Foi en 1964 cando a Federación Galega de Fútbol decidiu incorporar á súa propia estrutura a Liga da Costa da Morte, unha competición que, se ben botaba a andar oficialmente esa tempada, levaba xa algún tempo funcionando de xeito autónomo potenciada por unha rivalidade comarcal e mesmo local que non decaeu nin un chisco até a actualidade. O 12 de abril dese mesmo ano, oito escadras do arco fisterrán inauguraban unha das competicións máis senlleiras do fútbol galego.
A historia do fútbol nesta zona xeográfica remóntase, loxicamente, tempo atrás. Foi, como no resto da Galiza, a comezos do século XX cando a práctica do balompé –foot ball nas crónicas da época- principiou a súa popularización. Posibelmente ninguén imaxinara naquela altura que un deporte incipiente coma aquel atinxiría cotas de popularidade tan altas, mais o certo, sinala Xosé María Lema, coautor, canda Chema Rei, do libro 50 anos de historia do fútbol da Costa, é que as cifras de espectadores naqueles primeiros encontros dos que se ten constancia a través da prensa da época, revelaban un crecente interese por esta nova práctica deportiva, axiña convertida en verdadeiro espectáculo de masas.
A publicación deste traballo de investigación a catro mans vén completar unha primeira aproximación ao fútbol da Costa da Morte elaborada polo propio Lema a finais dos anos 80. Daquela repasábanse as vodas de prata da Liga da Costa a través do Clube Deportivo Baio, “o único equipo que participou en cada unha das tempadas da competición”, lembra o escritor. Co que vén de saír do prelo, os autores celebran o primeiro século dunha competición que é toda unha referencia do fútbol afeccionado nun momento, o actual, no que pairan as dúbidas a respecto do futuro do fútbol modesto derivadas das esixencias que o Goberno central incluíu na Lei de Emprendedores aprobada en 2013, que obriga a todos os clubes, incluídos os modestos ou os que traballan case en exclusiva coas categorías de base, a dar de alta no réxime xeral da Seguridade Social a todos os seus colaboradores, independentemente da súa relación con estas entidades.
A reportaxe íntegra, unha dupla páxina, sobre a liga de fútbol da Costa da Morte tédela ao voso dispor no número 150 de Sermos Galiza, disponíbel nos pontos de venda habituais e na nosa loxa.