Erdogan vincula a entrada de Turquía na UE coa adhesión de Suecia á OTAN

Turquía “estivo agardando na porta da Unión Europea (UE) durante máis de 50 anos e case todos os países membros da Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN) agora son membros da UE”, afirmou na segunda feira o presidente turco, Recep Tayyip Erdogan, antes de dirixirse a Vilnius, Lituania, onde decorrerá a terza e cuarta feira a cimeira da alianza militar liderada polos Estados Unidos. Nese sentido, reclamou aos países do bloque comunitario que “abran o camiño de Turquía na UE”, cando isto aconteza, “abriremos o camiño [da OTAN] para Suecia como o fixemos para Finlandia”, sostivo. Ao tempo, Erdogan ratificou que “fago este chamamento a eses países que fixeron agardar Turquía ás portas da UE durante máis de 50 anos”. Os lexislativos de Turquía e Hungría son os únicos entre os Estados da alianza militar que aínda non aprobaron o ingreso de Suecia, país que asinou hai un ano xunta Finlandia un memorando con Ancara para facilitar a extradición de membros do Partido dos Traballadores do Kurdistán (PKK) e outras organizacións que o Executivo de Erdogan considera “terroristas” ou erguer as restricións de vendas de armamento a Turquía, unha medida imposta pola ocupación turca no norte de Siria, aliada cos grupos terroristas que controlan o territorio oposto ao Goberno de Bashar al Asad. Malia que no caso de Finlandia a súa incorporación á OTAN foi finalmente aprobada, a de Suecia -que endureceu a súa lei antiterrorista a petición de Turquía- sigue parada, entre reclamacións de Ancara para que persiga con máis énfase militantes kurdos e outros grupos no seu territorio. No que atinxe a Hungría, o veto responde as críticas de Suecia á situación do sistema democrático de Budapest. Queima do Corán A finais de xuño, e entre presións de Washington e da OTAN para que Ancara aceptase antes da cimeira en Vilnius a entrada de Suecia na alianza militar, a queima dun Corán impulsada pola extrema dereita sueca -que en paralelo é o principal apoio parlamentar do Executivo de Ulf Kristersson- volveu afastar as posicións de ambos os dous países á hora de abordar o ingreso na OTAN. A pesar disto, o secretario xeral da alianza militar, Jens Stoltenberg, insistiu tras as declaracións de Erdogan en que “aínda é posíbel ter unha decisión positiva” ao respecto da adhesión de Estocolmo no transcurso do cumio. Asemade, subliñou que a entrada de Turquía na UE non formaba parte do acordo de 2022, apuntando que en todo caso apoia a intención turca de integrarse no bloque comunitario. Pola súa parte, o chanceler alemán, Olaf Scholz, negouse a valorar a solicitude de Erdogan recalcando que “non está relacionada co outro tema e polo tanto creo que non debe verse como un asunto relacionado”. Dana Spinant, voceira da Comisión Europea, reiterou tamén que “non se poden vincular os dous procesos con respecto a Turquía”, asegurando que “o proceso de adhesión de cada país candidato baséase nos méritos de cada país”. Amais, esta situación pon de manifesto o papel dos vínculos entre a UE e a OTAN, pois aínda que Bruxelas traballa para profundar a cooperación coa alianza militar até tres Estados do bloque comunitario, Irlanda, Austria e Malta, considéranse neutrais. O domingo, Erdogan comunicou nunha conversa telefónica co seu homólogo estadounidense, Joe Biden, que quería unha mensaxe “clara e forte” no cumio a favor de que Ancara entre a formar parte da UE, nunha conversa centrada no veto turco a Suecia. A Casa Branca sinalou que os líderes pactaron continuar o debate en Vilnius, e non mencionou a petición turca. Arredor desa cuestión, Erdogan e Kristersson reuníronse onte xa en Lituania. Porén, o propio Erdogan rebaixou as expectativas indicando que “non é posíbel dar un paso aquí a menos que o Parlamento turco tome esta decisión”, e criticou que os medios occidentais vinculen a venda de cazas por parte dos Estados Unidos coa aprobación á adhesión de Suecia. Nesa liña, refire The Guardian que Biden intenta fechar un acordo con catro Estados para permitir que Turquía adquira avións de combate F-16 coa condición de que non se usen contra Grecia, un extremo que até o de agora vetou o Congreso estadounidense. 1.300 millóns de euros Así e todo, Ancara exixe a Washington que devolva os case 1.300 millóns de euros que pagaron por facerse con cazas F-35, nun programa do que Turquía foi expulsada en 2019 por adquirir sistemas de defensa aérea rusos. En todo caso, “os últimos comentarios de Erdogan sorprenderon os analistas turcos experimentados”, recolle AP, que resolve que se en última instancia o mandatario turco mantén este condicionante para a entrada de Estocolmo na OTAN redúcense drasticamente as opcións suecas de entrar a curto prazo na alianza militar. A candidatura de Turquía, pendente desde 1999 Ancara solicitou a súa entrada na Comunidade Económica Europea -precursora da actual UE- en 1987, e foi aceptado como candidato en 1999, catro anos despois de asinar con Bruxelas un pacto para unha unión aduaneira. Aínda que as negociacións se mantiveron formalmente até 2018, cando o bloque comunitario denunciou a deterioración da democracia turca ou a falta de independencia do poder xudicial con posterioridade á transformación do réxime parlamentar nun presidencial, a súa posíbel entrada xa se vira freada por cuestións como a relación con Grecia ou a situación da illa de Chipre, dividida entre a República Turca do Norte de Chipre e a República de Chipre, que forma parte da UE. Isto non impediu pactos como o acordo migratorio para que Turquía freara a chegada de persoas refuxiadas á UE. Política exterior As declaracións de Erdogan poden supor un xiro na política exterior turca, que cultivaba boas relacións con Rusia e outros actores defendendo a súa autonomía estratéxica, após ser acusado por Moscova de incumprir un acordo para que prisioneiros de guerra ucraínos ficaran en Ancara até a fin da guerra en Ucraína tras unha reunión entre Erdogan e o presidente ucraíno Volodimir Zelenski.