterémolo nun pulverizador, e o sobrante gardarémolo nunha garrafa ou bidón. Como usalo? O preparado pode usarse desde o mes de febreiro e até setembro. —Como fertilizante podemos empregalo na auga de rego diluído a 20%, usándoo cada 15 días. Isto axudará a un mellor desenvolvemento dos froitos. —Para loitar contra enfermidades causadas por fungos, usaremos este preparado diluído a 5% unha soa vez. Eco-consello Plantar berenxenas perto das patacas axudará a manter á raia a praga do escaravello da pataca.