Innovar en mercados: é Cabo Verde unha oportunidade para Galicia?

O pasado 20 de xaneiro o pobo caboverdiano celebraba o 51 aniversario do día da súa declaración de liberdade, que non foi recoñecida ata xullo de 1975. A día de hoxe, e con arredor de medio millón de habitantes, as súas dez illas volcánicas macaronésicas son fonte de contrastes. Cun PIB modesto, pero crecente –por volta de 3.300 dólares, mais case 7.000 en paridade de poder adquisitivo (PPA)–, Cabo Verde concentra a súa actividade económica no sector servizos e na industria. A pesar da súa situación privilexiada para o comercio marítimo, é , porén, seu sector turístico o que se configura como motor presente e futuro de desenvolvemento. O clima e a súa singularidade natural conforman, sen dúbida, unha vantaxe comparativa. Industria O mar e a pesca constitúen outra das actividades económicas sen as que non é posible comprender a idiosincrasia do pobo caboverdiano. En canto á industria, a dificultade de acceso ás materias primas condiciona o crecemento e desenvolvemento económico, de maneira que apenas unhas poucas grandes empresas relevantes están localizadas nas illas. Entre elas Toyota, Coca-Cola ou a cerveceira local Stela (Krioula). Este contexto industrial e de dependencia do turismo, unido ao feito de que a súa produción agrícola apenas cobre un 10% das necesidades locais, converten Cabo Verde nun país altamente dependente do exterior. A pesar da escaseza de recursos, unha eficiente xestión da economía e continuadas reformas lograron a atracción do investimento estranxeiro e o estímulo do sector privado, o que conduciu nos últimos anos a unha mellora dos ingresos do país (malia os efectos da pandemia). O país continúa a súa apertura e en 2008 pasou a ser membro da Organización Mundial do Comercio. Esta realidade permite que territorios coma o galego poidan amosar o seu interese neste arquipélago atlántico, máis se cabe se temos en conta a proximidade lingüística (aínda que o crioulo caboverdiano é o de maior uso común, a poboación coñece e pode expresarse nun portugués de non dificultosa comprensión). Cabo Verde é tras Portugal e Brasil o terceiro destino das exportacións galegas a territorios da Comunidade de Países de Lingua Portuguesa Turismo Con estes condicionantes, non sorprende que, tras Portugal e Brasil, Cabo Verde sexa o terceiro destino das exportacións galegas a países da CPLP (Comunidade de Países de Lingua Portuguesa). Máis de cen empresas galegas tiveron actividade comercial co país insular o ano pasado. E é que a economía caboverdiana presenta múltiples oportunidades para os negocios. As vantaxes climáticas ofrecen a oportunidade de desenvolvemento para sectores coma o enerxético (por exemplo, a través da enerxía solar). O propio sector turístico, o que centra a actividade económica, é aínda fonte de discusión en canto ao modelo a aplicar. Cunha oferta hoteleira atomizada, e o crecente interese inmobiliario, as propostas para o sector son diferentes. Nunha recente estadía como profesor convidado na Universidade de Cabo Verde (pública), tiven a oportunidade de comprobar esta realidade. Mentres persoas investidoras e clase alta prefiren apostar máis por un modelo do tipo sol e mar (a semellanza das Illas Canarias), desde o ámbito académico deféndense outros modelos máis centrados no turismo verde e "sostible" –unha área na que Galicia conta con coñecemento específico e saber facer–. Se ben o primeiro modelo é o que parece estar impoñéndose, hai aspectos coma o cultural que poderían potenciar e vertebrar calquera das dúas escollas. Ademais do interese histórico, ou da riqueza e variedade musical, Cabo Verde presente interese noutras áreas, como a antropolóxica. Na actualidade, compañeiras investigadoras galegas como Luzia Oca tenden pontes desde este último punto de vista co país insular, apoiando proxectos e poñendo en valor, con perspectiva de xénero, a actividade das comunidades e mulleres caboverdianas. Así é que o proceso de desenvolvemento económico está en marcha no país, e as oportunidades de negocio existen. Ás veces máis perto do que poida parecer a simple vista. Tanto é así que é posible percibir que, con alta probabilidade, diversas zonas do país acabarán por presentar un aspecto diferente en apenas un par de décadas, probablemente froito do interese especulador, e non doutras alternativas máis sustentables. Aínda que o modelo que finalmente se acabe impoñendo non sexa do gusto dunha parte da poboación local (e non local), o certo é que as perspectivas futuras de crecemento dotarían ao país dun aliciente máis como mercado.