Consolidación do infrafinanciamento da sanidade galega

Existen diversos indicadores que nos amosan que o sistema sanitario galego está cada vez máis deteriorado, en boa medida pola escaseza de recursos para o seu mantemento e consolidación. Segundo datos do propio Instituto Galego de Estatística (IGE), os días de espera cirúrxica en hospitais no ano 2022 superan os 75, unha cifra en si mesma preocupante, pero que o é aínda máis porque os días de espera son superiores aos que existían no ano 2011, que se achegaban a 65. É dicir, nos últimos doce anos a Xunta non só fracasou reducindo as listas de espera, senón que as aumentou en dez días. Ao mesmo tempo, o número de camas hospitalarias instaladas non deixou de caer dende o ano 2008. Dende máis de 7.900 camas ás menos de 7.300 actuais. É dicir, nos últimos quince anos os hospitais galegos perderon máis de 600 camas. O dato é aínda máis preocupante se en lugar de observar as camas instaladas vemos as camas en funcionamento. As camas que efectivamente funcionan sobre as existentes non chega a 90% do total para o ano 2021 (o último ano con datos), o que quere dicir que de dez camas, unha non está dispoñible. Esta cifra supón unha das menores taxas de aproveitamento das camas hospitalarias de todo o século XXI en Galiza, o que significa que nos últimos vinte anos a eficiencia do sistema, medido nas camas dispoñibles, está caendo. Atención Primaria Os recursos de Atención Primaria tamén se están amosando insuficientes. Esta situación é particularmente importante porque se os sistemas de atención primaria non funcionan correctamente empeora a calidade asistencial e ao mesmo tempo contribúese a colapsar os sistemas hospitalarios, en particular nos servizos de urxencias. Se ben nos últimos quince anos as necesidades asistenciais da poboación galega aumentaron na Atención Primaria (en boa medida produto do avellentamento da poboación) os recursos para prover esa cobertura non o fixeron na mesma medida: na actualidade o número de médicos xerais en Atención Primaria é de 2.643, cando no ano 2013 eran 2.600. É dicir, o ritmo de crecemento dos médicos nos últimos dez anos é a catro ao ano, unha cifra moi escasa se a premisa fose mellorar a calidade da sanidade galega. Se ben nos últimos 15 anos as necesidades asistenciais da poboación galega aumentaron na Atención Primaria, os recursos para prover esa cobertura non o fixeron Para valorar correctamente estes datos é interesante ver o acontecido no período previo: entre os anos 2004 e 2010 o número de novos médicos en Atención Primaria aumentou en 564. É dicir, así como na primeira década do século XXI houbo un interese claro en mellorar o sistema sanitario, dotándoo de máis recursos e persoal, esta dinámica paralizouse totalmente a partir do ano 2010. Polo tanto, se os recursos humanos deixan de medrar, pero as necesidades asistenciais aumentan, resulta obvio pensar que o servizo remata por deteriorarse. Orzamentos 2024 O principal indicador para poder mellorar a calidade asistencial de calquera sistema sanitario son os recursos económicos dos que dispón. Como podemos ver na gráfica, a evolución do financiamento do Sergas dende os Orzamentos da Xunta de Galiza tivo unha evolución errática, cunha forte caída a partir do ano 2010 e unha leve repunta nos últimos anos. Analizado por períodos, entre os anos 2005 e 2009 prodúcese un importante incremento orzamentario en materia sanitaria. O ano 2009 supón o primeiro punto de inflexión: o cambio de goberno na Xunta e o inicio da crise económica internacional deriva nun cambio de prioridades políticas, vivíndose unha redución constante no orzamento sanitario até o ano 2014. O ano 2015 supón un cambio de tendencia cara unha leve recuperación, que ten como características fundamentais o lento crecemento e a non recuperación dos valores de financiamento do ano 2009 até o ano 2021. O ano 2020 marca un terceiro cambio de ciclo, caracterizado por unha evolución máis ben errática dos recursos dedicados á sanidade: dende un forte incremento no ano 2021, en boa medida impulsado polas necesidades ligadas á pandemia da Covid, a unha nova redución e posterior crecemento. Vendo a evolución dos orzamentos dos últimos dous anos, semella que a evolución volverá á lóxica posterior ao 2015: crecemento lento e infrafinanciamento estrutural. Que tería pasado se a Xunta de Galiza tivese investido en sanidade simplemente a mesma cantidade anual que se empregou no ano 2009? Que nos últimos quince anos a sanidade galega tería obtido máis de 2.600 millóns de euros adicionais aos recursos dos que dispuxo. Os recortes aplicados en sanidade aínda non foron repostos.