O Mandato británico de Palestina

O sistema de Mandatos da Sociedade de Nacións entregou aos vencedores da I Guerra Mundial a administración de territorios controlados previamente polas potencias derrotadas (Imperios alemán, autrohúngaro e otomano), nunha pouco disimulada forma de colonialismo. Se ben o obxectivo dos Mandatos era guiar os pobos cara á súa independencia, o Mandato británico de Palestina (29 de setembro de 1923-14 de maio de 1948) obviou os dereitos políticos e nacionais palestinos e subordinou a creación de institucións de autogoberno á promesa de estabelecer un fogar nacional xudeu en Palestina. Desde que Gran Bretaña toma o control de Palestina, a finais de 1917, prodúcese unha inmigración xudía en masa, promovida pola Organización Sionista Mundial, pasando a poboación xudía de 9% (56.000) en 1918 a 32% (608.000) en 1947. Os notables trocos na composición demográfica de Palestina crearon tensións e violencia entre os árabes palestinos e os xudeus europeos, revoltas antisionistas e unha importante rebelión árabe (1936-1939) brutalmente reprimida polos británicos. A orixe do conflito Cómpre lembrar que o conflito non xorde do odio dos árabes cara aos xudeus, pois até entón unha minoría de xudeus vivira na rexión sen maiores problemas, senón que nace do desexo dos árabes palestinos de independencia nacional e do seu rexeitamento da Declaración Balfour e do obxectivo sionista de estabelecer un fogar nacional xudeu en Palestina, ou o que é o mesmo, da colonización da súa terra por estranxeiros. Desde comezos do século XXI, máis de 40% da poboación xudía mundial vive en Israel A finais dos anos 30, Londres, consciente de que non pode satisfacer a "dobre obriga" adquirida (independencia nacional árabe palestina e fogar nacional xudeu), propón, sen éxito, a partición de Palestina en dous Estados independentes, un árabe palestino e o outro xudeu, con Xerusalén como un enclave baixo un Mandato da Sociedade de Nacións, e posteriormente a creación dun Estado independente unificado. A realidade é que o Mandato británico permitiu que a minoría xudía acadara unha posición de superioridade sobre os árabes palestinos e en 1947 os xudeus xa tiñan un exército e institucións de autogoberno como a Axencia Xudía. A situación estaba nun punto morto nunha Palestina devastada pola violencia, con organizacións xudías como Haganah, Irgun e Lehi practicando o terrorismo, polo que Londres decide poñer fin ao seu mandato e transferir a cuestión palestina á ONU, creada en 1945 como sucesora da Sociedade de Nacións. En Palestina non se aplicou o principio de autodeterminación dos pobos que si se aplicou a outros territorios árabes baixo o sistema de Mandatos, e o 29 de novembro de 1947 a Asemblea Xeral da ONU aproba a Resolución 181, a "Resolución de Partición de Palestina", que entregaba 55% do territorio aos xudeus e 45% aos árabes, mentres Xerusalén, de grande importancia relixiosa para cristiáns, musulmáns e xudeus, ficaba baixo control internacional. Control do territorio Malia que demandaba máis territorio, a Organización Sionista aceptou o plan, pois aseguraba o seu obxectivo de estabelecer un Estado Xudeu en Palestina. Mais os árabes palestinos e os países árabes rexeitaron o plan, que nunca foi implementado, sobre un territorio onde constituían 68% da poboación e posuían o 94% da terra. A violencia intensificouse cos civís palestinos como principais prexudicados. O 14 de maio de 1948 David Ben-Gurion, líder da Organización Sionista Mundial e presidente da Axencia Xudía, proclamou a fundación do Estado de Israel, desencadeándose inmediatamente a primeira guerra árabe-israelí cando tropas dos países árabes veciños acoden en apoio dos palestinos. Ao remate da guerra en 1949 Israel controlaba 67% de Palestina, incluída a metade oeste de Xerusalén, ficando Gaza e Cisxordania baixo a administración de Exipto e Xordania respectivamente. Dos dous Estados previstos na Resolución de Partición da ONU, só o Estado xudeu de Israel vira a luz. O movemento sionista conseguira facer realidade o seu soño co estabelecemento do Estado de Israel como a patria para o pobo xudeu. Nas décadas posteriores, xudeus de todo o mundo continuaron chegando á rexión e a comezos do século XXI máis de 40% da poboación xudía mundial vivía en Israel. Mais para os árabes palestinos a proclamación do Estado de Israel supuxo unha auténtica catástrofe, Nakba en árabe: o desprazamento de 726.000 persoas das súas casas, das súas vilas e das súas cidades, e o inicio dun longo período negro na súa historia, un período caracterizado pola opresión, a violencia e a humillación permanente por parte do Estado de Israel.