antropoloxía

Festa dos Maios en Combarro (Poio). / José Olgón
star
Arte e simboloxía nunha festa popular

A soberanía estética dos Maios

M. Xestoso 01/maio/23
Os Maios constitúen unha manifestación estética que sintetiza varias formas de creación: a plástica dos propios Maios, as cántigas que se compoñen para a ocasión, as danzas de moitas localidades galegas... Todas elas son a expresión popular dun campo simbólico que axuda a reafirmar unha identidade e que contribúe a instaurar un imaxinario artístico propio. Onte tiveron lugar os primeiros en Pontevedra, en Poio, en Redondela, no Salnés, en Verín, no Barco... e nos próximos días aínda haberá máis Maios por diversos puntos da xeografía galega.
 
Rafael Quintía cun Meco en Santiago de Arriba, Chantada. (Foto: Rafael Quintía)
star
Entrevistas

Rafael Quintía: Entroido e antropoloxía

Antón Escuredo 10/feb./23
O Entroido galego chamou a atención durante décadas a múltiples especialistas. Malia a cantidade de estudos publicados, a celebración segue a sorprender con novos achados froito de investigacións contemporáneas. O antropólogo Rafael Quintía é un dos estudosos que máis traballou nos últimos anos profesionalmente esta celebración invernal, recuperando testemuñas e achegando novas perspectivas sobre o futuro dos rituais que agora forman parte do percorrido turístico da Galiza.
Nenas e nenos festexan ao redor dun Maio en Pontevedra. (Foto: Juan Mejuto)
CULTURA

Os Maios volven ao país para celebrar a fin do inverno e o auxe da primavera

Manuel Xestoso 30/abr./22
A súa orixe pérdese na escuridade do inicio dos tempos, mais a súa vitalidade continúa a ser un signo de identidade do país. A festa dos Maios foi censurada e prohibida durante séculos polas autoridades relixiosas e civís, mais o seu arraigo entre o pobo permitiulle sobrevivir e mesmo renacer con novos azos nas últimas décadas.
star
Entrevistas

Fátima Braña: "A xente quere Entroido. O problema son as dinámicas de desertización do rural"

Antón Escuredo 25/feb./22
O Boi, o Charrelo, as Señoritas, ... o Entrudio na Veiga, na comarca de Valdeorras, conseguiu manter cos anos unha festa que estivo prohibida durante a ditadura e que case desaparece como consecuencia da emigración forzada. O traballo da veciñanza, a través da asociación O Son de Trevinca e o Fulión da Veiga, foi quen de recuperar algunhas máscaras como a do Charrelo en 2014. Solicitaron ao Concello a realización dun estudo máis completo e de ámbito universitario. Nese traballo, presentado en 2019, participou a antropóloga Fátima Braña.
Un cativo participando no domingo fareleiro, o pasado día 6, de Xinzo de Limia. (Foto: Rosa Veiga / Europa Press)
star
O non tan coñecido inicio do Entroido galego, da tradición á "festa controlada"

Ábrese a esmorga

Lois Alcayde 11/feb./22
O Entroido simboliza a crítica e a loita que, durante o resto do ano, andan ou ben reprimidas ou ben soterradas polas autoridades públicas. Desde os seus inicios até o presente, simboliza unha época de recuperación da primavera, da vida, e do renacer despois dos duros meses de invernía. Nesta reportaxe facemos un breve repaso dos seus primeiros días, entre os que se inclúen o fareleiro, o oleiro ou os de comadres e compadres, que son présa do esquecemento dunha festa, din as expertas e participantes, que vai disolvendo os seus valores tradicionais a medida que se vai internacionalizando e coñecendo alén da Galiza. 

Tradición

María Reimóndez 03/nov./21
Sonia García, co Carballal ao fondo (Nós Diario).
CULTURA

Sonia García, investigadora: "Queren turismo, mais chegará a un Courel baleiro se non se toman medidas"

B. Bouzas 11/ago./21
'Un ano no Carballal. Da vida tradicional aos novos tempos no Courel', da profesora Sonia García, é a novidade editorial que vén de tirar do prelo Canela. Un completo estudo que pon o foco na vida do Courel, desde a antigüidade até os retos e potencialidades de futuro nunha comarca que destaca pola forza da natureza. Conversamos coa autora sobre estas e outras cuesións.
Festa dos Maios en Combarro (Poio). / José Olgón
star
Festa dos Maios

