Análise

Cadro de mando

O economista e escritor Marcelino Fernández Mallo analiza para 'Nós Diario' as 25 variábeis chave da economía galega.
O economista achega 25 variábeis que considera chaves para a economía galega (Foto: Álex Rozados).
photo_camera O economista achega 25 variábeis que considera chaves para a economía galega. (Ilustración: Álex Rozados)

Os comezos de cada ano son propicios para fixar obxectivos. Nas empresas, os obxectivos utilizaranse para realizar as valoracións de desempeño, que adoitan ser mensuais, trimestrais e anuais. En economía, os informes de conxuntura farán o seguimento das principais variables, tipicamente crecemento PIB, desemprego, inflación e déficit público. Este comportamento habitual en calquera contexto empece a visión de longo alcance que calquera análise económica debería contemplar e que resulta ben máis significativa que as cifras de evolución trimestral ou anual. 

Gobernos, institucións (IGE incluído), partidos, universidades, deberían dispoñer dun panel esencial ou cadro de mando a catro ou cinco anos que permitise a avaliación continua das políticas económicas. Aproveito este comezo de ano para propor a serie de variables que permitirían acadar diagnósticos acertados e, xa que logo, útiles para deseñar a estratexia económica de Galicia.

Galicia ten a capacidade de actuación restrinxida en políticas importantes, como a fiscal e a monetaria

Lembremos que, como comunidade autónoma dentro dun Estado pertencente á Unión Europea, Galicia ten a capacidade de actuación restrinxida en políticas importantes como a de infraestruturas, a fiscal ou, por suposto, a monetaria, así que a súa capacidade principal localízase nas políticas sectoriais (industrial, agraria, I+D, medioambiental, educación ou a enerxética parcialmente). 

Estas serían as 25 variables clave dun cadro de mando da economía galega e a xustificación do porqué da súa selección: 

—Peso económico de Galicia sobre España: a evolución xeral da economía galega está condicionada, obviamente, polo ciclo económico e por iso, máis significativo que a cifra de crecemento do PIB será a relación entre os PIB galego e español. 

—Poboación residente en Galicia: a evolución do número de habitantes é un  indicador da capacidade de atracción dun territorio. No caso de Galicia, o dato débese complementar coa ratio de poboación sobre o total español.  

—Poboación activa: son as galegas e galegos maiores de 16 anos dispostos a traballar. De novo, o peso sobre o total español representa un sinal de dinamismo significativo. 

—Poboación ocupada: identifica as persoas cun posto de traballo, sexa por conta propia ou allea. En número absoluto e relativo sobre o total español, sintetiza mellor que a cifra de paro se a economía tira ou non tira. 

—Poboación desocupada: É o negativo da variable anterior cuxa ratio sobre a poboación activa dá o índice de desemprego. 

—Movemento migratorio: obtense comparando as chegadas e saídas de residentes en Galicia. Especialmente representativo resulta o saldo migratorio da xente moza. 

—Saldo comercial con CCAA españolas: España é o principal mercado exterior das empresas galegas e por iso débese monitorizar a evolución das importacións e exportacións co conxunto de comunidades autónomas e con cada unha delas. 

—Saldo comercial co estranxeiro: para completar o nivel de competitividade da economía galega, é preciso tamén coñecer os datos de comercio exterior cos países da Unión Europea e o resto de mercados exteriores. 

—Investimento I+D: é o primeiro factor de competitividade dunha economía. Debe seguirse o detalle entre público e privado e a comparativa coa media española e da Unión Europea. 

—Patentes e licenzas rexistradas: son unha boa expresión do nivel da transferencia tecnolóxica derivada do I+D. 

—Índice reputacional das universidades galegas: as universidades deben ser centros motrices da actividade económica dun territorio e os índices reputacionais son un sinal sintético para a súa avaliación.  

—Creación novas empresas: o emprendemento constitúe hoxe en día un factor relevante do dinamismo económico e vese reflectido na posta en marcha de novas iniciativas empresariais. 

—Dimensión media das empresas: variable clave de competitividade dada a superior capacidade de innovación e penetración nos mercados que implica un maior tamaño medio das empresas que conforman o tecido produtivo dun país.  

—Peso produción agraria sobre total español: o agro representa a garantía de subministro de produtos de primeira necesidade e un input esencial dos sectores alimentarios, motivo polo cal a cota de Galicia sobre España resulta importante de monitorizar. 

—Superficie Agraria Útil: sen terra habilitada, non hai produción agraria. Xa que logo, a SAU é outra variable crítica a seguir. 

—Produtos agrarios de consumo humano: a produción agraria pódese dedicar ao consumo humano, á alimentación animal ou á industria. Débese seguir expresamente o primeiro deses destinos. 

—Produción ecolóxica: o peso da produción ecolóxica sobre a total tórnase tamén unha variable importante polo seu impacto nos solos e o medio en xeral. 

—Peso produción industrial sobre total español: existe consenso en Europa sobre a transcendencia de recuperarmos a produción industrial. 

—Ratio entre produción e consumo de enerxía eléctrica: un exceso de produción eléctrica sobre o consumo propio implica unha ineficiente asignación de recursos económicos propios.

—Emisións CO2: imprescindible seguir a redución das emisións de gases de efecto invernadoiro.

—Débeda pública por habitante: a variable en comparación co resto de CCAA serve como avaliación da xestión das contas públicas. 

—Número funcionarios públicos sobre total de traballadoras e traballadores: en liña coa variable anterior. 

—Camas hospitalarias por 100.000 habitantes: en comparación coas cifras das CCAA, serve para medir a eficiencia da xestión dos recursos públicos. 

—Número de facultativos por 100.000 habitantes: ídem variable anterior. 

—Educadores por 100.000 habitantes: ídem variable anterior.

Comentarios