Cuarta petición de transferencia da AP-9: cronograma dunha autoestrada prorrogada até 2048

A convocatoria anticipada das eleccións estatais fixo caducar a proposta de transferencia da AP-9 á Galiza aprobada en 2018 no Parlamento galego por unanimidade. Unha caducidade que obrigaba, unha vez máis, a pór o contador a cero e volver iniciar, desde o principio, o proceso para reclamar no Congreso que a principal infraestrutura viaria da Galiza sexa traspasada a Galiza. Tres peticións formuladas neste sentido desde a Cámara galega —entre 2016 e 2018— non chegaron a bo porto e a AP-9 segue a día de hoxe a xerar beneficios millonarios —68% de aumento en beneficios netos só no primeiro semestre deste ano— á súa propietaria, Itínere, un consorcio formado por fondos de investimento europeos e norteamericanos. O primeiro pleno parlamentario do novo curso político iniciouse co debate da toma en consideración de dúas propostas de transferencia da AP-9, unha presentada polo PP e outra polo BNG. O Partido Popular evitou que a impulsada polos nacionalistas continuase a súa tramitación parlamentaria ao votar en contra da mesma, que si tivo o apoio do PSdeG. As prórrogas da AP-9, unha historia de espolio desde 1977 que se estenderá a 2048 Seguiu adiante a defendida polo PP, que contou co respaldo de nacionalistas e socialistas, e que agora será obxecto de tramitación na Cámara galega para despois, unha vez que sexa aprobada, remitirse ao Congreso. Ana Pontón: "Discriminación a Galiza" A portavoz nacional do BNG foi a encargada de abrir o debate. Responsabilizou os Gobernos estatais tanto do PSOE como do PP de que a AP-9 teña a súa concesión aprobada até 2048. "A historia da AP-9 é a crónica dunha discriminación a Galiza", dixo a líder da oposición. Unha afirmación que completou lembrando que no Estado español só hai tres autoestradas co máximo de tempo de concesión, e dúas delas están na Galiza: a AP-9 e a AP-53 (Compostela-Dozón). A AP-9 xa hai tempo que "foi amortizada", polo que leva anos obtendo beneficios "á custa dos galegos", criticou. A concesionaria da AP-9 incrementa o seu beneficio en 68% até xuño, após aumentar os seus ingresos por peaxe en 12% Defendeu que a transferencia a Galiza desta infraestrutura se faga dotada de "todos os recursos necesarios" e que o obxectivo do nacionalismo é que esa infraestrutura sexa "galega e libre de peaxes". Algo que, incidiu, non guiou o proceder dos "partidos estatais" ao longo destes anos: o PSOE prorrogando en 1993 desde o Executivo estatal a concesión até 2023 e o PP "regalando" no Goberno de José María Aznar unha prórroga concesional até 2048. Prórroga, por outra parte, sobre a que a Comisión Europea anunciou en setembro de 2021 a apertura dun expediente ao Estado español por se facer sen licitación pública. Estamos, pois, ante unha "estafa" a Galiza na que o "único respiro" foi a "histórica rebaixa nas peaxes lograda polo BNG" no acordo para investir Pedro Sánchez, "sabendo que isto non é suficiente". José Manuel Balseiro: "Defendemos o traspaso desde hai anos" O portavoz do PP no debate, José Manuel Balseiro, non gostou da intervención de Pontón. Deixouno claro desde un principio. Acusou o nacionalismo de pasar de falar da autoestrada como unha "navallada á nosa terra" a se querer erixir no "único" defensor da transferencia. Mais, apuntou, "entre defender Galiza e Pedro Sánchez vostedes elixen Sánchez", afirmou, para a seguir presentar o PP como o principal valedor do traspaso da AP-9:"levamos defendendo iso desde hai anos". Porén, desde 2016 foron varias as veces nas que o propio PP vetou no Congreso esta transferencia. Balseiro apuntou que "a AP-9 xestiónase mellor desde a Galiza" e cargou tamén contra o PSOE e Sumar, aos que responsabilizou de "bloquear" o traspaso nesta lexislatura. A Comisión Europea preme o Estado para revogar a concesión da AP-9 a Audasa O voceiro de Infraestruturas do PP reclamou garantías de que a proposta que saia finalmente da Cámara galega non sexa baleirada de contido" durante o seu debate e tramitación no Congreso. "Os galegos queren unha AP-9 sen peaxes ou que estas sexan as mínimas", indicou Balseiro. Patricia Otero: "O traspaso non pode ser unha carga" Patricia Otero, deputada polo PSdeG no debate de toma en consideración das propostas, anunciou o voto favorábel da súa formación a ambas as dúas. Mais lamentou que tanto o PP como o BNG "agochen cal pode ser o custo económico que pode ter para os galegos e galegas este traspaso". "Hai que saber canto custa asumir esta infraestrutura", puxo de manifesto. A socialista atribuíu ao Goberno de Pedro Sánchez a bonificación das peaxes e anunciou que será "un Goberno socialista en Madrid [en referencia a un Executivo estatal] quen poña a transferencia sobre a mesa". Nesta liña, Otero dixo que durante o Executivo de Pedro Sánchez "catro de cara 10 quilómetros de autoestradas do Estado español pasaron a ser gratuítas". Audasa incrementa os seus beneficios netos máis de 70% Unhas medidas que, polo menos até o de agora, non afectaron a Galiza, que é o territorio do Estado español onde hai máis quilómetros de vías de pago: 330,8 quilómetros. A segunda comunidade con maior número de quilometraxes con peaxe é Euskadi, con 248, dos que 171 corresponden ás deputacións vascas e só 77 ao Estado. Territorios máis grandes que a Galiza, como Catalunya, Castela-A Mancha, Castela e León ou Andalucía teñen moitos menos quilómetros de pago: 145, 214, 201 e 157, respectivamente. E en Estremadura ou Cantabria, non existen as peaxes. 3.500 millóns de euros en peaxes desde a posta en marcha da autoestrada A AP-9 é a xoia da coroa das autoestradas no Estado. A vía, cuxas obras comezaron na década dos 70 e percorre a fachada atlántica do país entre Ferrol e a fronteira portuguesa até sumar 178 quilómetros, ten como titular Audasa, propiedade de Itínere, un consorcio formado por fondos de investimentos europeos e norteamericanos. A estrada aparece como unha das vías de xestión privada máis rendíbeis do Estado, até o punto de que a concesionaria agardaba en 2020 ter uns beneficios de 9.561 millóns de euros até 2048, ano de remate da autorización administrativa de explotación da vía. As galegas e galegos levan pagados ao redor de 3.500 millóns en portaxes por circular pola AP-9. Segundo as contas presentadas pola compañía concesionaria, desde 1979, ano de apertura ao público do primeiro tramo, a autoestrada achegou aos seus titulares uns beneficios de ao redor de 1.000 millóns. Audasa, a concesionaria da autoestrada AP-9, obtivo un beneficio neto de 36,12 millóns de euros no primeiro semestre deste ano, o que supón 68,35% máis que no mesmo período de 2022, segundo datos non auditados remitidos pola compañía á Comisión Nacional do Mercado de Valores (CNMV). Este resultado explícase, en parte, polo crecemento do número de viaxes rexistradas, xa que a firma contabilizou 24.076 vehículos ao día pola autoestrada, 3,75% máis. Devandito incremento permitiulle aumentar os seus ingresos por portaxes en 12,08%, até os 89,73 millóns de euros entre o mes de xaneiro e o de xuño deste ano.