Conta atrás: inicia a campaña electoral en Euskadi, marcada pola pugna entre PNV e EH Bildu

Un minuto despois da medianoite comezou a campaña electoral de cara ás eleccións lexislativas que decorrerán o vindeiro 21 de abril en Euskadi, nuns comicios que desembocarán sexa como for na designación dun novo lehendakari após a renovación das candidaturas do Partido Nacionalista Vasco (PNV) e de EH Bildu, as únicas forzas ás que as enquisas outorgan posibilidades de vitoria. Aínda así, todo indica que Imanol Pradales, candidato do PNV en substitución do actual mandatario, Iñigo Urkullu, será o novo ocupante da Lehendakaritza tras reiterar o secretario xeral e candidato do PSOE territorial, Eneko Andueza, que repetirán a coalición de Goberno que os jeltzales encabezan desde 2016. Máis alá dos cálculos que medios estatais atribúen a EH Bildu -seguir medrando até estar en disposición de liderar o Executivo de Euskadi en 2028-, os comicios pivotan arredor dunha nova batalla para encabezar o nacionalismo vasco, e da posibilidade de que por primeira vez desde a fin da ditadura franquista o PNV non sexa a forza máis votada nas eleccións territoriais. Ademais, apenas nunha ocasión, nas parlamentarias de 1986, foi superado a nivel de escanos -polo PSOE- logo da escisión que derivou na creación de Eusko Alkartasuna. Precisamente o sorpasso dos abertzales ao PNV nos comicios municipais, forais e estatais do pasado ano impulsou a dirección da formación a optar por non presentar por cuarta ocasión Urkullu á Presidencia, nunha tendencia que EH Bildu busca consolidar con Pello Otxandiano como candidato. O certo é que os traballos demoscópicos difundidos antes do comezo da campaña concordan en que ambas as dúas forzas soberanistas están nun empate técnico. A última publicada, a de EM-Analytics para Crónica Vasca, estima en 28 asentos cada un no Eusko Legebiltzarra (Parlamento Vasco) os seus resultados. Bildu baralla un pacto co PNV para "impulsar o soberanismo" e con outras forzas para facer "políticas de esquerdas" Ao tempo, o Gabinete de Prospección Sociolóxica do Goberno de Euskadi elevou a 29 escanos o empate, mentres que o Centro de Investigacións Sociolóxicas español sostén que o PNV parte con vantaxe e alcanzará 30-31 representantes, por 28-29 de EH Bildu. Non obstante, e á expensas do que aconteza nunha campaña electoral que se prolongará até un minuto antes da medianoite do 19 de abril, as porcentaxes de persoas indecisas benefician EH Bildu, cos números máis baixos entre todas as formacións segundo a enquisa de Sigma Dos, 6,4% das e dos seus electores. En cambio, o PNV achégase a 13%. Amais de cuestións como as tensións con ELA, a forza sindical nacionalista ligada historicamente co PNV, a deterioración dos servizos públicos -entre críticas polo avance das privatizacións-, especialmente a sanidade, é un dos eixos principais que estarían a afectar o desempeño electoral dos jeltzales. Isto levou EH Bildu a colocar como “prioridade” fundamental do seu “programa de Goberno”, presentado a quinta feira, a mellora do sistema público de saúde vasco, nunha proposta que inclúe elevar 10% o número de profesionais da Sanidade nos primeiros 100 días da nova lexislatura. A nivel económico defende incrementar o salario mínimo até 1.400 euros, unha xornada laboral de 32 horas semanais sen diminución do salario e pensións mínimas de 1.080 euros. Á vez, debulla unha relación “confederal” co Estado e fai fincapé na necesidade de “desmilitarizar” o país, coa saída da Garda Civil e da Policía española. O programa electoral do PNV circunscribe as demandas de autogoberno ao pactado co PSOE para permitir a investidura de Pedro Sánchez como presidente estatal, como o cumprimento íntegro do Estatuto ou o recoñecemento nacional de Euskadi. Tamén asegura que se contratarán máis profesionais na Sanidade, marcando un prazo máximo de 48 horas para recibir atención médica. Na presentación a cuarta feira do documento, o líder do PNV, Andoni Ortuzar, incidiu na súa “experiencia e xestión” fronte á “experimentación, ocorrencias e incertezas” de EH Bildu. Oskar Matute, deputado de EH Bildu: "As forzas soberanistas temos a chave da gobernabilidade do Estado" Todas as enquisas apuntan que na peor das situacións, a forza progresista reducirá drasticamente a distancia en relación ás eleccións vascas de 2020, nas que ficou con 21 deputadas e deputados, 10 menos que o PNV e por diante do PSOE (10), Partido Popular (PP)-Ciudadanos (6), a coalición liderada por Podemos (6) e Vox (1). Fin da precampaña EH Bildu e o PNV elixiron Gasteiz para o último acto antes do comezo da campaña, uns eventos para os que PSOE e PP, que coincidiron en Bilbo, desprazaron responsábeis estatais. O primeiro á vicepresidenta primeira do Goberno español, María Jesús Montero, e o segundo á secretaria xeral, Cuca Gamarra. O líder do PP, Alberto Núñez Feixoo, súmase a sexta feira á campaña e o presidente español o sábado. Tamén resolveu implicar desde o primeiro momento responsábeis estatais Podemos, con Irene Montero, a súa candidata ás eleccións europeas de xuño, presente no acto en Bilbo, e no que atinxe a Sumar, única forza que elixiu Donostia, Yolanda Díaz, coordinadora xeral e vicepresidenta segunda española, chega o sábado a Euskadi para entrar no proceso electoral. Sumar e Podemos loitan por entrar no Parlamento No caso de Podemos, e logo de que as forzas coas que se coligou hai catro anos optaran nesta cita electoral por unirse a unha alianza con Sumar, as sondaxes brindan poucas opcións de que sexa quen de entrar no lexislativo, a mesma posición na que se atopa Vox. Tampouco ten garantías de acceder pero si máis posibilidades en base ás enquisas Sumar, que aspira a superar o fracaso das galegas, nas que non logrou entrar no Parlamento, para o que confía na maior implementación territorial da federación vasca de Izquierda Unida en comparación coa galega. Galegos, vascos e cataláns, os cidadáns 'menos españois' de todo o Estado No tocante a PP e PSOE, ficarían cuns resultados similares aos de 2020, coa atención posta nesta última formación ante a posibilidade de que non acade representación dabondo para compensar unha hipotética baixada do PNV e perdan no próximo mandato a maioría absoluta coa que contan. Unha das chaves das votacións, asegura El Correo, é a “desmobilización social”, coas enquisas adiantando que a abstención roldará 40%, o que suporía un descenso de arredor de 10% desde 2020. En todo caso, incluso na propia prensa vasca, horas antes do inicio da campaña a información electoral competía coa vinculada á final da Copa do Rei de fútbol masculino do sábado, na que participará o Athletic Club de Bilbo.