Aí ven o maio! Diálogo coa natureza

Manuel Castro Bastos 30/abr./21
A celebración da Festa dos Maios volverá sufrir os efectos da pandemia e deberá refuxiarse no mundo virtual. Mais non hai medo: sobreviviu a censura da Igrexa e dos poderosos durante séculos, talvez milenios. Moitos concellos prevén actos limitados, exposicións, manifestacións restrinxidas que substituirán a festa nas rúas. Mais o espírito do maio consiste en dialogar cunha natureza da que formamos parte desde as súas escuras orixes. E esa conversa, sen dúbida, tamén sobrevivirá a este azoute.
Pantalla de Xinzo. / Santos
star
Reportaxes

As mil caras do Entroido

Felipe Senén 12/feb./21
A partir do dous de febreiro, día das Candeas, coas vagas do recendo das mimosas e o retorno das bandadas de paxaros, a Galiza das tribos, dos castros, das parroquias e das leiras, esperta coa forza do instinto. E faino sumando saberes da súa ancestral cultura para penetrar no seu espírito, como matinaba Risco. Ábrense entón ás festas do Entroido, á entrada na primavera pola porta festiva das Carnestolendas, en ritos de pasaxe, de iniciación, da carne.
Gustav_Henningsen_800
CULTURA

E se tes o mal no corpo e non o sabes?

M.O. 24/xuño/19

O 24 de xuño cóntanse por milleiros as persoas que acoden ao santuario do Corpiño, na freguesía de Santa Baia de Losón (Lalín), para quitar o meigallo ou ramo cativo. Tamén para acabar con doenzas psíquicas. Que hai detrás destas crenzas?

casto sampedro cartel
Xornadas en Redondela e Pontevedra 3 e 4 de maio

Casto Sampedro, na procura dunha antropoloxía galega

Redacción 02/maio/19

Os labores e preocupacións de Casto Sampedro (Redondela, 11848-Pontevedra, 1937) foron amplos. Folclorista, arqueólogo, historiador, musicólogo, a súa figura serve como escusa ás primeira xornadas que levan o seu nome e que decorrerán entre Redondela e Pontevedra o 3 e o 4 de maio.
 

xestas
CULTURA

Por que se penduran xestas nos carros durante o Primeiro de Maio?

M. Coira 01/maio/19

Durante a xornada do 1 de maio son moitos os carros que nas súas dianteiras levan colgadas unha rama de xesta, ao igual que moitos negocios. Cales son as orixes e os porqués desta tradición galega? 

presentación congreso SIEF
14º Congreso da SIEF

Case un milleiro de antropólogas cítanse en Compostela

Redacción 16/abr./19

Case un milleiro de antropólogas e antropólogos atópanse estes días en Santiago de Compostela na 14ª edición do Congreso da Asociación Internacional de Etnoloxía (SIEF, nas siglas en inglés). Desde o 14 de abril e até o 17 do mesmo mes, 90 mesas servirán para que debatan especialistas chegados de máis de 50 países.
 

Candeloria 1
SOCIAL

Día da Candeloria, o acervo apropiado polo cristianismo

Xosé Lourenzo 02/feb./19

Aínda que sen a forza doutras datas, no calendario da cultura popular galega o Día da Candeloria ocupa un lugar preeminente, como proba o feito de ser protagonista de múltiples refráns que perviven na actualidade. Eis un extracto da información publicada ao respecto no número 332 de Sermos Galiza.

A prohibición da sátira no entroido como delito contra o patrimonio

Rafael Quintía Pereira 17/mar./18
xestas
CULTURA

Que fai unha xesta no teu carro?

R. C. 02/maio/17

En boa parte de Galiza o 1 de maio circulan polas estradas coches cunha ponliña de xesta florida. De onde vén desa tradición?

jl1
JOSÉ LUIS CARDERO, ANTROPÓLOGO

“Nós temos unha curiosidade que vai máis alá da doutros pobos”

R. Castro 03/nov./16

José Luis Cardera (Lugo, 1946) é doutor en Antropoloxía pola Complutense de Madrid. E o sábado participa nas I Xornadas sobre Antropoloxía que organiza esta fin de semana a Sociedade Antropolóxica Galega (SAGA) e que dedican ao mundo do alén. 

CULTURA

Os intermediarios do alén, protagonistas das I Xornadas de Antropoloxía

Redacción 02/nov./16

Aproveitando o tempo de Santos, celébrase desde hoxe na Casa da Luz de Pontevedra as I Xornadas sobre Antropoloxía que botan a andar co título de "“Intermediarios do Alén: defuntos, encantos, curandeiros e chamáns”.