Os Estados Unidos concentran máis da metade do gasto mundial en armas nucleares

Até 77.000 millóns de euros gastaron en 2022 os nove Estados que posúen oxivas nucleares en armamento atómico, desvelou a segunda feira o informe anual da Campaña Internacional para Abolir as Armas Nucleares (ICAN), que incide en que os datos reflicten unha alza de 3% nestas partidas comparadas con 2021. O documento Desperdicio: Gasto mundial en armas nucleares en 2022, fai fincapé en que deste total até 27.000 millóns de euros foron ás arcas de empresas privadas, que xa teñen asinados contratos neste ámbito por valor de 259.000 millóns de euros, algúns deles de décadas de duración. Só o pasado ano, as compañías do sector fixéronse con contratos por case 15.000 millóns de euros, en paralelo a un labor de presión aos Executivos para beneficiar os seus intereses no que investiron máis de 100 millóns de euros só en Washington e París. Estas empresas e os Gabinetes de países con armas nucleares tamén financiaron ao tempo grupos de expertos “para influír na política gobernamental e nas actitudes públicas cara ás armas nucleares”. Os dez máis importantes, todos achegados aos membros da Organización do Tratado do Atlántico Norte, recibiron en 2022 entre 21 e 36 millóns de euros, principalmente procedente de Gobernos. O informe da ICAN subliña que 52,7% do gasto en todo o planeta en armas nucleares é responsabilidade dos Estados Unidos, con 40.600 millóns de euros, o que supón máis de 77.000 euros cada minuto a pesar da redución de gasto con relación a 2021. O segundo Estado nesta listaxe é a China, que gastou case 11.000 millóns de euros, pouco máis dunha cuarta parte do dedicado por Washington, cunha alza de 6%, e no terceiro aparece Rusia, que cun aumento do gasto semellante ficou perto dos 9.000 millóns de euros. Por detrás atópase o Reino Unido, con 6.300 millóns de euros, un 11% máis que na anterior avaliación, un aumento só superado polo da India, que subiu 22% o gasto até 2.500 millóns de euros. Ademais, Francia gastou 5.200 millóns de euros, Israel 1.110, Paquistán 930 e Corea do Norte 550. Moscova e Washington á cabeza en armamento Aliás do informe da ICAN, o Instituto Internacional de Estudos para a Paz de Estocolmo (Sipri), emitiu a última actualización sobre o estado do armamento nuclear, na que corrobora que Rusia e os Estados Unidos acumulan arredor de 90% das 12.512 oxivas nucleares que estima existen no mundo, un terzo delas xa despregadas en equipamento militar. Aínda que o Sipri apunta que estas cifras se mantiveron “relativamente estábeis en 2022”, advirte que “a transparencia con respecto ás forzas nucleares diminuíu en ambos os países a raíz da invasión rusa de Ucraína”. Amais de Washington e Moscova, con 1.770 e 1.674 armas nucleares despregadas en xaneiro de 2023, só Francia, con 280, e o Reino Unido, con 120, teñen segundo a entidade este armamento xa preparado para ser utilizado. No que atinxe ás cifras totais, Rusia conta con 5.889 oxivas atómicas e os Estados Unidos con 5.244, a moita distancia do resto de Estados da clasificación. Pola súa parte, a China ten 410, Francia 290, o Reino Unido 225, Paquistán 170, a India 164, Israel 90 e Corea do Norte 30. Tanto a ICAN como o Sipri coinciden en que está en marcha un proceso de modernización dos arsenais nucleares, con novas despregaduras de armas atómicas ou sistemas de armas con capacidade nuclear. "Seguridade real" Unha das autoras do informe da ICAN, Alicia Sanders-Zakre, puxo o foco en que o “desperdicio” de cartos en armas nucleares “non fixo nada para mellorar a seguridade global”, e reiterou que a “seguridade real” é a que prové o Tratado para a Prohibición das Armas Nucleares, “onde case a metade dos Estados membros da Organización das Nacións Unidas (ONU) rexeitan estas ferramentas de terror e intimidación”. A este respecto, o director do Sipri, Dan Smith, recalcou que “neste período de gran tensión xeopolítica e desconfianza, con canles de comunicación entre rivais con armas nucleares fechados ou que apenas funcionan, os riscos de erros de cálculo, malentendidos ou accidentes son inaceptabelmente altos”, reclamando “restaurar a diplomacia nuclear e fortalecer os controis internacionais sobre as armas nucleares” tras constatar que “estamos a entrar nun dos períodos máis perigosos da historia da humanidade”. Esta nova situación, que o organismo sueco explica pola invasión rusa de Ucraína, incidiu de forma determinante nas conversas ao respecto, coa suspensión por parte de Washington do diálogo de estabilidade estratéxica bilateral con Rusia e o anuncio de Moscova da suspensión da súa participación no pacto Novo Start. Así e todo, o Sipri sostén que na última avaliación as forzas nucleares continuaban dentro dos límites do tratado. Neste contexto, os Estados Unidos e o Reino Unido rexeitaron difundir publicamente a información sobre as súas forzas nucleares en 2022, algo que fixeran en anos anteriores, relata a entidade, que detalla que Londres, após facer público que aumentaría de 225 a 260 o seu límite de oxivas atómicas, trasladou que non volvería revelar a cantidade de armas nucleares que ten ou o número de oxivas despregadas. O director do Programa de Armas de Destrución Masiva do Sipri, Wilfred Wan, salientou que “por primeira vez desde a Segunda Guerra Mundial esta competencia nuclear tan elevada aumentou drasticamente o risco de que as armas nucleares sexan utilizadas nun arranque de ira”, e alertou de que “a maioría dos países con armamento nuclear están a endurecer a súa retórica sobre a importancia destas armas”. Neste sentido, Susi Snyder, a outra autora responsábel da publicación da ICAN, criticou que a “industria armamentística leve 35% dos cartos [en armamento nuclear] mentres lles di aos seus accionistas que facer presión contra o desarme nuclear é algo bo para o negocio”. Á vez, apuntou que “estes milleiros de millóns poderían terse investido na reconstrución” tras a Covid-19 e na “loita contra o cambio climático e a perda de biodiversidade”. Un "improbábel" acordo con Irán O Sipri considera “cada vez máis improbábel” un novo acordo nuclear como o asinado en 2015 entre os membros permanentes do Consello de Seguridade da ONU, Alemaña e a Unión Europea con Irán para que limitase o enriquecemento de uranio a cambio da fin das sancións coercitivas contra o país, e que os Estados Unidos racharon de forma unilateral en 2018. A entidade sinala o apoio militar de Tehran a Rusia e a situación interna do país como os principais obstáculos.